Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 15 June 2010.

Foto: Tjalling Roosjen

Havelberg, Deutschland (Brandenburg) - Domkirche Sankt Marien
Gemeente: Havelberg
Streek:Altmark, Stendal, Prignitz
Adres: Domstraße 3, 39539, Havelberg
Website: http://www.havelberg-dom.de/
http://www.havelberger-dommusik.de/

Beschrijving nr.: 2006440.

Gebouwd door: Johann Gottlieb Scholtze (1777)

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1777	Johann Gottlieb Scholtze		nieuwbouw
1796	Ernst Julius Marx		restauratie en uitbreiding
1835	Johann Gottlieb Heise		diverse werkzaamheden
1842	Johann Gottlieb Heise		restauratie
1860	Friedrich Hermann Lütkemüller		ombouw
1960	Alexander Schuke		reconstructie
2002	Alexander Schuke		restauratie

In 1777 bouwde Johann Gottlieb Scholtze een nieuw orgel voor de Domkirche te Havelberg. Bij de bouw gebruikte hij verschillende registers uit het vorige orgel van de kerk. In 1796 is het verbouwd en uitgebreid door Ernst Marx. Friedrich. Het orgel is vervolgens in 1835 en 1842 gereviseerd door Gottlieb Heise. Lütkemüller voerde in 1860 een restauratie uit. Daarbij paste hij het orgel aan aan de heersende smaak.
Het instrument is in 1945 zwaar beschadigd door oorlogsgeweld. Na de restauratie van het kerkgebouw reconstrueerde de firma Schuke uit Potsdam het orgel in de jaren 1953-1960. Twaalf registers bevatten nog oud pijpwerk. In 2002 voltooide de Schuke een grondige restauratie.

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Hauptwerk	12
- Oberwerk	13
- Pedal	9
Totaal aantal stemmen	34
Manuaalomvang	CD-f'''
Pedaalomvang	CD-c' (pedaalkoppel CD-d')
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Mechanisch
Windlade(n)	Sleepladen

Dispositie
Hauptwerk: Principal 16', Octava 8' - oud, Gedact 8', Spitzflöte 8', Octava 4' - oud, Gedact 4', Quinta 2 2/3' - oud, Octava 2' - oud, Waldflöte 2', Cornet 3 fach - oud, Mixtur 5 fach, Trompet 8'.
Oberwerk: Quintathön 16', Principal 8', Rohrflöte 8' - oud, Salicional 8', Octava 4', Rohrflöte 4' - oud, Nasat 2 2/3' - oud, Octava 2', Terz 1 3/5', Quinta 1 1/3', Sifflöt 1', Mixtur 4 fach, Crummhorn 8'.
Pedal: Principal 16', Sub Bass 16', Octava 8' - oud, Bassflöte 8', Quinte 6' - oud, Octava 4' - oud, Mixtur 5 fach - oud, Posaune 16', Trompet 8'.
Koppelingen: Hauptwerk - Oberwerk, Pedal - Hauptwerk.
Speelhulpen: 3 Sperrventile.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities	De dispositie luidde na 1796: Hauptwerk: Prinzipal 16', Bordun 16', Octav 8', Gedakt 8', Viola di Gamba 8', Octav 4', Spitzflöte 4', Quinte 2 2/3', Octav 2', Cornet 3 fach, Mixtur 5 fach, Trompete 8'. Oberwerk: Quintatön 16', Prinzipal 8', Rohrflöte 8', Salicional 8', Unda Maris 8', Octav 4', Fugara 4', Rohrflöte 4', Naßat 2 2/3', Octav 2', Mixtur 4 fach, Vox Humana 8'. Pedal: Subbaß 16', Violon 16', Quinte 10 2/3', Octav 8', Quinte 5 1/3', Octav 4', Mixtur 5 fach, Posaune 16', Trompet 8'. Koppeln: Manualkoppel, Pedalkoppel. Spielhilfen: Tremulant, Schwebung, 3 Sperrventile. De dispositie luidde na 1860: Hauptwerk: Prinzipal 16', Bordun 16', Octave 8', Gedackt 8', Doppelflöte 8', Viola di Gamba 8', Octav 4', Spitzflöte 4', Quarte 2', Cornet 3 fach, Mixtur 5 fach, Trompete 8'. Oberwerk: Quintatön 16', Prinzipal 8', Rohrflöte 8', Spitzflöte 8', Dolce 8', Salicional 8', Octav 4', Fugara 4', Rohrflöte 4', Rauschquint 2 fach, Mixtur 4 fach, Clarinet 8', Vox Humana 8'. Pedal: Prinzipal 16', Subbaß 16', Violon 16', Octav 8', Baßflöt 8', Octav 4', Mixtur 5 fach, Posaune 16', Trompet 8'. Koppeln: Manualkoppel, Pedalkoppel. Spielhilfen: 3 Sperrventile.

Overige dispositiegegevens

Verschillende disposities

De dispositie luidde na 1796:
Hauptwerk: Prinzipal 16', Bordun 16', Octav 8', Gedakt 8', Viola di Gamba 8', Octav 4', Spitzflöte 4', Quinte 2 2/3', Octav 2', Cornet 3 fach, Mixtur 5 fach, Trompete 8'.
Oberwerk: Quintatön 16', Prinzipal 8', Rohrflöte 8', Salicional 8', Unda Maris 8', Octav 4', Fugara 4', Rohrflöte 4', Naßat 2 2/3', Octav 2', Mixtur 4 fach, Vox Humana 8'.
Pedal: Subbaß 16', Violon 16', Quinte 10 2/3', Octav 8', Quinte 5 1/3', Octav 4', Mixtur 5 fach, Posaune 16', Trompet 8'.
Koppeln: Manualkoppel, Pedalkoppel.
Spielhilfen: Tremulant, Schwebung, 3 Sperrventile.

De dispositie luidde na 1860:
Hauptwerk: Prinzipal 16', Bordun 16', Octave 8', Gedackt 8', Doppelflöte 8', Viola di Gamba 8', Octav 4', Spitzflöte 4', Quarte 2', Cornet 3 fach, Mixtur 5 fach, Trompete 8'.
Oberwerk: Quintatön 16', Prinzipal 8', Rohrflöte 8', Spitzflöte 8', Dolce 8', Salicional 8', Octav 4', Fugara 4', Rohrflöte 4', Rauschquint 2 fach, Mixtur 4 fach, Clarinet 8', Vox Humana 8'.
Pedal: Prinzipal 16', Subbaß 16', Violon 16', Octav 8', Baßflöt 8', Octav 4', Mixtur 5 fach, Posaune 16', Trompet 8'.
Koppeln: Manualkoppel, Pedalkoppel.
Spielhilfen: 3 Sperrventile.

Literatuur

Bij de foto's. - In: Het Orgel, jrg. 61 nr. 6, juni 1965.
Ars Organi 1/1996.
Der Himmel auf Erden : Orgeln in Brandenburg und Berlin : Magazin zum Orgelfestival / Dietmar Hiller [red.]. - Potsdam : Kulturfeste im Land Brandenburg, 2005.
Barocke Pracht und schlichte Schönheit : Orgeln in Brandenburg / Elke Lang. - Berlin : Culturcon Medien, 2014.
Orgeln in Sachsen-Anhalt : Ein Reiseführer / Felix Friedrich, Vitus Froesch. - Altenburg : Verslag Klaus-Jürgen Kamprad, 2014. - (268. Veröffentlichtung der Gesellschaft der Orgelfreunde).
Orgelmarathon Altmark 2016 : 17. bis 21. August 2016 : Matthias Grünert, Kantor der Dresdner Frauenkirche, spielt an 32 Orgeln. - [Programheft].

Opnamen

Johann Sebastian Bach Orgelwerke / Matthias Bensch. - CD. - 2014.

Overige bronnen

Kulturportal Brandenburg

Foto: Tjalling Roosjen