Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Lübbecke, Deutschland (Nordrhein-Westfalen) - Evangelisch-Lutherische Stadtkirche Sankt Andreas
Gemeente: Lübbecke
Adres: Kirchplatz, 32312, Lübbecke
Website: https://www.kirchengemeinde-luebbecke.de/

Beschrijving nr.: 2010149.

Gebouwd door: Gustav Steinmann (1961) - opus 288
Het orgel bevat ouder materiaal: Orgelkas uit 1628 van Cord Kröger

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1628 Cord Kröger  nieuwbouw
1642 Hermann Kröger  uitbreiding
1798 Justus Heinrich Wilhelm Müller  restauratie
1904 Ernst Klaßmeyer  nieuwbouw in bestaande kas
1913 Ernst Klaßmeyer  diverse werkzaamheden
1952 Förster & Nicolaus  ombouw
1961 Gustav Steinmann288 nieuwbouw in bestaande kas
2010 Ralf Müller  diverse werkzaamheden

  • Het orgel van de Stadtkirche Sankt-Andreas in Lübbecke werd oorspronkelijk gebouwd door Cord Kröger in 1628. Dit orgel had 21 registers, twee manualen en pedaal. Het is mogelijk dat het Brustwerk pas later is gebouwd, waarbij 1642 als jaartal wordt genoemd. Het zou dan mogelijk zijn gebouwd door Hermann Kröger, omdat Cord in 1641 was overleden. Hauptwerk en Pedal hadden springladen, het Brustwerk een sleeplade. De oudst bekende dispositie is in 1794 genoteerd door Fr. Schneegass. Dit zou nog goed de oorspronkelijke kunnen zijn geweest. Justus Heinrich Müller voerde in 1798 herstelwerkzaamheden uit.
  • In 1903 noteerde Ernst Klaßmeier de toenmalige dispositie, die niet gelijk is aan die uit 1794. Wel was nog een groot deel van het oude loden pijpwerk aanwezig, de originele windladen, en de klaviatuur met kort octaaf. Het oude werk is daarna door hem afgebroken.
  • Door Ernst Klaßmeier werd in 1903-1904 een nieuw orgel gebouwd in de oude kassen. Dit was een pneumatisch orgel met kegelladen. Op 27 maart 1904, Palmzondag, is het in gebruik genomen. Een windmotor werd al in 1913 geplaatst. De frontpijpen werden in 1917 gevorderd (al waren deze van zink), en zijn waarschijnlijk in 1926 herplaatst. Op advies van Arno Schönstedt is het orgel in 1951-1952 door Förster & Nicolaus gerenoveerd, er is een nieuwe speeltafel geplaatst, en de dispositie is gewijzigd en uitgebreid om het orgel naar een meer barok karakter om te buigen. De rein-pneumatische tractuur bleef behouden.
  • In 1959 is gestart met een plan voor herstel van de orgelkas in de oorspronkelijke staat en bouw van een nieuw orgel met mechanische sleepladen in de oude kas. De dispositie werd ontworpen door Arno Schönstedt, maar is niet overgenomen van de bekende Krüger-dispositie uit 1794. Het orgel werd gebouwd als opus 288 door Gustav Steinmann en werd eind december 1961 opgeleverd.
  • Door Ralf Müller is in 2010 groot onderhoud uitgevoerd. Daarbij is de winddruk verhoogd en is de intonatie herzien van enkele registers. Sinds 2013 is er een comité bezig met het werven van fondsen voor de bouw van een nieuw drieklaviers orgel met gebruik van een deel van het pijpwerk uit 1961.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hauptwerk9
- Brustwerk8
- Pedal8
Totaal aantal stemmen25
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen

Dispositie
Hauptwerk (C-g'''): Quintade 16', Prinzipal 8', Gemshorn 8', Oktave 4', Rohrflöte 4', Nasat 2 2/3', Waldflöte 2', Mixtur 5-6 fach (1 1/3'), Trompete 8'.
Brustwerk (C-g'''): Gedackt 8', Quintade 4', Blockflöte 4', Prinzipal 2', Terz 1 3/5', Quinte 1 1/3', Zimbel 2 fach (1/2'), Regal 8', Tremulant.
Pedal (C-f'): Subbaß 16', Oktave 8', Pommer 8', Oktave 4', Nachthorn 2', Rauschpfeife 4 fach (2 2/3'), Posaune 16', Trompete 4'.
Koppelingen: Hauptwerk - Brustwerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Brustwerk.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities
  • De in 1794 door Schneegass genoteerde dispositie luidde:
    Hauptwerk (CDEFGA-c'''): Bortun 16', Principal 8', Blockflöte 8', Octav 4', Coppelflöte 4', Superoctav 2', Sexquialter 2 fach, Cornett, Mixtur 4 fach, Trompete 8'.
    Brustwerk (CDEFGA-c'''): Gedackt 8', Principal 4', Octav 2', Quinte (1 1/3'), Sifflet 1', Cimpel, Krummhorn 8'.
    Pedal (CDEFGA-c'): Unterbaß 16', Octav 8', Posaune 16', Cornett 2'.

  • De dispositie van het Klaßmeyer-orgel luidde oorspronkelijk:
    Hauptwerk (C-f'''): Bordun 16', Prinzipal 8', Gamba 8', Hohlflöte 8', Oktav 4', Flauto Harmonique 4', Quinte 2 2/3', Oktav 2', Cornett 5 fach (8'), Mixtur 2'.
    Oberwerk (C-f'''): Geigenprinzipal 8', Lieblich Gedackt 8', Salizional 8', Vox Celeste 8', Fugara 4', Flauto Dolce 4'.
    Pedal (C-d'): Violonbaß 16', Subbaß 16', Oktavbaß 8', Cello 8', Posaune 16'.
    Koppeln: Hauptwerk - Oberwerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Oberwerk/
    Spielhilfen: 1 freie Kombination, 3 feste Kombinationen (p - f - ff), Piano-Pedal, Forte-Pedal, Melodienführer.

  • Na de ombouw van 1952 was de dispositie:
    Hauptwerk (C-f'''): Gedacktpommer 16' (1952), Prinzipal 8', Rohrflöte 8' (1952), Salizional 8', Oktave 4', Flöte 4' (1952), Oktave 2', Flauto Dolce 2' (1903/1952), Scharff 4 fach (1952), Zink 2-3 fach (1952).
    Oberwerk (C-f'''): Gedackt 8', Rohrflöte 4' (1952), Nasard 2 2/3' (1952), Prinzipal 2' (1952), Sifflet 1' (1952), Sesquialtera 2 fach (1952).
    Pedal (C-d'): Subbaß 16', 18. Oktavbaß 8', Rohrgedackt 4' (1952), Nachthorn 2' (1952), Liebloch Posaune 16'.
    Koppeln: Hauptwerk - Oberwerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Oberwerk/
    Spielhilfen: Tremulant, 2 freie Kombinationen, Organo Pleno.

Literatuur
  • Orgeln in Westfalen : Inventar historischer Orgeln in Westfalen und Lippe / Rudolf Reuter. - Kassel [etc.] : Bärenreiter, 1965.
  • Zur Geschichte der St.-Andreas-Kirche Lübbecke und ihrer Orgeln / Karl-Jürgen Kemmelmeyer. - Lübbecke : Kirchengemeinde St. Andreas ; Orgelbauverein Lübbecke ; Stadtarchiv Lübbecke, 2018.
Opnamen Musik in der St.-Andreas-Kirche Lübbecke : Christoph Grohmann improvisiert über Advents- und Weihnachtslieder / Christoph Grohmann. - LC3015 (CD). - 2015.
Links https://orgelbauverein-luebbecke.de/