Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Foto: Piet Bron. Datering: 15 March 2003.

Foto: Piet Bron

Hannover, Deutschland (Niedersachsen) - Marktkirche SS. Georg und Damianus
Gemeente: Hannover
Adres: Hanns-Lilje-Platz 2, 30159, Hannover
Website: http://www.marktkirche-hannover.de/

Beschrijving nr.: 2001847.

Gebouwd door: Friedrich Goll Orgelbau AG (2009)

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1955	firma Rudolf von Beckerath		nieuwbouw
1955	Emil Hammer Orgelbau		nieuwbouw
1972	Rensch Orgelbau	80	restauratie
2009	Friedrich Goll Orgelbau AG		nieuwbouw in bestaande kas

Na de herbouw van de Marktkirche van Hannover bouwden Von Beckerath en Hammer in 1954/1955 een groot nieuw orgel. Het front is ontworpen door Dieter Oesterlen, architect van de herbouw. Het is helemaal asymetrisch. Adviseurs bij de bouw waren Rudolf Utermöhlen en Erich Thienhaus.
De constructie van de mechanieken was erg ingewikkeld, waardoor al snel allerlei storingen optraden. In 1970 startte Rensch met een ombouw, geadviseerd door Manfred Brandstetter. Hierbij is het Oberwerk in een zwelkast geplaatst, het Brustwerk voorzien van deurtjes en het Hauptwerk uitgebreid met een Bombardewerk. Ook werd het Pedal anders opgesteld en de dispositie gewijzigd. In 1972 waren de werkzaamheden afgerond.
In 2004 is besloten een nieuw orgel te laten bouwen in de kassen uit 1955. Deze kassen vallen onder monumentenzorg. De opdracht ging naar de firma Goll, die een vierklaviers orgel met 64 stemmen bouwden. Ongeveer de helft van het pijpwerk is overgenomen uit het oude orgel. Op 31 mei 2009 is het opnieuw in gebruik genomen.

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Hauptwerk	14
- Rückpositiv	14
- Schwellwerk	15
- Echowerk	7
- Pedal	14
Totaal aantal stemmen	64
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Electrisch
Windlade(n)	Sleepladen

Dispositie
Hauptwerk (C-g'''): Praestant 16', Prinzipal 8', Bourdon 8', Viola da Gamba 8', Doppelflöte 8', Octave 4', Gemshorn 4', Quinte 2 2/3', Octave 2', Cornet 5 fach (8'), Mixtur Maior 2', Mixtur Minor 1 1/3', Trompete 16', Trompete 8'.
Rückpositiv (C-g'''): Prinzipal 8', Rohrflöte 8', Quintadena 8', Praestant 4', Blockflöte 4', Nasat 2 2/3', Octave 2', Waldflöte 2', Quinte 1 1/3', Siflet 1', Sesquialtera 2 fach, Scharf 1', Dulcian 16', Krummhorn 8'.
Schwellwerk (C-g'''): Bourdon 16', Geigenprincipal 8', Cor de Nuit 8', Gambe 8', Voix Céleste 8', Octav 4', Traversflöte 4', Nasard 2 2/3', Octavin 2', Terz 1 3/5', Mixtur 2', Basson 16', Trompette Harmonique 8', Hautbois 8', Clairon 4'.
Echowerk (C-g'''): Holzgedackt 8', Flauto Amabile 8', Salicet 4', Fernflöte 4', Flageolet 2', Vox Humana 8', Klarinette 8'.
Pedal (C-f'): Untersatz 32', Principal 16', Violonbass 16', Subbass 16', Octave 8', Bassflöte 8', Violon 8', Quinte 5 1/3', Octave 4', Hintersatz 2 2/3', Posaune 16', Fagott 16', Trompete 8', Klarine 4'.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities	De dispositie van het Von Beckerath/Hammer-orgel luidde oorspronkelijk: Hauptwerk: Quintadena 16', Prinzipal 8', Rohrflöte 8', Oktave 4', Nachthorn 4', Quinte 2 2/3', Oktave 2', Hohlflöte 2', Mixtur 6-8 fach, Scharf 4 fach, Trompete 16', Trompete 8'. Rückpositiv: Prästant 8', Gedackt 8', Prinzipal 4', Rohrflöte 4', Oktave 2', Gemshorn 2', Quinte 1 1/3', Sesquialtera 2 fach, Scharf 5-6 fach, Bärpfeife 16', Schalmei 8'. Oberwerk: Prinzipal 8', Koppelflöte 8', Violflöte 4', Blockflöte 4', Nasat 2 2/3', Nachthorn 2', Terz 1 3/5', Quinte 1 1/3', Sifflöte 1', Rauschflöte 3 fach, Mixtur 4-6 fach, Terzzimbel 3 fach, Trompete 8', Holzregal 8', Tremulant . Brustwerk: Gedackt 8', Gedacktflöte 4', Prinzipal 2', Terzian 2 fach, Zimbel 3 fach, Krummhorn 8', Tremulant . Pedaal: Prinzipal 16', Subbaß 16', Oktav 8', Gedacktpommer 8', Metallflöte 4', Nachthorn 2', Hintersatz 3 fach, Mixtur 6 fach, Kontrafagott 32', Posaune 16', Dulzian 16', Trompete 8', Trompete 4', Kornett 2'. Koppelingen: Hauptwerk - Rückpositiv, Hauptwerk - Oberwerk, Hauptwerk - Brustwerk, geen pedaalkoppelingen. Na de wijzingen door Rensch (1972) luidde de dispositie: Hauptwerk: Praestant 16', Prinzipal 8', Rohrflöte 8', Oktave 4', Nachthorn 4', Quinte 2 2/3', Oktave 2', Hohlflöte 2', Großmixtur 5 fach, Mixtur 5-6 fach (1 1/3'), Grand Cornet 5 fach (8'), Bombarde 16', Trompete 8', Clairon 4'. Rückpositiv: Prästant 8', Gedackt 8', Prinzipal 4', Rohrflöte 4', Oktave 2', Gemshorn 2', Quinte 1 1/3', Sesquialtera 2 fach, Scharf 5-6 fach (1'), Bärpfeife 16', Schalmei 8', Tremulant. Oberwerk (in zwelkast): Bourdon 16', Prinzipal 8', Koppelflöte 8', Gamba 8', Voix Celeste 8', Violflöte 4', Blockflöte 4', Grosse Tierce 3 1/5', Nasat 2 2/3', Octavin 2', Terz 1 3/5', Mixtur 4-6 fach (1'), Cromorne 16', Trompette Harmonique 8', Hautbois 8', Clairon 4', Tremulant. Brustwerk (met zweldeuren): Lieblich Gedeckt 8', Gedacktflöte 4', Prinzipal 2', Terzian 2 fach, Scharf 2-4 fach, Voix Humaine 8', Tremulant. Pedal: Subbaß 32', Prinzipal 16', Subbaß 16', Oktav 8', Pommer 8', Metallflöte 4', Nachthorn 2', Hintersatz 3 fach (4'), Mixtur 6 fach (2'), Kontrafagott 32', Posaune 16', Dulzian 16', Trompete 8', Bombarde 8', Clairon 4'. Koppelingen: Hauptwerk - Rückpositiv, Hauptwerk - Oberwerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Rückpositiv, Pedal - Oberwerk. Speelhulpen: Appel d'Anches (Hauptwerk en Pedal).

Overige dispositiegegevens

Verschillende disposities

De dispositie van het Von Beckerath/Hammer-orgel luidde oorspronkelijk:
Hauptwerk: Quintadena 16', Prinzipal 8', Rohrflöte 8', Oktave 4', Nachthorn 4', Quinte 2 2/3', Oktave 2', Hohlflöte 2', Mixtur 6-8 fach, Scharf 4 fach, Trompete 16', Trompete 8'.
Rückpositiv: Prästant 8', Gedackt 8', Prinzipal 4', Rohrflöte 4', Oktave 2', Gemshorn 2', Quinte 1 1/3', Sesquialtera 2 fach, Scharf 5-6 fach, Bärpfeife 16', Schalmei 8'.
Oberwerk: Prinzipal 8', Koppelflöte 8', Violflöte 4', Blockflöte 4', Nasat 2 2/3', Nachthorn 2', Terz 1 3/5', Quinte 1 1/3', Sifflöte 1', Rauschflöte 3 fach, Mixtur 4-6 fach, Terzzimbel 3 fach, Trompete 8', Holzregal 8', Tremulant .
Brustwerk: Gedackt 8', Gedacktflöte 4', Prinzipal 2', Terzian 2 fach, Zimbel 3 fach, Krummhorn 8', Tremulant .
Pedaal: Prinzipal 16', Subbaß 16', Oktav 8', Gedacktpommer 8', Metallflöte 4', Nachthorn 2', Hintersatz 3 fach, Mixtur 6 fach, Kontrafagott 32', Posaune 16', Dulzian 16', Trompete 8', Trompete 4', Kornett 2'.
Koppelingen: Hauptwerk - Rückpositiv, Hauptwerk - Oberwerk, Hauptwerk - Brustwerk, geen pedaalkoppelingen.

Na de wijzingen door Rensch (1972) luidde de dispositie:
Hauptwerk: Praestant 16', Prinzipal 8', Rohrflöte 8', Oktave 4', Nachthorn 4', Quinte 2 2/3', Oktave 2', Hohlflöte 2', Großmixtur 5 fach, Mixtur 5-6 fach (1 1/3'), Grand Cornet 5 fach (8'), Bombarde 16', Trompete 8', Clairon 4'.
Rückpositiv: Prästant 8', Gedackt 8', Prinzipal 4', Rohrflöte 4', Oktave 2', Gemshorn 2', Quinte 1 1/3', Sesquialtera 2 fach, Scharf 5-6 fach (1'), Bärpfeife 16', Schalmei 8', Tremulant.
Oberwerk (in zwelkast): Bourdon 16', Prinzipal 8', Koppelflöte 8', Gamba 8', Voix Celeste 8', Violflöte 4', Blockflöte 4', Grosse Tierce 3 1/5', Nasat 2 2/3', Octavin 2', Terz 1 3/5', Mixtur 4-6 fach (1'), Cromorne 16', Trompette Harmonique 8', Hautbois 8', Clairon 4', Tremulant.
Brustwerk (met zweldeuren): Lieblich Gedeckt 8', Gedacktflöte 4', Prinzipal 2', Terzian 2 fach, Scharf 2-4 fach, Voix Humaine 8', Tremulant.
Pedal: Subbaß 32', Prinzipal 16', Subbaß 16', Oktav 8', Pommer 8', Metallflöte 4', Nachthorn 2', Hintersatz 3 fach (4'), Mixtur 6 fach (2'), Kontrafagott 32', Posaune 16', Dulzian 16', Trompete 8', Bombarde 8', Clairon 4'.
Koppelingen: Hauptwerk - Rückpositiv, Hauptwerk - Oberwerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Rückpositiv, Pedal - Oberwerk.
Speelhulpen: Appel d'Anches (Hauptwerk en Pedal).

Literatuur	Musik und Kirche 1/1955. Orgeln der Gegenwart : Organs of Our Time / Wolfgang Adelung. - Kassel : Bärenreiter, 1972. Internationale Orgeltagung der Gesellschaft der Orgelfreunde : 28. Juli bis 3. August 1991 Hildesheim : Programmheft. Orgel International 1/1999. Orgelbuch Marktkirche : Die Geschichte einer Orgellandschaft : Festschrift anlässlich der Einweihung der großen Goll-Orgel in der Marktkirche Hannover, Pfingsten 2009. - Hannover : Kirchenvorstand der evang.-luth. Marktkirche, 2009.
Opnamen	Anton Bruckner : Symphony F minor - Overture G minor - Three Pieces - March / Rudolf Innig. - MDG 917 2174-6 (CD). - 2020. Max Reger : Orgelwerke / Ulfert Smidt. - Rondeau Production ROP 6131 (CD). - 2016. Bach an drie Orgeln : CD zum Zyklus Bach Integral / Ulfert Smidt. - Rondeau ROP6046 (CD). - 2011. - Opgenomen op alle drie de orgels van de Marktkirche in Hannover. Portrait einer Königin : Die neue Goll-Orgel der Marktkirche Hannover / Ulfert Smidt. - Rondeau Production ROP 6037 (CD). - 2010.
Links	https://www.marktkirche-hannover.de/3_musik-und-kultur/3-01_orgeln https://www.goll-orgel.ch/work/neubau/hannover-marktkirche/ http://www.konzerte-in-der-marktkirche.de/ http://www.goslariensis.de/hannopfor/markt.htm

Foto: Piet Bron

Foto: Evert-Jan van der Leij