Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Giel Daems. Datering: 30 September 2013.

Foto: Giel Daems

Rudolstadt, Deutschland (Thüringen) - Evangelische Stadtkirche Sankt-Andreas
Gemeente: Rudolstadt
Adres: Kirchhof 3, 07407, Rudolstadt

Beschrijving nr.: 2018324.

Gebouwd door: Ladegast & Sohn (1882) - opus 90

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1882 Ladegast & Sohn90 nieuwbouw
1906 Ladegast & Sohn  ombouw
1950 Lothar Heinze  wijzigen dispositie
1981 Schönefeld Orgelbau  wijzigen dispositie
2005 Eule Orgelbau  reconstructie

In de Stadtkirche te Rudolstadt bouwde de firma Ladegast in de jaren 1879-1882 een nieuw orgel. Het historische front uit 1636 van het vorige orgel van de kerk werd daarbij opnieuw gebruikt. Het orgel kreeg drie manualen en pedaal met 32 stemmen. Op 18 juni 1882 werd het in gebruik genomen. In 1905/1906 werkte Oskar Ladegast aan het orgel. Hij plaatste een nieuwe pneumatische registertractuur met vaste combinaties en een registercrescendo-inrichting. In de jaren tussen 1950 en 1981 is de dispositie verschillende keren gewijzigd, waarbij meer barokke registers zijn geplaatst en stemmen van Ladegast verwijderd of omgebouwd. Het orgel werd van 1946 tot 1967 onderhouden door Lothar Heinze, daarna door Karl-Heinz Schönefeld. In 2004-2005 is het orgel door de firma Eule gereconstrueerd naar de oorspronkelijke situatie, met uitzondering van de registertractuur, die is teruggevoerd naar de situatie na de ingreep door Oskar Ladegast. In het najaar van 2005 is het orgel weer in gebruik genomen.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hauptwerk12
- Oberwerk8
- Echowerk5
- Pedal8
Totaal aantal stemmen33
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurPneumatisch
Windlade(n)Kegelladen

Dispositie
Hauptwerk (C-f'''): Bordun 16', Principal 8', Doppelflöte 8' - 2005; C-B from Flauto Amabile, Flauto Amabile 8' - 2005, Viola die Gamba 8', Principal 4', Gemshorn 4', Quinte 2 2/3', Octave 2', Cornett 2-3 fach, Mixtur 4 fach, Trompete 8' - 1979.
Oberwerk (C-f'''): Lieblich Gedackt 16', Geigenprincipal 8', Rohrflöte 8', Salicional 8' - 2005, Octave 4', Flauto Minor 4', Progressio 2-4 fach (2'), Clarinette 8' - 2005.
Echowerk (C-f'''): Lieblich Gedackt 8', Flauto Traverso 8', Viola d'Amour 8', Aeoline 8', Salicional 4' - 2005.
Pedal (C-d'): Principalbaß 16', Violon 16' - 2005, Subbaß 16', Baßflöte 8', Cello 8', Quinte 5 1/3', Octave 4', Posaune 16'.
Koppelingen: Hauptwerk - Oberwerk, Hauptwerk - Echowerk, Pedal - Hauptwerk.
Speelhulpen: 5 feste Kombinationen (pp - p - mf - f - ff), Prolongement, Crescendo-Walze.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities From 1981 to 2004 the specificaction was:
Hauptwerk: Bordun 16', Principal 8', Flöte 8', Principal 4', Rohrflöte 4', Octave 2', Waldflöte 2', Terz 1 3/5', Nasat 1 1/3', Sifflöte 1', Mixtur 4 fach, Trompete 8'.
Oberwerk: Rohrflöte 8', Quintatön 8', Octave 4', Nachthorn 4', Quinte 2 2/3', Gemshorn 2', Waldpfeife 1', Scharf 3 fach.
Schwellwerk: Gedackt 8', Principal 4', Blockflöte 2', Sesquialtera 2 fach, Zimbel 3 fach.
Pedal: Principalbaß 16', Subbaß 16', Octavbaß 8', Baßflöte 8', Octave 4', Choralflöte 2', Rauschpfeife 2 fach, Posaune 16'.
Couplers: Manualkoppeln, Pedalkoppeln.
Accessories: 1 freie Kombination, Tutti, Handregister ab, Zungen ab.
Literatuur
  • Vermischtes. - In: Zeitschrift für Instrumentenbau, 2. Band, No. 23, 1. September 1882.
  • Orgeln im Bezirk Gera : Eine Übersicht über die Orgellandschaft Ostthüringen / Hartmut Haupt. - Gera : Rat des Bezirkes Gera, Abt. Kultur, 1989.
  • Orgeln in Ost- und Südthüringen / Hartmut Haupt. - [Erfurt] : Thüringische Landesamt für Denkmalpflege, 1995. - (Arbeitshefte des Thüringischen Landesamtes für Denkmalpflege ; 1).
  • Im Wandel der Zeit : Die Ladegasts und ihre Orgel / Alexander Koschel. - Weißenfels : Orgelfachverlag Fagott, 2004.
  • Zur Restaurierung der Rudolstädter Ladegast-Orgel / Armin Zuckerriedel. - In: Ars Organi, 54. Jahrgang, Heft 3, September 2006.
  • Orgeln in Thüringen - ein Reiseführer / Felix Friedrich, Eberhard Kneipel. - 2. verbesserte Ausgabe. - Altenburg : Verlag Klaus-Jürgen Kamprad, 2010. - (242. Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde).
  • OrgelFahrt 2013 Franken-Thüringen : unterwegs von Vierzehnheiligen nach Volkmannsdorf vom 12. - 14. Juli : mit dem Frauenkirchenkantor Matthias Grünert, Dresden. - [Wittmannsgereuth] : OrgelFahrt, 2013.
  • Orgelfahrt 2019 : Entlang der Saale unterwegs von Kaulsdorf, Saalfeld, Remda und Orlamünde nach Engerda, Orlamünde, Eisenberg, Bad Klosterlausznitz, Meuselbach und Rudolstadt : vom 29. Mai - 2. Juni : mit dem Frauenkirchenkantor Matthias Grünert, Dresden. - [Wittmannsgereuth] : Orgelfahrt.de, 2019.
Opnamen
  • Die Ladegastorgel der Stadtkirche St. Andreas Rudolstadt Vol. 2 / Frank Bettenhausen. - LC11848 (CD). - 2014.
  • Die Ladegastorgel der Stadtkirche St. Andreas zu Rudolstadt / Franck Bettenhausen. - Fagott-Verlag F-1121 (CD). - 2006.
Links https://de.wikipedia.org/wiki/St._Andreas_(Rudolstadt)#Orgel
http://www.kirchenkreis-rudolstadt-saalfeld.de/arbeitsbereiche/kirchenmusik/orgeln-im-kirchenkreis/30146.html
https://www.ann-helena.de/orgelinfo/ladegast-orgel-rudolstadt/
Overige bronnen
  • Frank Bettenhausen
YouTube Die Ladegastorgel von 1882 in Rudolstadt, präsentiert von KMD Frank Bettenhausen (2021)


Foto: Giel Daems. Datering: 30 September 2013.
Foto: Giel Daems
Foto: Giel Daems. Datering: 30 September 2013.
Foto: Giel Daems
Foto: Giel Daems. Datering: 30 September 2013.
Foto: Giel Daems
Foto: Giel Daems. Datering: 30 September 2013.
Foto: Giel Daems
Foto: Giel Daems. Datering: 30 September 2013.
Foto: Giel Daems