Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Bron: CD booklet

Leipzig, Deutschland (Sachsen) - Evangelische Gedächtniskirche (Schönefeld)
Gemeente: Leipzig
Adres: Ossietzkystraße 39, 04347, Leipzig
Website: https://www.matthaeusgemeinde-leipzig.de/

Beschrijving nr.: 2049756.

Gebouwd door: Eule Orgelbau (1974) - opus 441
Het orgel bevat ouder materiaal: Orgelkas uit 1820 van Johann Gottlob Mende

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1820	Johann Gottlob Mende		nieuwbouw
1883	Gottfried Hildebrand		ombouw
1898	Richard Kreutzbach	90	nieuwbouw in bestaande kas
1910	Schmidt & Berger		diverse werkzaamheden
1916	Schmidt & Berger		wijzigen dispositie
1920	Julius Jahn & Sohn		diverse werkzaamheden
1948	Hermann Lahmann		wijzigen dispositie
1974	Eule Orgelbau	441	nieuwbouw in bestaande kas

De Gedächtniskirche in Leipzig is de voormalige dorpskerk van Schönefeld. In 1820 bouwde Johann Gottlob Mende een orgel met 20 stemmen voor deze kerk, dat werd geschonken door Christoph Heinrich Ploß en Siegfried Leberecht Crusius. Het instrument is in 1883 omgebouwd door Gottfried Hildebrand.
Dit orgel heeft maar een korte periode gefunctioneerd, want in 1897 kreeg Richard Kreutzbach de opdracht voor de bouw van een nieuw orgel in de kassen van Mende. Dit orgel werd geschonken door Arnold Woldemar von Frege-Weltzien. Het was een orgel met 24 stemmen. Op 6 mei 1898 is het orgel gekeurd door Paul Homeyer, waarna het op 8 mei 1898 werd gewijd. Het orgel was gebouwd met pneumatische tractuur. De windladen van de manualen waren membraanladen, van het pedaal een kegellade.
In 1910 en 1916 werkte de firma Schmidt & Berger aan het orgel. De zwelkast werd gewijzigd, en geadviseerd door Karl Straube ook de dispositie: de registers Rohrflöte 4' en Progressio Harmonica werden vervangen door Voix Céleste 8' en Clarinette 8', en op het pedaal werd de Baßflöte 8' verwijderd, en kwam de Gedackt 16' van het zwelwerk als transmissie te staan. Tenslotte vernieuwden zij ook de Rollschweller en werd er een windmoto geplaatst. In 1917 zijn de frontpijpen gevorderd, welke in 1920 door Julius Jahn in zink zijn herplaatst.
In 1944 raakte het orgel beschadigd door oorlogsgeweld. Na de oorlog is het door Hermann Lahmann hersteld. Maar daarbij werd de dispositie ingrijpend gewijzigd. Maar liefst tien registers zijn vervangen door andere.
Het werk van Kreutzbach is in 1974 vervangen door een nieuw orgel van de firma Eule.

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Hauptwerk	11
- Oberwerk	10
- Pedal	8
Totaal aantal stemmen	29
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Pneumatisch
Windlade(n)	Sleepladen

Dispositie
Hauptwerk (C-g'''): Quintade 16', Prinzipal 8', Rohrflöte 8', Oktave 4', Gemshorn 4', Nasard 2 2/3', Waldflöte 2', Terz 1 3/5', Mixtur 4-5 fach, Cymbel 2 fach, Trompete 8', Tremulant.
Oberwerk (C-g'''): Gedackt 8', Spitzgambe 8', Prinzipal 4', Rohrflöte 4', Oktave 2', Sifflöte 1 1/3', Terzian 2 fach (1 3/5'), Scharff 4 fach, Holzdulcian 16', Krummhorn 8', Tremulant.
Pedal (C-f'): Subbaß 16', Prinzipalbaß 8', Gedacktbaß 8', Rohrpfeife 4', Baßzink 4 fach, Choralmixtur 4 fach, Posaune 16', Schalmei 4'.
Koppelingen: Hauptwerk - Oberwerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Oberwerk.
Speelhulpen: 2 freie Kombinationen, 1 feste Kombination.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities	De dispositie van het Kreutzbach-orgel luidde: I. Manual (C-f'''): Bordun 16', Principal 8', Rohrflöte 8', Gamba 8', Octave 4', Hohlflöte 4', Quinte 2 2/3', Octave 2', Terz 1 3/5', Mixtur 4 fach, Trompete 8'. II. Manual (Schwellwerk) (C-f'''): Gedeckt 16', Principal 8', Aeoline 8', Concertflöte 8', Gemshorn 4', Rohrflöte 4', Progressio Harmonica 2-3 fach. Pedal (C-d'): Principalbaß 16', Subbaß 16', Principalbaß 8', Cello 8', Baßflöte 8', Posaune 16'. Coppeln: Manualcoppel, Pedalcoppel I. Manual, Pedalcoppel II. Manual. Spielhilfen: 4 feste Kombinationen (p - mf - f - tutti), Calcant. De dispositie van het Kreutzbach-orgel luidde van 1948 tot 1974: I. Manual (C-f'''): Bordun 16', Principal 8', Quntade 8' (1948), Singend Gedackt 8' (1948), Octave 4',Rohrflöte 4' (1948), Quinte 2 2/3', Octave 2', Terz 1 3/5', Mixtur 4 fach, Trompete 8'. II. Manual (Schwellwerk) (C-f'''): Dulciana 8' (1948), Prinzipal 4' (1948), Gemshorn 4', Waldflöte 2' (1948), Quinte 1 1/3' (1948), Sifflet 1' (1948). Pedal (C-d'): Principalbaß 16', Subbaß 16', Principalbaß 8', Nachthorn 2' (1948), 7Posaune 16'.

Overige dispositiegegevens

Verschillende disposities

De dispositie van het Kreutzbach-orgel luidde:
I. Manual (C-f'''): Bordun 16', Principal 8', Rohrflöte 8', Gamba 8', Octave 4', Hohlflöte 4', Quinte 2 2/3', Octave 2', Terz 1 3/5', Mixtur 4 fach, Trompete 8'.
II. Manual (Schwellwerk) (C-f'''): Gedeckt 16', Principal 8', Aeoline 8', Concertflöte 8', Gemshorn 4', Rohrflöte 4', Progressio Harmonica 2-3 fach.
Pedal (C-d'): Principalbaß 16', Subbaß 16', Principalbaß 8', Cello 8', Baßflöte 8', Posaune 16'.
Coppeln: Manualcoppel, Pedalcoppel I. Manual, Pedalcoppel II. Manual.
Spielhilfen: 4 feste Kombinationen (p - mf - f - tutti), Calcant.

De dispositie van het Kreutzbach-orgel luidde van 1948 tot 1974:
I. Manual (C-f'''): Bordun 16', Principal 8', Quntade 8' (1948), Singend Gedackt 8' (1948), Octave 4',Rohrflöte 4' (1948), Quinte 2 2/3', Octave 2', Terz 1 3/5', Mixtur 4 fach, Trompete 8'.
II. Manual (Schwellwerk) (C-f'''): Dulciana 8' (1948), Prinzipal 4' (1948), Gemshorn 4', Waldflöte 2' (1948), Quinte 1 1/3' (1948), Sifflet 1' (1948).
Pedal (C-d'): Principalbaß 16', Subbaß 16', Principalbaß 8', Nachthorn 2' (1948), 7Posaune 16'.

Literatuur

Richard Kreutzbach (1839-1903) : Leben und Werk / Klaus Walter, Gert Rothe, Wolfram Hackel, Jiři Kocourek. - In: Acta Organologica ; Band 34. - Kassel : Merseburger, 2015. - (270. Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde).