Spring naar content
Complete description of the selected organ
Photo: © Dennis Wubs. Date: 21 May 2011.

Photo: © Dennis Wubs

Altenesch, Deutschland (Niedersachsen) - Reformierte Kirche (Sankt Galluskirche)
Municipal: Lemwerder
Region:Ostfriesland
Address: Hauptstraße 23, 27809, Altenesch

Description nr.: 2003984.

Built by: Georg Wilhelm Wilhelmy (1795)

YearBuilderOpusActivity
1795 Georg Wilhelm Wilhelmy  new organ
1820 Anton Friedrich Schmid  maintenance/reparations
ca. 1865 Johann Claussen Schmid  modify stoplist
1969 Werner Bosch  rebuild
2008 firma Van der Putten  reconstruction

  • Het orgel in de Sankt Galluskirche in Altenesch is gebouwd door Georg Wilhelmy in 1794-1795. In de loop van de tijd is het orgel wel gewijzigd, maar veel origineel materiaal bleef bewaard.
  • In 1820 is het orgel door Anton Friedrich Schmid gestemd in een evenredig zwevende temperatuur. Rond 1865 is de Trompete 8' van het pedaal vervangen door een Subbas 16', vermoedeijk door Johann Clausen Schmid, die het orgel in die tijd in onderhoud had.
  • In 1969 voerde de firma Werner Bosch een restauratie uit. Daarbij is veel gewijzigd aan het orgel: de tracturen zijn vernieuwd in aluminum en messing, de klavieren zijn vernieuwd en Cis-groot is toegevoegd aan het pijpwerk en de windladen werden voorzien van telescoophulzen. De kas werd verstevigd door een stalen frame te plaatsen. De toonhoogte is door Bosch gewijzigd naar a' = 440 Hz door opschuiven van al het pijpwerk en waar nodig inkorten.
  • In 2008 voerde de firma Van der Putten een restauratie uit, waarbij de originele toestand zoveel mogelijk is hersteld. De Subbas van het pedaal is rond 1865 toegevoegd, maar deze stond op de plaats van de originele Trompete. Besloten is deze Subbas te behouden, en op een aparte lade achter het orgel te plaatsen. Al het verdwenen pijpwerk is gereconstrueerd naar voorbeelden van Wilhelmy, evenals de mechanieken, de klaviatuur en de windvoorziening. In september 2008 is het orgel weer in gebruik genomen.

Technical data
Number of stops per division
- Hauptwerck8
- Brustwerck5
- Pedal5
Total number of stops18
Manual compassCD-c'''
Pedal compassCD-d'
Key actionMechanical
Stop actionMechanical
Windchest(s)Slider chests
Pitcha' = 484 Hz
TemperamentYoung (1/6-komma)
Wind pressure68 mm

Specification
Hauptwerck (CD-c'''): Quinta Dena 16' - C-H 2008; C-H 8', Prinzipal 8' - fron 2008; C gedackt, Gedackt 8', Octave 4', Quinte 2 2/3', Octave 2', Mixtur 4 fach (1'), Trompete 8'.
Brustwerck (CD-c'''): Quinta Dena 8', Octave 4' - C-H gedackt, Flöte 4', Sesquialtera 2 fach - 2008, Dulcian 8' - 2008.
Pedal: Subbas 16' - ca. 1865, Octave 8', Octave 4', Posaune 16', Trompete 8' - 2008.
Couplers: Cupplung - schuifkoppel, Pedalkoppel Hauptwerck.
Accessories: Tremulant 3', Calcantenglocke, 3 Sperrventile.

Compound stopComposition
Mixtur 4 fach C: 1' - 2/3' - 1/2' - 1/3'. c°: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. c':4' - 2 2/3' - 2' - 11/3'. c'': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'.
Sesquialtera 2 fach C: 1 1/3' - 4/5'. c°: 2 2/3' - 1 3/5'.
Other specifications
Different specifications De dispositie luidde voor de restauratie:
Hauptwerk: Bordun 16', Prinzipal 8', Gedackt 8', Oktave 4', Quinte 2 2/3', Oktave 2', Mixtur 4 fach, Trompete 8'.
Brustwerk: Quintatön 8', Oktave 4', Flöte 4', Terzian 2 fach.
Pedal: Subbaß 16', Oktavbaß 8', Oktave 4', Posaune 16'.
Koppelingen: Pedalkoppel.
Literature
  • Klingendes Friesland : Orgeln zwischen Weser und Ems / Günter Seggermann. - Cuxhaven : Verlag Olivia, 1959. - (Kleinen Cux-Bücher ; 5).
  • Die Orgeln Ostfrieslands : Orgeltopographie / Walter Kaufmann. - Aurich : Verlag Ostfriesische Landschaft, 1968. - (Abhandlungen und Vorträge zur Geschichte Ostfrieslands ; XLVIII).
  • Die Georg-Wilhelm- Wilhelmi-Orgel St Gallus Altenesch : Festschrift, 2008.
  • Orgelbouwnieuws : Altenesch (Dld), Evangelische Kirche St.-Gallus / Willem Jan Cevaal & Cees van der Poel [red.]. - In: NotaBene, jrg. 1 nr. 6, december 2008.
Recordings Theo Jellema bespeelt het 18e eeuwse Georg Wilhelm Wilhelmi-orgel in de St. Galluskerk te Altenesch, Duitsland / Theo Jellema. - Sappho CD 0416 12 (CD). - 2009.
Links https://www.nomine.net/altenesch-st-gallus
Other sources
  • Wim Dijkstra

Photo: © Dennis Wubs. Date: 21 May 2011.
Photo: © Dennis Wubs
Photo: © Dennis Wubs. Date: 21 May 2011.
Photo: © Dennis Wubs