Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Piet Bron. Datering: 21 June 2014.

Foto: Piet Bron

Wien, Österreich (Wien) - Katholische Pfarrkirche Breitenfeld Sankt Franziskus von Assisi (Josefstadt)

Doorverwezen vanaf: Innsbruck - Dom zu Sankt Jakob (1931 -2001)

Gemeente: Wien
Adres: Uhlplatz, 1080, Wien 8
Website: https://www.breitenfeld.info/

Beschrijving nr.: 2009481.

Gebouwd door: Rieger Orgelbau (1931) - opus 2500

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1931 Rieger Orgelbau2500 nieuwbouw
1944 Karl Reinisch's Erben  restauratie
1979 Heintze  restauratie
2001 Peter-Maria Kraus  overplaatsing

  • Op advies van Karl Koch, de organist van de Domkirche in Innsbruck bouwde de firma Gebr. Rieger in 1931 een groot nieuw orgel voor de kerk, ter vervanging van het vorige orgel van Franz Reinisch uit 1892 (overgeplaatst naar de Höttinger Pfarrkirche). Het instrument bestond uit een hoofdorgel en een Fernwerk, dat bespeeld werd vanaf een vierklaviers speeltafel op de orgelgalerij. Het werd door Rieger als opus 2500 gebouwd. Op 17 november 1931 werd het ingewijd, waarbij Karl Koch en Karl Walter het bespeelden. Het orgel raakte in 1944 beschadigd door een bominslag. Johann Pirchner herstelde het instrument. Het Fernwerk moest grotendeels nieuw worden gebouwd. In 1979 voerde Heintze uit Nürnberg een revisie uit.
  • Eind jaren negentig besloot men een nieuw orgel te laten bouwen. Het oude werd verkocht aan de parochiekerk van Wien-Breitenfeld. Maar het Fernwerk bleef in Innsbruck achter en kreeg een eigen speeltafel, zodat het als koororgel kon worden gebruikt. In Breitenfeld werd het orgel opnieuw opgebouwd door Peter Kraus. Vanwege de beperktere ruimte moest de technische aanleg grotendeels nieuw worden gemaakt. Van het Rieger-orgel werden windladen, speeltafel en pijpwerk vrijwel integraal overgenomen. Een bijzonderheid is dat de magazijnbalg, die in de torenruimte van de kerk staat opgesteld, nog afkomstig is van het eerste orgel van de kerk, gebouwd in 1898 door Matthäus Mauracher & Söhne. Het hierbij behorende orgel ging in 1944 door oorlogsgeweld verloren.
  • Omdat het Fernwerk in Innsbruck achter was gebleven bouwde Kraus in 2009-2010 een nieuw Fernwerk in Breitenfeld, dat als koororgel staat opgesteld. Het heeft ook een eigen speeltafel. De temperatuur van het nieuwe Fernwerk is Werckmeister III, terwijl het orgel verder evenredig zwevend gestemd is. Het koororgel/Fernwerk is op 6 november 2010 gewijd.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1931InnsbruckDom zu Sankt Jakob
2001WienKatholische Pfarrkirche Breitenfeld (Wien-Josefstadt)

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hauptwerk18
- Schwellwerk14
- Unterwerk9
- Fernwerk10
- Pedal15 (11)
Totaal aantal stemmen66 (62)
ToetstractuurElectro-pneumatisch
RegistertractuurElectro-pneumatisch
Windlade(n)Kegelladen

Dispositie
Hauptwerk (C-a'''): Principal Major 16', Bourdon 16', Principal Minor 8', Rohrgedeckt 8', Viola da Gamba 8', Gemshorn 8', Octav 4', Rohrflöte 4', Salicet 4', Nasard 2 2/3', Waldflöte 2', Terz 1 3/5', Cornett 4-6 fach (2 2/3'), Mixtur 6 fach (2'), Cymbel 3 fach (1'), Dulcian 16', Trompete 8', Clairon 4'.
Schwellwerk (C-a'''): Fugara 16', Principal 8', Tibia 8', Gamba 8', Vox Coelestis 8', Octav 4', Blockflöte 4', Violine 4', Quinte 2 2/3', Piccolo 2', Gemshornterz 1 3/5', Mixtur 4 fach (2'), Trompete Harmonique 8', Clairon Harmonique 4'.
Unterwerk (C-a'''): Holzgedeckt 8', Quintade 8', Principal 4', Holzflöte 4', Superoctav 2', Quint 1 1/3', Schwiegel 1', Mixtur 3 fach (1 1/3'), Krummhorn 8'.
Fernwerk (2010) (C-a'''):
Manual: Weitprästant 8', Hohlflöte 8', Salicional 8', Octav 4', Spitzflöte 4', Quint 2 2/3', Superoctav 2', Terz 1 3/5', Mixtur 4 fach (1 1/3').
Pedal: Subbass 16'.
Pedal (C-f'): Principalbass 16', Violon 16', Subbass 16', Bourdon 16' - transmissie van Hauptwerk, Quintbass 10 2/3', Octavbass 8', Gedeckt 8', Gamba 8' - transmissie van Schwellwerk, Choralbass 4', Nachthorn 2', Pedalmixtur 3-5 fach (1 1/3'), Sordun 32', Posaune 16', Trompete 8' - transmissie van Schwellwerk, Clairon 4' - transmissie van Schwellwerk.
Koppelingen: Hauptwerk - Schwellwerk, Hauptwerk - Unterwerk, Hauptwerk - Fernwerk, Schwellwerk - Unterwerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Schwellwerk, Pedal - Unterwerk, Pedal - Fernwerk, Sub- und Superoktavkoppeln.
Speelhulpen: Crescendo Walze, Auto-Pedal, Zungen weg, 16' weg, Tutti A, Tutti B, Setzer mit 1000 Speicherplätzen.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De dispositie luidde bij de ingebruikname in 1931:
I. Manual (Hauptwerk): Prinzipal 16', Bourdon 16', Prinzipal Major 8', Viola di Gamba 8', Salicional 8', Gedeckt 8', Flute Harmonique 8', Oktave 4', Spitzflöte 4', Rohrflöte 4', Quinte 2 2/3', Superoktave 2', Terz 1 3/5', Kornett 3-6 fach, Mixtur 4 fach (2 2/3'), Cymbel 3 fach (1'), Trompete 8', Clairon 4'.
II. Manual (Schwellwerk I): Lieblich Gedeckt 16', Prinzipal Minor 8', Gemshorn 8', Quintade 8', Nachthorn Gedeckt 8', Prinzipal 4', Salicett 4', Blockflöte 4', Nasard 2 2/3', Piccolo 2', Gemshornterz 1 3/5', Sifflöte 1', Mixtur 3 fach, Krummhorn 8', Geigend Regal 4', Tremolo.
III. Manual (Schwellwerk II): Fugara 16', Hornprinzipal 8', Gamba 8', Vox Coelestis 8' (vanaf c), Flauto Tibia 8', Lieblich Gedeckt 8', Prestant 4', Holzflöte 4', Waldflöte 2', Terz 1 3/5', Superquint 1 1/3', Schwiegel 1', Plein Jeu 6 fach (2 2/3'), Dulcian 16', Trompete Harmonique 8', Clairon Harmonique 4', Tremolo.
IV. Manual (Fernwerk): Stillgedeckt 16', Flötenprinzipal 8', Portunalflöte 8', Violine 8', Vox Angelica 8' (vanaf c), Kupferflöte 4', Flautino 2', Kornettmixtur 3 fach, Oboe 8', Vox Humana 8', Tremolo.
Pedal: Prinzipalbaß 16', Violon 16', Subbaß 16', Bourdonbaß 16' (transmissie), Echobaß 16' (transmissie), Quintbaß 10 2/3', Prinzipalflöte 8', Gedeckt 8', Choralbaß 4', Nachthorn 2', Pedalmixtur 3-5 fach, Sordun 32', Posaune 16', Dulcian 16' (transmissie), Trompete 8' (transmissie), Clairon 4' (transmissie).
Koppeln: I. Manual - II. Manual, I. Manual - III. Manual, I. Manual - IV. Manual, II. Manual - III. Manual, Pedal - I. Manual, Pedal - II. Manual, Pedal - III. Manual, Pedal - IV. Manual.
Superoktavkoppeln: I. Manual - II. Manual, I. Manual - III. Manual, II. Manual - III. Manual, Pedal - I. Manual, Pedal - III. Manual, I. Manual, II. Manual, III. Manual, IV. Manual.
Suboktavkoppeln: I. Manual - II. Manual, I. Manual - III. Manual, II. Manual - III. Manual, Manual, II. Manual, III. Manual, IV. Manual.
Spielhilfen: 8 freie Kombinationen, Tutti, Crescendo-Decrescendo Walze, Automatisches Pedal, Rohrwerke Ab, 16' Ab, Generalkoppel.
Literatuur Die neue Orgel der Pfarre Breitenfeld : Festschrift. - Wien : Pfarrkirche Breitenfeld, 2001.
Links https://www.breitenfeld.info/category/orgel/