Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Martin Rost. Datering: 6 August 2020.

Foto: Martin Rost

Stralsund, Deutschland (Mecklenburg-Vorpommern) - Kulturkirche Sankt Jakobi
Gemeente: Stralsund
Streek:Vorpommern
Adres: Jacobiturmstraße, 18439, Stralsund
Website: http://www.kulturkirche.kdw-hst.de/

Beschrijving nr.: 2005518.

Gebouwd door: Kristian Wegscheider (2020) - opus 110
Het orgel bevat ouder materiaal: Orgelkas uit 1740 van Christian Gottfried Richter, Enig pijpwerk uit 1877 van Friedrich Albert Mehmel

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1740 Christian Gottfried Richter  nieuwbouw
1779 Ernst Julius Marx  restauratie en uitbreiding
1877 Friedrich Albert Mehmel  nieuwbouw in bestaande kas
2020 Kristian Wegscheider110 nieuwbouw in bestaande kas

  • In de jaren 1732-1740 bouwde Christian Gottblieb Richter, orgelmaker in Stettin, een nieuw orgel voor de Jakobikirche in Stralsund. Er werd een grote orgelkas vervaardigd door Michael Müller. Delen van de orgelkas van het vorige orgel, daterend van 1662, werden hergebruikt. In de jaren 1870-1872 bouwde Friedrich Albert Mehmel een nieuw orgel in de kas van Müller.
  • In 1943 werden grote delen van het orgel gedemonteerd en opgeslagen, onder andere het pijpwerk en enkele grote beelden. Het orgel werd na de oorlog niet meer herbouwd en de kerk raakte buiten gebruik. Tot 1993 lag het grootste gedeelte van het materiaal opgeslagen achter het altaar. Veel is ook verdwenen. In 1999 is gestart met plannen voor een eventuele herbouw. Het kerkgebouw is tientallen jaren gebruikt als opslagplaats. Sinds 1996 is de kerk in gebruik als Kulturkirche.
  • In 2012 werd de orgelkas gerestaureerd. Of de herbouw van het instrument nu ook gaat plaatsvinden is niet bekend.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hauptwerk14
- Unterwerk12
- Oberwerk12
- Pedal13
Totaal aantal stemmen51
ManuaalomvangCD-f'''
PedaalomvangC-d'
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 440 Hz
TemperatuurNeidhardt "Für eine kleine Stadt"

Dispositie
Hauptwerk: Principal 16', Octave 8', Gemshorn 8', Viola di Gamba 8', Rohrflöte 8', Quinta 6', Octave 4', Spitzflöte 4', Quinta 3', Octave 2', Cornett 5 fach (from c'), Mixtur 5 fach, Cimbel 3 fach, Trompete 16'.
Unterwerk: Principal 8', Gedackt 8', Quintadena 8', Octave 4', Traversflöte 4', Fugara 4', Nasard 3', Gemshorn 2', Tertia 1 3/5', Quinta 1 1/3', Mixtur 3 fach, Hautbois 8'.
Oberwerk: Quintadena 8', Principal 8', Flöte 8', Lamento 8' (from g°), Salicional 8', Octave 4', Gedackt 4', Octave 2', Sesquialtera 2 ranks, Mixtur 4 ranks, Trompete 8', Vox Humana 8'.
Pedal (C-d'):
Pedalwerk I: Principal 16', Subbass 16', Octave 8', Bassflöte 8', Octave 4', Mixtur 5 fach, Posaune 16', Fagott 16', Trompete 8', Schalmey 4'.
Pedalwerk II: Principalbass 32' - 1877, Offenbass 16' - 1877, Contraposaune 32' - 1877.
Overige registers: Cymbelstern, Pauke.
Koppelingen: Hauptwerk - Unterwerk, Hauptwerk - Oberwerk, Pedal - Hauptwerk, Koppel Großpedal.
Speelhulpen: Tremulant.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities The specification of the Mehmel organ of 1877 was:
Hauptwerk (C-f'''):
1. Abteilung: Principal 16', Principal 8', Oktave 4', Quinte 2 2/3', Octave 2', Cornett 4 fach, Mixtur 4-5 fach, Cymbel 3 fach, Trompete 8'.
2. Abteilung: Bordun 32', Bordun 16', Gemshorn 8', Viola di Gamba 8', Hohlflöte 8', Gedackt 8', Quinte 5 1/3', Gemshorn 4', Hohlflöte 4', Fagott 16'.
Unterwerk (C–f'''):
1. Abteilung: Principal 16', Quintatön 16', Principal 8', Salicional 8', Dolce 8', Portunal 8', Rohrflöte 8', Rohrflöte 4', Fugara 4', Clarinetto 8'.
2. Abteilung: Octave 4', Quinte 2 2/3', Octave 2', Cornett 3-4 fach, Mixtur 5 fach.
Oberwerk (C–f'''): Gedackt 16', Geigenprincipal 8', Terpodeon 8', Vox Celeste 8', Flauto Traverso 8', Gedackt 8', Principal 4', Flauto Traverso 4', Quintflöte 2 2/3', Flautino 2', Progressiv-Harmonika 2-5 fach, Hautbois 8',
Fernwerk (schwellbar) (C–f'''): Lieblich Gedackt 16', Viol d'Amour 8', Harmonika 8', Lieblich Gedackt 8', Viol d'Amour 4', Harmonika Aetheria 1-3 fach, Aeoline 16'.
Pedal (C–d'):
1. Abteilung: Principal 32', Posaune 32', Principal 16', Posaune 16'.
2. Abteilung: Violon 16', Subbass 16', Octavenbass 8', Violoncello 8', Flötenbass 8', Octave 4', Dulcian 16'.
3. Abteilung: Quintenbass 10 2/3', Quintflöte 5 1/3', Waldflöte 2', Trompete 8', Clairon 4'.
Literatuur
  • Orgeln in Mecklenburg-Vorpommern für die Zukunft gerettet : Ein Reiseführer / Matthias Gretzschel. - Hamburg : Hamburger Abendblatt, 2003.
  • Dritter Orgel-Diamant soll klingen / Katrin Hoffmann, Andreas Lindenberg. - In: OZ Lokal Hansestadt Stralsund, Montag 9. Januar 2012.
Opnamen
  • Wolfgang Amadeus Mozart / Christoph Schoener. - Dabringhaus & Grimm MDG 949 2269-6 (CD). - 2022.
  • Orgel in St. Jakobi zu Stralsund : Erbaut von der Orgelwerkstatt Wegscheider / Martin Rost. - Querstand VKJK 2011 (CD). - 2020.
Links https://www.jakobi-stralsund.de/orgel
https://www.homepage-baukasten-dateien.de/orgelcentrum/oz%20st%20jakobi%20stralsund.pdf
https://de.wikipedia.org/wiki/Orgeln_der_Sankt-Jakobi-Kirche_(Stralsund)#Hauptorgel
YouTube Orgelstadt Stralsund – Orgel in St. Jakobi erbaut von der Orgelwerkstatt Wegscheider (2020)


Foto: Martin Rost. Datering: 6 August 2020.
Foto: Martin Rost
Foto: Martin Rost. Datering: 25 July 2020.
Foto: Martin Rost
Foto: Piet Bron. Datering: 4 September 2021.
Foto: Piet Bron
Situatian before 1943.
Empty organ case. Foto: Frans Sellies. Datering: 5 juni 2012.
Foto: Frans Sellies
Empty organ case. Foto: Frans Sellies. Datering: 5 juni 2012.
Foto: Frans Sellies
Empty organ case. Foto: Frans Sellies. Datering: 5 juni 2012.
Foto: Frans Sellies