Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Gdańsk - Bazylika Mariacka, Chororgel

Gdańsk, Polska (Województwo Pomorskie) - Bazylika Mariacka, Chororgel
Gemeente: Gdańsk
Adres: Podkramarska 5, Gdańsk
Website: http://www.bazylikamariacka.pl/

Beschrijving nr.: 2013052.

Gebouwd door: Emanuel Kemper & Sohn (1938)
Afgebroken (ca. 1944)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1778 Friedrich Rudolf Dalitz  nieuwbouw
1895 Otto Heinrichsdorff  restauratie en uitbreiding
1938 Emanuel Kemper & Sohn  nieuwbouw in bestaande kas

  • In de Mariabasiliek in Danzig stond een oud orgel, dat in 1938 door Kemper volledig werd omgebouwd. Dit instrument is tijdens de Tweede Wereldoorlog ontmanteld en opgeslagen om vernietiging te voorkomen. Het orgel is echter verdwenen en nooit meer teruggevonden. Het orgel had vijf klavieren en stond aan de westkant van het schip van de kerk. Het tweeklaviers koororgel aan de noordoostzijde van het schip werd aangesloten op de speeltafel van dit hoofdorgel, zodat beide instrumenten vanaf één plek bespeeld konden worden.
  • Het koororgel was oorspronkelijk gebouwd in 1777-1778 door Friedrich Rudolf Dalitz. Het had dertien registers op het manuaal en tien op het pedaal. In 1895 is het door Otto Heinrichsdorff uitgebreid met een Oberwerk in romantische stijl en met pneumatische tractuur. Het oude orgel werd opnieuw geïntoneerd. Enkele registers werden vernieuwd of vervangen. Bij de verbouwing door Kemper in de jaren 1935-1938 is in de historische kas van het koororgel een tweeklaviers orgel met 32 registers gerealiseerd. Op 21 december 1938 werden de orgels in gebruik genomen. Organist van de kerk Konrad Krieschen opende met een werk van Bach, waarna Günther Ramin het inauguratieconcert vezorgde.
  • Hoewel het hoofdorgel was opgeslagen, was dit niet het geval bij het koororgel. Het is in 1945 verwoest door brand als gevolg van bombardementen.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hauptwerk13
- Oberwerk11
- Pedal8
Totaal aantal stemmen32
ToetstractuurElectro-pneumatisch
RegistertractuurElectro-pneumatisch
Windlade(n)Kegelladen

Dispositie
Hauptwerk: Bordun 16', Principal 8', Stillgedackt 8', Kupferflöte 8', Oktave 4', Quintade 4', Flöte 4', Quinte 2 2/3', Oktave 2', Gedackt 2', Flageolet 1', Mixtur 5 fach, Trompete 8'.
Oberwerk: Salicional 8', Unda Maris 8', Quintade 8', Holzflöte 8', Geigend Principal 4', Koppelflöte 4', Labialer Dulcian 4', Bauernpfeife 2', Sexta 2 fach, Theorbe 5 fach, Zink 8'.
Pedal: Subbaß 16', Stillgedackt 16', Oktave 8', Großquinte 5 1/3', Nachthorn 4', Choralbaß 2', Mixtur 6 fach, Posaune 16'.
Speelhulpen: 2 Glockensterne.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities The organ of Dalitz (1778) had the following stop list:
Manual (C-d'''): Bourdun 16', Principal 8', Holflöte 8', Flaut Traverse 8' (Discant), Quintadöna 8', Viol di Gamba 8', Octava 4', Flaut Amabile 4', Quinta 2 2/3', Octava 2', Waldflöt 2', Mixtur 5 fach (2'), Trompet 8' (B/D).
Pedal (C-d'): Subbaß 16', Principal Baß 8', Flöt Gedackt 8', Salicional 8', Octava 4', Offene Flöt 4', Octava 2', Mixtur 6 fach (4'), Dulcian 16', Trompet 8'.
Tremulant, Cimbelsterne, Sperr Ventil, Calcant.
Literatuur
  • Die Orgeln von St. Marien zu Danzig / W. Göbel, Konrad Krieschen. - Danzig : A.W. Kafemann, 1938.
  • Neuzeitlicher Orgelbau / Paul Smets. - Mainz : Rheingold-Verlag, 1949.
  • Abriß der Geschichte des Orgelbaus in den Kirchen Danzigs bis 1800 / Jan Janca. - Kassel [...] : Bärenreiter, 1989. - (Sonderdruck aus Musik des Ostens ; 11).

Foto: Wil Schilte. Datering: September 2017.
Foto: Wil Schilte