Spring naar content
Complete description of the selected organ
Photo: Piet Bron. Date: 13 September 2020.

Photo: Piet Bron

Baak, Nederland (Gelderland) - Sint Martinuskerk

Forwarded from: Amsterdam - Rooms-Katholieke Schuilkerk "De Liefde" (1788 - 1849)

Municipal: Bronckhorst
Region:Achterhoek
Address: Wichmondseweg 17, 7223 LH, Baak

Description nr.: 1008583.

Built by: Gradus en Henricus Gradussen (1892)
The organ contains older material: Pipes and Windchest from 1788 by Abraham Meere

YearBuilderOpusActivity
1788 Abraham Meere  new organ
1850 Hendricus Dominicus Lindsen  transfer/relocate
1892 Gradus en Henricus Gradussen  rebuild
1960 J.J. Elbertse & Zn.  restoration and enlargement

  • Het orgel van de Sint Martinuskerk in Baak heeft een geschiedenis die teruggaat tot 1788. In dat jaar bouwde Abraham Meere een orgel voor de Rooms-Katholieke schuilkerk "De Liefde" in Amsterdam. Het orgel had een manuaal met dertien stemmen en aangehangen pedaal. In 1849/1850 bouwde Hendricus Lindsen een nieuw tweeklaviers orgel voor de kerk.
  • Het oude werk werd ingenomen en is daarna verkocht aan de parochie te Baak voor de in 1837 in gebruik genomen kerk. Het kerkgebouw werd hiertoe voorzien van een orgelzolder. Vanwege ruimtegebrek werden de grootste 24 pijpen van de Bourdon 16' niet geplaatst. De kerk in Baak is in 1891 vervangen door een nieuwe neogotische kerk, ontworpen door Tepe.
  • De gebroeders Gradussen kregen de opdracht voor het overplaatsen van het Meere-orgel. Dit werk werd in 1892 voltooid. Er werd een nieuwe neogotische orgelkas gemaakt. Deze kreeg een plaats op de orgelzolder tegen de noordmuur. Gradussen plaatste tien pijpen uit het Meere-front opnieuw in het front, maar nu niet sprekend. Verder werd een nieuwe windvoorziening aangelegd, de klaviatuur werd vernieuwd en de mechanieken werden deels nieuw gemaakt. Van Meere nam Gradussen de windlade, het pijpwerk (op twee stemmen na) en een deel van de tractuur over. De Cornet werd vervangen door een Openfluit 8', en de Trompet door een Gamba 8'.
  • In 1960 is het orgel door Elbertse gerestaureerd. Zij plaatsten een vrij pedaal, dat los van het orgel onder het venster aan de westzijde is geplaatst. Dit pedaal bestaat uit één register, een Subbas 16'. Het pedaal was hierna niet langer aangehangen, maar kon door middel van een pedaalkoppel aan het manuaal worden gekoppeld. In de loop van de tijd is er verschillende keren aan het orgel gewerkt. Daarbij zijn de mechanieken deels gewijzigd en ook zijn verschillende registers geheel of gedeeltelijk vernieuwd.
  • Het kerkgebouw is per 3 juli 2023 verkocht aan een particulier. Deze heeft plannen er een culturele bestemming aan te geven, met behoud van het orgel.

Short list of all locations the organ has been
1788AmsterdamRooms-Katholieke Schuilkerk "De Liefde"
1850BaakOude Sint Martinuskerk
1892BaakSint Martinuskerk

Technical data
Number of stops per division
- Manuaal11
- Pedaal1
Total number of stops12
Key actionMechanical, Electropneumatisch (pedaal)
Stop actionMechanical
Windchest(s)Slider chests

Specification
Manuaal (C-f'''): Bourdon 16' (discant), Quintadena 8', Gamba 8' - 1892, Open Fluit 8' (discant) - 1892, Octaaf 4', Gemshoorn 4', Roerfluit 4', Fluit 2 2/3', Octaaf 2', Flageolet 1', Mixtuur-Cornet III sterk.
Pedaal (C-d'): Subbas 16' - 1960.
Couplers: Pedaalkoppel - 1960.

Other specifications
Different specifications Het orgel van Meere had oorspronkelijk als dispositie:
Manuaal: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Quintadena 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Roerfluit 4', Quintfluit 3', Octaaf 2', Flageolet 1', Cornet IV sterk (discant), Mixtuur III-VI sterk (gedeeld), Trompet 8'.
Pedaal: Aangehangen.
Literature
  • Het orgel in de R.K. St. Martinuskerk te Baak / H. Berendsen. - Stencil, 2000.
  • Oude orgels in Oost-Gelderland / J.F. van Os. - Elburg : Stichting Nationaal Historisch Orgelmuseum, 2003.
  • Het historische orgel in Nederland 1886 - 1894 / Hans Fidom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2007. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 12).
Links https://www.contactzutphen.nl/nieuws/cultuur/458228/st-martinuskerk-definitief-in-andere-handen-een-nieuwe-eigena
Other sources
  • Klaas Rosier

Photo: Piet Bron. Date: 13 September 2020.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Date: 13 September 2020.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Date: 13 September 2020.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Date: 13 September 2020.
Photo: Piet Bron
Photo: Janco Schout. Date: 12 July 2007.
Photo: Janco Schout
Photo: Janco Schout. Date: 12 July 2007.
Photo: Janco Schout
Photo: Janco Schout. Date: 12 July 2007.
Photo: Janco Schout
Photo: Janco Schout. Date: 12 July 2007.
Photo: Janco Schout
Photo: Janco Schout. Date: 12 July 2007.
Photo: Janco Schout
Photo: Piet Bron. Date: 13 September 2020.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Date: 13 September 2020.
Photo: Piet Bron