Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Kroppenstedt, Deutschland (Sachsen-Anhalt) - Sankt Martinikirche
Gemeente: Kroppenstedt
Adres: Am Kirchhof, 39397, Kroppenstedt

Beschrijving nr.: 2023129.

Gebouwd door: Adolf Reubke & Sohn (1858)
Het orgel bevat ouder materiaal: Orgelkas en pijpwerk uit 1613 van Esaias Compenius

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1613 Esaias Compenius  nieuwbouw
1836 Wilhelm Boden  restauratie
1859 Adolf Reubke & Sohn  nieuwbouw in bestaande kas
1958 Wilhelm Sohnle  wijzigen dispositie
2014 Reinhard Hüfken  restauratie

In de jaren 1603-1613 bouwde Esaias Compenius een tweeklaviers orgel met vrij pedaal voor de Martinikirche in Kroppenstedt. Het instrument werd in de loop van de tijd gewijzigd. Wilhelm Boden voerde in 1836 een restauratie uit. Omdat het orgel oud was en niet meer in de smaak viel adviseerde August Gottfried Ritter om een nieuw orgel te laten bouwen. Op zijn advies werd de opdracht gegeven aan Adolf Reubke, die in 1858/1859 een nieuw orgel achter het oude front bouwde, waarbij hij nog bruikbaar pijpwerk van Compenius hergebruikte. In 1917 werden de frontpijpen gevorderd. Deze werden niet vervangen, maar er kwam een rood doek om de lege plaatsen in het front te bedekken. In de jaren 1957/1958 voerde Wilhelm Sohnle een restauratie uit, waarbij de romantische dispositie werd gewijzigd om deze helderder te laten klinken. In deze staat is het orgel bewaard gebleven. Lange tijd is gedacht de het oude pijpwerk van voor 1858 afkomstig was uit het oude orgel van de Dom in Magdeburg, maar nader onderzoek heeft uitgewezen dat dit niet juist is, maar dat het gemaakt is door Compenius voor het oude orgel van de kerk in Kroppenstedt zelf.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- I. Manual9
- II. Manual7
- Pedal4
Totaal aantal stemmen20
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen

Dispositie
I. Manual (C-f'''): Pommer 16' - 1858/1958, Prinzipal 8', Gedackt 8' - 1613/1858, Holzflöte 8', Oktave 4', Spitzflöte 4' - 1958, Nasat 2 2/3' - 1958, Oktave 2', Mixtur 4-5 fach (1 1/3') - 1958.
II. Manual (C-f'''): Singend Gedackt 8' - 1613/1858, Salizional 8' - Röver, Prinzipal 4', Rohrflöte 4' - 1613, Spitzflöte 2' - 1613, Sesquialter 2 fach (1 3/5'+1 1/3') - 1958; vanaf c 2 2/3'+1 3/5', Cymbel 3 fach (2/3') - 1958.
Pedal (C-d'): Violon 16', Subbass 16', Prinzipalbass 8', Choralbaß 4'+2' - 1958.
Koppelingen: Manualkoppel, Pedal - I. Manual.
Speelhulpen: 3 Sperrventile.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities
  • De oorspronkelijke dispositie luidde:
    Hauptwerk: Prinzipal 8', Grobgedackt 8', Octava 4', Violen 4', Gemßquinta 3', Superoctava 2', Hoehlflöet 2', Kleingedackt 2', Mixtur 4 fach, Tremulant.
    Rückpositiv: Quintadena 8', Principal Schwiegel 4', Rohrflöeten 4', Gemßhorne 2', Spitzquinta 1 1/2', Zimbeln 2 fach, Trommete 8', Geygen Regall 4'.
    Pedal: Untersatz Baß 16', Nachthorn Baß 2', Paurflöett Baß 1', Bosaunen Baß 16'.

  • In 1836 noteerde Wilhelm Boden als dispositie:
    Hauptwerk (CDE-a''): Prinzipal 8', Gedackt 8', Oktave 4', Gemshorn 4', Quintatön 4', Spitzflöte 4', Quinte 3', Oktave 2', Mixtur 3-6 fach.
    Rückpositiv (CDE-a''): Quintadena 8', Prinzipal 4', Rohrflöte 4', Gemshorn 2', Gedackt 2', Zimbel 3 fach, Trompete 8', Rankett 8'.
    Pedal (CDE-a'): Subbass 16', Spitzflöte 2', Fagott 16'.

  • De dispositie van het werk van Reubke (1859) luidde:
    I. Manual (C-f'''): Bordun 16', Prinzipal 8', Hohlflöte 8', Gedackt 8', Viola di Gamba 8', Oktave 4', Quinte 2 2/3', Oktave 2', Mixtur 5 fach (2').
    II. Manual (C-f'''): Prinzipal 8', Gedackt 8', Gemshorn 8', Flauto Traverso 8', Oktave 4', Rohrflöte 4', Spitzflöte 2'.
    Pedal (C-d'): Subbass 16', Violenbass 16', Oktavbass 8', Posaune 16'.

Literatuur
  • Die Geschichte der Compenius-Orgel zu Kroppenstedt : Geschichte der 1603-1613 von Esaias Compenius d.Ä erbauten Orgel in der ev. St.-Martini-Kirche / Gottfried Rehm. - Niebüll : Verlag Videel, 2002.
  • Zum 400. Todestag des Orgelbauers Esaias Compenius (1566 - 1617) / Gerhard Aumüller, Mads Kjersgaard. - In: Ars Organi, 65. Jhg, Heft 2, Juni 2017.
Links http://www.compenius-orgel.de/