Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Bron: Album cover

Stockholm, Sverige (Stockholms län) - Sankt Jakobs Kyrka
Gemeente: Stockholms Kommun
Adres: Västra Trädgårdsgatan 2A, 111 53, Stockholm

Beschrijving nr.: 2003900.

Gebouwd door: Marcussen & Søn (1976)
Het orgel bevat ouder materiaal: Orgelkas en enig pijpwerk uit 1746 van Otto Hedlund, Pijpwerk uit 1840 van Pehr Zacharias Strand, Pijpwerk uit 1862 van Per Larsson Åkerman, Pijpwerk uit 1914 van E.A. Setterquist & Son, Pijpwerk uit 1930 van Åkerman & Lund

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1746	Olof Hedlund		nieuwbouw
1794	Olof Schwan		uitbreiding
1840	Pehr Zacharias Strand		nieuwbouw in bestaande kas
1914	E.A. Setterquist & Son		restauratie en uitbreiding
1930	Åkerman & Lund		ombouw
1976	Marcussen & Søn		nieuwbouw in bestaande kas

Het grote orgel van de S:t Jakobs Kyrka in Stockholm werd oorspronkelijk gebouwd in 1746 door Olof Hedlund. Hij bouwde een tweeklaviers orgel met dertig stemmen. Carl Hårleman ontwierp een uitbundige barokke orgelkas, die versierd werd met houtsnijwerk van Petter Norberg. Olof Schwan voerde in 1793 en 1794 een restauratie uit, waarbij het het orgel ook uitbreidde met enkele stemmen.
Het oude werk werd in 1816 afgebroken op de orgelkas na. In 1840 bouwde Per Zacharias Strand een nieuw orgel achter het front met drie manualen en pedaal en 43 stemmen. De oude frontpijpen werden niet meer aangesloten. Adviseur bij de bouw was Gustaf Adolf Mankell, organist van de kerk. De firma Setterquist breidde het orgel in 1914 uit tot 62 stemmen. In 1930 werd het geheel omgebouwd en uitgebreid tot 83 stemmen door Åkerman & Lund, onder advies van Waldemar Åhlén, de toenmalige organist van de kerk. Er werd ook een Fjärrverk aangelegd.
Het instrument vertoonde echter veel problemen, mede door de pneumatische tractuur, zodat de firma Marcussen de opdracht kreeg het orgel geheel te herbouwen. Dit werk werd in 1976 voltooid. Het orgel, dat nu mechanische sleepladen met electrische registertractuur kreeg, had wederom 83 stemmen. De oude frontpijpen zijn nu wel weer in gebruik genomen. Het Fjärrverk uit 1930 is ook bewaard gebleven en aangesloten via een electrische verbinding.

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Manual I (Huvudverk)	16
- Manual II (Öververk)	12
- Manual III (Svällverk)	11
- Manual IV (Svällverk)	15
- Manual V (Fjärrverk)	13
- Pedal	16
Totaal aantal stemmen	83
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Electrisch
Windlade(n)	Sleepladen

Dispositie
Manual I (Huvudverk) (C-a'''): Borduna 16' - 1840, Prestant 8' - 1746, Hålflöjt 8' - partial old, Traversflöjt 8', Kvinta 5 1/3' - 1840, Oktava 4', Nachthorn 4', Kvinta 2 2/3', Oktava 2', Cornett 5 kor, Fourniture 5-6 kor, Mixtur 5-7 kor, Scharf 3 kor, Trumpet 16', Trumpet 8', Trumpet 4'.
Manual II (Öververk) (C-a'''): Rörflöjt 8' - 1914, Angelica 8' - 1862, Kvintadena 8', Prestant 4' - 1746, Blockflöjt 4', Ekoflöjt 4' - 1914, Oktava 2', Waldflöjt 2', Sesquialtera 2 kor, Scharf 5-6 kor, Dulcian 16', Krummhorn 8', Tremulant.
Manual III (Svällverk) (C-a'''): Dubbelflöjt 8' - 1914, Flûte Harmonique 8' - 1862, Oktava 4' - 1914, Traversflöjt 4', Piccolo 2' - partial old, Cornett 3 kor - 1840, Mixtur 5 kor - partial old, Bombarde 16', Trompette Harmonique 8', Bassethorn 8' - 1840, Clairon 4', Tremulant.
Manual IV (Svällverk) (C-a'''): Borduna 16' - 1840, Principal 8' - 1862, Gedackt 8' - 1862, Gamba 8' - 1914, Voix Céleste 8' - partial old, Oktava 4' - 1914, Flöjt 4' - 1840, Nasat 2 2/3', Flagflöjt 2', Ters 1 3/5', Sivflöjt 1', Mixtur 6 kor, Septsymbel 3 kor, Oboe 8' - 1914, Voix Humaine 8', Tremulant.
Manual V (Fjärrverk) (C-a'''): Lieblich Gedackt 16' - 1930, Cremona 8' - 1930, Viola Céleste 8' - 1930, Tibia Major 8' - 1930, Flûte Amabile 8' - 1930, Flöjtprincipal 4' - 1930, Fugara 4' - 1930, Fjärrflöjt 4' - 1930, Kvinta 2 2/3' - 1930, Flautino 2' - 1930, Septima 1 1/7' - 1930, Harmonia Aetheria 3 kor - 1930, Clarinett 8' - 1914, Tremulant.
Pedal (C-f'): Untersatz 32' - partial old, Prestant 16' - 1746, Principal 16' - 1914, Subbas 16' - 1914, Gedackt 16' - 1914, Oktava 8' - 1914, Borduna 8' - 1914, Oktava 4' - partial old, Rörflöjt 4' - partial old, Nachthorn 2', Mixtur 6 kor - partial old, Kontrabasun 32' - 1914, Basun 16', Fagott 16', Trumpet 8', Clairon 4' - partial old.
Koppelingen: Manual I - Manual II, Manual I - Manual III, Manual I - Manual IV, Manual III - Manual IV, Pedal - Manual I, Pedal - Manual II, Pedal - Manual III, Pedal - Manual IV.
Speelhulpen: 16 Setzerkombinationer, Registersvällare.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities	De dispositie van het Hedlund-orgel uit 1746 was: Manual (C-c'''): Qvintadena 16', Principal 8', Salicional 8', Flagflöjt 8', Fleut Traversiere 8', Octava 4', Octava 2', Sesquialtera 2 chor, Mixtur 5 chor, Trumpet 16', Trumpet 8'. Öververk (C-c'''): Rörflöjt 8', Qvintadena 8', Principal 4', Spetsflöjt 4', Qvinta 3', Octava 2', Scharf 5 chor, Trumpet 8', Vox Humana 8', Tremulant. Pedal (C-c'): Principal 16', Untersatz 16', Octava 8', Gedackt 8', Octava 4', Blockflöjt 1', Rauschqvint 5 chor, Basun 16', Trumpet 8', Trumpet 4'. De dispositie luidde na de uitbreiding van 1930: Manual I (C-a'''): Principal 16', Borduna 16', Principal 8', Dubbelflöjt 8', Gamba 8', Flûte Harmonique 8', Kvinta 5 1/3', Oktava 4', Flöjt 4', Gemshorn 4', Kvinta 2 2/3', Oktava 2', Rörflöjt 2', Grand Cornett 5 chor, Mixtur 6-8 chor, Trumpet 8'. Manual II (C-a'''): Borduna 16', Principal 8', Fugara 8', Gedackt 8', Konsertflöjt 8', Kvintadena 8', Oktava 4', Rörflöjt 4', Nasard 2 2/3', Piccolo 2', Ters 1 3/5', Oktava 1', Cornett 3 chor, Scharf 4 chor, Dulcian 16', Corno 8', Klarinett 8'. Manual III (C-a'''): Gedackt 16', Basetthorn 8', Rörflöjt 8', Violin 8', Vox Angelica 8', Salicional 8', Voix Céleste 8', Principal 4', Ekoflöjt 4', Waldflöjt 2', Larigot 1 1/3', Sesquialtera 2 chor (2 2/3'), Cymbel 3 chor, Oboe 8', Eufon 8', Regal 8', Tremulant. Manual IV (C-a'''): Lieblich Gedackt 16', Tibia Majore 8', Flöjt Amabile 8', Cremona 8', Viola Celestis 8', Flöjtprincipal 4', Flöjt 4', Fugara 4', Kvinta 2 2/3', Flautino 2', Septime 1 1/7, Harmonia Aetherea 3 chor, Vox Humana 8', Tremulant. Pedal (C-f'): Principal 16', Subbas 16', Violon 16', Gedackt 16', Ekobas 16', Kvinta 10 2/3', Oktava 2', Borduna 8', Oktava 4', Rörkvintadena 4', Pedalflöjt 4', Blockflöjt 2', Mixtur 3 chor, Kontrabasun 32', Basun 16', Clairon 4'. Högtryckstämmor: Stentorfon 8', Flauto Majore 8', Tuba Mirabilis 8'.

Overige dispositiegegevens

Verschillende disposities

De dispositie van het Hedlund-orgel uit 1746 was:
Manual (C-c'''): Qvintadena 16', Principal 8', Salicional 8', Flagflöjt 8', Fleut Traversiere 8', Octava 4', Octava 2', Sesquialtera 2 chor, Mixtur 5 chor, Trumpet 16', Trumpet 8'.
Öververk (C-c'''): Rörflöjt 8', Qvintadena 8', Principal 4', Spetsflöjt 4', Qvinta 3', Octava 2', Scharf 5 chor, Trumpet 8', Vox Humana 8', Tremulant.
Pedal (C-c'): Principal 16', Untersatz 16', Octava 8', Gedackt 8', Octava 4', Blockflöjt 1', Rauschqvint 5 chor, Basun 16', Trumpet 8', Trumpet 4'.

De dispositie luidde na de uitbreiding van 1930:
Manual I (C-a'''): Principal 16', Borduna 16', Principal 8', Dubbelflöjt 8', Gamba 8', Flûte Harmonique 8', Kvinta 5 1/3', Oktava 4', Flöjt 4', Gemshorn 4', Kvinta 2 2/3', Oktava 2', Rörflöjt 2', Grand Cornett 5 chor, Mixtur 6-8 chor, Trumpet 8'.
Manual II (C-a'''): Borduna 16', Principal 8', Fugara 8', Gedackt 8', Konsertflöjt 8', Kvintadena 8', Oktava 4', Rörflöjt 4', Nasard 2 2/3', Piccolo 2', Ters 1 3/5', Oktava 1', Cornett 3 chor, Scharf 4 chor, Dulcian 16', Corno 8', Klarinett 8'.
Manual III (C-a'''): Gedackt 16', Basetthorn 8', Rörflöjt 8', Violin 8', Vox Angelica 8', Salicional 8', Voix Céleste 8', Principal 4', Ekoflöjt 4', Waldflöjt 2', Larigot 1 1/3', Sesquialtera 2 chor (2 2/3'), Cymbel 3 chor, Oboe 8', Eufon 8', Regal 8', Tremulant.
Manual IV (C-a'''): Lieblich Gedackt 16', Tibia Majore 8', Flöjt Amabile 8', Cremona 8', Viola Celestis 8', Flöjtprincipal 4', Flöjt 4', Fugara 4', Kvinta 2 2/3', Flautino 2', Septime 1 1/7, Harmonia Aetherea 3 chor, Vox Humana 8', Tremulant.
Pedal (C-f'): Principal 16', Subbas 16', Violon 16', Gedackt 16', Ekobas 16', Kvinta 10 2/3', Oktava 2', Borduna 8', Oktava 4', Rörkvintadena 4', Pedalflöjt 4', Blockflöjt 2', Mixtur 3 chor, Kontrabasun 32', Basun 16', Clairon 4'.
Högtryckstämmor: Stentorfon 8', Flauto Majore 8', Tuba Mirabilis 8'.

Literatuur	S:t Jacobs kyrkorgel 1644-1930 / Waldemar Åhlén. - Stockholm 1930. Sveriges kyrkorglar / Sten L. Carlsson. - Lund : Håkan Ohlssons, 1973. Orglarna i S:t Jacob : En liten krönika till invigningen av den nya orgeln 18.12.1976 / Waldemar Åhlén, Anders Bondeman. - Helsingborg, 1976. Stockholm orgelstaden : Historia och nutid / Dag W. Edholm. - Stockholm : Verbum Förlag, 1997.
Opnamen	Camille Saint-Saëns : Fantasies in E flat major, D flat major & C major : Bénédiction nuptiale : The Preludes and Fugues / Hans Fagius. - BIS CD-556 (CD). - 1992. Camille Saint-Saëns : Symphony No. 3 in C minor ('Organ Symphony') : Danse macabre - Bacchanale - Trois Rhapsodies sur des cantiques bretons / Hans Fagius (organ) & the Royal Stockholm Philharmonic Orchestra cond. by James DePreist. - BIS CD-555 (CS). - 1992. Lionel Rogg plays Reger / Lionel Rogg. - BIS CD-242 (1987). - Recorded in S:t Jakobs Kyrka and Hedwig Eleonora Kykra in Stockholm.
Links	https://sv.wikipedia.org/wiki/Sankt_Jacobs_kyrka

Foto: Arno Bekers