Organ database | Complete description

Complete description of the selected organ

Source: CD booklet

Leipzig, Deutschland (Sachsen) - Evangelische Gedächtniskirche (Schönefeld)
Municipal: Leipzig
Address: Ossietzkystraße 39, 04347, Leipzig
Website: https://www.matthaeusgemeinde-leipzig.de/

Description nr.: 2049756.

Built by: Eule Orgelbau (1974) - opus 441
The organ contains older material: Organ case from 1820 by Johann Gottlob Mende

Year	Builder	Opus	Activity
1820	Johann Gottlob Mende		new organ
1883	Gottfried Hildebrand		rebuild
1898	Richard Kreutzbach	90	new organ in old case
1910	Schmidt & Berger		maintenance/reparations
1916	Schmidt & Berger		modify stoplist
1920	Julius Jahn & Sohn		maintenance/reparations
1948	Hermann Lahmann		modify stoplist
1974	Eule Orgelbau	441	new organ in old case

De Gedächtniskirche in Leipzig is de voormalige dorpskerk van Schönefeld. In 1820 bouwde Johann Gottlob Mende een orgel met 20 stemmen voor deze kerk, dat werd geschonken door Christoph Heinrich Ploß en Siegfried Leberecht Crusius. Het instrument is in 1883 omgebouwd door Gottfried Hildebrand.
Dit orgel heeft maar een korte periode gefunctioneerd, want in 1897 kreeg Richard Kreutzbach de opdracht voor de bouw van een nieuw orgel in de kassen van Mende. Dit orgel werd geschonken door Arnold Woldemar von Frege-Weltzien. Het was een orgel met 24 stemmen. Op 6 mei 1898 is het orgel gekeurd door Paul Homeyer, waarna het op 8 mei 1898 werd gewijd. Het orgel was gebouwd met pneumatische tractuur. De windladen van de manualen waren membraanladen, van het pedaal een kegellade.
In 1910 en 1916 werkte de firma Schmidt & Berger aan het orgel. De zwelkast werd gewijzigd, en geadviseerd door Karl Straube ook de dispositie: de registers Rohrflöte 4' en Progressio Harmonica werden vervangen door Voix Céleste 8' en Clarinette 8', en op het pedaal werd de Baßflöte 8' verwijderd, en kwam de Gedackt 16' van het zwelwerk als transmissie te staan. Tenslotte vernieuwden zij ook de Rollschweller en werd er een windmoto geplaatst. In 1917 zijn de frontpijpen gevorderd, welke in 1920 door Julius Jahn in zink zijn herplaatst.
In 1944 raakte het orgel beschadigd door oorlogsgeweld. Na de oorlog is het door Hermann Lahmann hersteld. Maar daarbij werd de dispositie ingrijpend gewijzigd. Maar liefst tien registers zijn vervangen door andere.
Het werk van Kreutzbach is in 1974 vervangen door een nieuw orgel van de firma Eule.

Technical data

Number of stops per division
- Hauptwerk	11
- Oberwerk	10
- Pedal	8
Total number of stops	29
Key action	Mechanical
Stop action	Pneumatic
Windchest(s)	Slider chests

Specification
Hauptwerk (C-g'''): Quintade 16', Prinzipal 8', Rohrflöte 8', Oktave 4', Gemshorn 4', Nasard 2 2/3', Waldflöte 2', Terz 1 3/5', Mixtur 4-5 fach, Cymbel 2 fach, Trompete 8', Tremulant.
Oberwerk (C-g'''): Gedackt 8', Spitzgambe 8', Prinzipal 4', Rohrflöte 4', Oktave 2', Sifflöte 1 1/3', Terzian 2 fach (1 3/5'), Scharff 4 fach, Holzdulcian 16', Krummhorn 8', Tremulant.
Pedal (C-f'): Subbaß 16', Prinzipalbaß 8', Gedacktbaß 8', Rohrpfeife 4', Baßzink 4 fach, Choralmixtur 4 fach, Posaune 16', Schalmei 4'.
Couplers: Hauptwerk - Oberwerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Oberwerk.
Accessories: 2 freie Kombinationen, 1 feste Kombination.

Other specifications
Different specifications	De dispositie van het Kreutzbach-orgel luidde: I. Manual (C-f'''): Bordun 16', Principal 8', Rohrflöte 8', Gamba 8', Octave 4', Hohlflöte 4', Quinte 2 2/3', Octave 2', Terz 1 3/5', Mixtur 4 fach, Trompete 8'. II. Manual (Schwellwerk) (C-f'''): Gedeckt 16', Principal 8', Aeoline 8', Concertflöte 8', Gemshorn 4', Rohrflöte 4', Progressio Harmonica 2-3 fach. Pedal (C-d'): Principalbaß 16', Subbaß 16', Principalbaß 8', Cello 8', Baßflöte 8', Posaune 16'. Coppeln: Manualcoppel, Pedalcoppel I. Manual, Pedalcoppel II. Manual. Spielhilfen: 4 feste Kombinationen (p - mf - f - tutti), Calcant. De dispositie van het Kreutzbach-orgel luidde van 1948 tot 1974: I. Manual (C-f'''): Bordun 16', Principal 8', Quntade 8' (1948), Singend Gedackt 8' (1948), Octave 4',Rohrflöte 4' (1948), Quinte 2 2/3', Octave 2', Terz 1 3/5', Mixtur 4 fach, Trompete 8'. II. Manual (Schwellwerk) (C-f'''): Dulciana 8' (1948), Prinzipal 4' (1948), Gemshorn 4', Waldflöte 2' (1948), Quinte 1 1/3' (1948), Sifflet 1' (1948). Pedal (C-d'): Principalbaß 16', Subbaß 16', Principalbaß 8', Nachthorn 2' (1948), 7Posaune 16'.

Other specifications

Different specifications

De dispositie van het Kreutzbach-orgel luidde:
I. Manual (C-f'''): Bordun 16', Principal 8', Rohrflöte 8', Gamba 8', Octave 4', Hohlflöte 4', Quinte 2 2/3', Octave 2', Terz 1 3/5', Mixtur 4 fach, Trompete 8'.
II. Manual (Schwellwerk) (C-f'''): Gedeckt 16', Principal 8', Aeoline 8', Concertflöte 8', Gemshorn 4', Rohrflöte 4', Progressio Harmonica 2-3 fach.
Pedal (C-d'): Principalbaß 16', Subbaß 16', Principalbaß 8', Cello 8', Baßflöte 8', Posaune 16'.
Coppeln: Manualcoppel, Pedalcoppel I. Manual, Pedalcoppel II. Manual.
Spielhilfen: 4 feste Kombinationen (p - mf - f - tutti), Calcant.

De dispositie van het Kreutzbach-orgel luidde van 1948 tot 1974:
I. Manual (C-f'''): Bordun 16', Principal 8', Quntade 8' (1948), Singend Gedackt 8' (1948), Octave 4',Rohrflöte 4' (1948), Quinte 2 2/3', Octave 2', Terz 1 3/5', Mixtur 4 fach, Trompete 8'.
II. Manual (Schwellwerk) (C-f'''): Dulciana 8' (1948), Prinzipal 4' (1948), Gemshorn 4', Waldflöte 2' (1948), Quinte 1 1/3' (1948), Sifflet 1' (1948).
Pedal (C-d'): Principalbaß 16', Subbaß 16', Principalbaß 8', Nachthorn 2' (1948), 7Posaune 16'.

Literature

Richard Kreutzbach (1839-1903) : Leben und Werk / Klaus Walter, Gert Rothe, Wolfram Hackel, Jiři Kocourek. - In: Acta Organologica ; Band 34. - Kassel : Merseburger, 2015. - (270. Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde).