Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Foto: Piet Bron. Datering: 16 August 2022.

Foto: Piet Bron

Växjö, Sverige (Kronobergs län) - Domkyrka
Gemeente: Växjö Kommun
Streek:Småland
Adres: Sandgärdsgatan, 35233, Växjö
Website: http://www.svenskakyrkanivaxjo.se/domkyrkan/

Beschrijving nr.: 2025198.

Gebouwd door: Växjöorgeln HB (2002)
Het orgel bevat ouder materiaal: Orgelkas uit 1779 van Lars Wåhlberg

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1779	Lars Wåhlberg		nieuwbouw
1779	Olof Schwan		nieuwbouw
1885	Åkerman & Lund		nieuwbouw in bestaande kas
1940	Marcussen & Søn		ombouw
2002	Växjöorgeln HB		reconstructie
2002	Grönlunds Orgelbyggeri		reconstructie
2002	Nye Orgelbyggeri AB		reconstructie
2002	Ålems Orgelverkstad		reconstructie

Het läktarorgel (hoofdorgel) van de domkerk in Växjö is gebouwd in 1779. De orgelkas werd gemaakt door Lars Wahlberg, maar hij kwam te overlijden tijdens de bouw. Het orgel is voltooid door Olof Schwan. Het binnenwerk is echter in 1885 vervangen door een groot romantisch orgel van Åkerman & Lund, dat in 1940 door de firma Marcussen werd omgebouwd naar electro-pneumatiek. De oude orgelkas is bewaard gebleven.
Rond 2000 ontstonden plan voor herbouw van het oorspronkelijke instrument volgens de specificaties uit 1779. Een deel van het oude pijpwerk was bewaard gebleven, omdat het binnenwerk in 1885 werd verkocht aan de kerk van Slätthög. In Slätthög wilde men echter geen afstand doen van dit pijpwerk. Drie orgelmakers, Grönlunds, Bergenblad & Jonsson en Ålems Orgelverkstad kregen de opdracht om gezamenlijk aan het project te werken onder de projectnaam Växjöorgeln HB. Het pijpwerk werd vervaardigd door Helmuth Lutz, met het pijpwerk uit Slätthög als voorbeeld. Als adviseur werd Ulf Oldaeus aangesteld. In 2002 is het instrument opgeleverd. Het materiaal van Åkerman & Lund uit 1885 is gebruikt bij de bouw van een nieuw orgel in Skellefteå Landskyrkan.

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Manualen	12
- Öververket	9
- Pedal	11
Totaal aantal stemmen	32
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Mechanisch
Windlade(n)	Sleepladen
Toonhoogte	Kamertoon (ca. a'=435 Hz)
Temperatuur	Neidhardt "Für eine grosse Stadt"

Dispositie
Manualen (C-d'''): Quintadena 16', Principal 8', Viola da Gamba 8', Flagflöjt 8', Octava 4', Traversflöjt 4', Spetsflöjt 4', Rörflöjt 4', Octava 2', Mixture 3 chor, Trumpet 16', Trumpet 8'.
Öververket (C-d'''): Quintadena 8', Gedackt 8', Principal 4', Kortflöjt 4', Quinta 3', Oktava 2', Mixtur 3 chor, Trumpet 8', Vox Humana 8' (discant), Trumpet 4' (bas).
Pedal (C-d'): Untersatz 16', Oktava 8', Gedackt 8', Quinta 6', Oktava 4', Quinta 3', Blockflöjt 1', Mixtur 3 chor, Basun 16', Trumpet 8', Trumpet 4'.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities	De oorspronkelijke dispositie uit 1779 luidde: Manual (C-d'''): Qvintadena 16', Principal 8', Flagfleut 8', Viola di Gamba 8', Octava 4', Spetsfleut 4', Flûte Traversière 4', Rohrfleut 4', Octava 2', Scharff 3 chor, Trompette 16', Trompette 8'. Öververk (C-d'''): Gedackt 8', Qvintadena 8', Principal 4', Kortfleut 4', Qvinta 3', Octava 2', Scharff 3 chor, Trompette 8', Vox Humana 8' (discant), Trompette 4' (bas), Tremulant. Pedalverk (C-d'): Untersatz 16', Principal 8', Gedackt 8', Qvinta 6', Octava 4', Qvinta 3', Blockfleut 1', Scharff 3 chor, Basun 16', Trompette 8', Trompette 4'. De dispositie van Marcussen (1940) luidde: Huvudverk: Gedacktpommer 16', Principal 8', Spetsflöjt 8', Borduna 8', Oktava 4', Rörflöjt 4', Kvinta 2 2/3', Oktava 2', Waldflöjt 2', Cornett 3 chor, Mixtur 5-7 chor, Trumpet 8'. Rygpositiv: Principal 8', Gedackt 8', Kvintadena 8', Oktava 4', Koppelflöjt 4', Gemshorn 2', Nasat 1 1/3', Sesquialtera 2 chor, Scharf 4 chor, Dulcian 16', Krumhorn 8'. Svällverk: Principal 8', Rörflöjt 8', Salicional 8', Voix Céleste 8', Oktava 4', Flûte Octaviante 4', Spetskvint 2 2/3', Piccolo 2', Ters 1 3/5', Oktava 1', Mixtur 5 chor, Cymbel 3 chor, Fagott 16', Trumpet 8', Regal 8', Skalmeje 4'. Pedal: Principal 16', Subbas 16', Kvinta 10 2/3', Oktava 8', Gedackt 8', Oktava 4', Nachthorn 2', Mixtur 6 chor, Basun 16', Trumpet 8', Trumpet 4', Cornett 2'.

Overige dispositiegegevens

Verschillende disposities

De oorspronkelijke dispositie uit 1779 luidde:
Manual (C-d'''): Qvintadena 16', Principal 8', Flagfleut 8', Viola di Gamba 8', Octava 4', Spetsfleut 4', Flûte Traversière 4', Rohrfleut 4', Octava 2', Scharff 3 chor, Trompette 16', Trompette 8'.
Öververk (C-d'''): Gedackt 8', Qvintadena 8', Principal 4', Kortfleut 4', Qvinta 3', Octava 2', Scharff 3 chor, Trompette 8', Vox Humana 8' (discant), Trompette 4' (bas), Tremulant.
Pedalverk (C-d'): Untersatz 16', Principal 8', Gedackt 8', Qvinta 6', Octava 4', Qvinta 3', Blockfleut 1', Scharff 3 chor, Basun 16', Trompette 8', Trompette 4'.

De dispositie van Marcussen (1940) luidde:
Huvudverk: Gedacktpommer 16', Principal 8', Spetsflöjt 8', Borduna 8', Oktava 4', Rörflöjt 4', Kvinta 2 2/3', Oktava 2', Waldflöjt 2', Cornett 3 chor, Mixtur 5-7 chor, Trumpet 8'.
Rygpositiv: Principal 8', Gedackt 8', Kvintadena 8', Oktava 4', Koppelflöjt 4', Gemshorn 2', Nasat 1 1/3', Sesquialtera 2 chor, Scharf 4 chor, Dulcian 16', Krumhorn 8'.
Svällverk: Principal 8', Rörflöjt 8', Salicional 8', Voix Céleste 8', Oktava 4', Flûte Octaviante 4', Spetskvint 2 2/3', Piccolo 2', Ters 1 3/5', Oktava 1', Mixtur 5 chor, Cymbel 3 chor, Fagott 16', Trumpet 8', Regal 8', Skalmeje 4'.
Pedal: Principal 16', Subbas 16', Kvinta 10 2/3', Oktava 8', Gedackt 8', Oktava 4', Nachthorn 2', Mixtur 6 chor, Basun 16', Trumpet 8', Trumpet 4', Cornett 2'.

Literatuur	Sveriges kyrkorglar / Sten L. Carlsson. - Lund : Håkan Ohlssons, 1973. Inventarium över Svenska orglar : 1988: II Växjö Stift / Tore Johansson [red.]. - Tostared : Förlag Svenska Orglar, 1988. Växjö Domkyrkas organister, kantorer och klockare 1647-2003. - [Växjö] : [Domkyrka], 2003.
Opnamen	Musik från Växjö Domkyrka / Knut Sitell & Växjö Domkyrkas Motettkör. - DKVLP 79-1-AB (LP). - 1979. - Organ pieces recorded in Växjö Domkyrka, choir pieces recorded in Schwanenstadt Evangelische Kirche (Austria).
Links	https://www.svenskakyrkan.se/vaxjo/orglarna-i-vaxjo-domkyrka http://www.orgelanders.se/Orgelbilder/Vaxjo.htm https://sv.wikipedia.org/wiki/V%C3%A4xj%C3%B6_domkyrka#Domkyrkans_orglar http://www.orgelgruppen.com/orglarivaxjo_a-o.html

Foto: Piet Bron	Foto: Piet Bron	Foto: Roel Sikkema	Foto: Roel Sikkema	Foto: Roel Sikkema	Foto: Piet Bron
Bron: Postcard		Foto: Piet Bron	Foto: Piet Bron