Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Piet Bron
Groningen, Nederland (Groningen) - Sint Jozefkathedraal
Gemeente: Groningen
Adres: Radesingel, 9711 EJ, Groningen
Website: http://www.stmartinusparochie.nl/
Beschrijving nr.: 1004310.
Groningen Orgelland nummer: 293.
Gebouwd door: Maarschalkerweerd & Zoon (1906)
Technische gegevens
Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Salicionaal 8', Fluit Harmonique 8', Bourdon 8', Dolce 8' - 2005, Octaaf 4', Roerfluit 4', Nazard 3', Octaaf 2' - uit Mixtuur, Mixtuur III-V sterk - 1906/2005, Trompet 8'.
Zwelwerk (C-f'''): Holfluit 8', Quintadeen 8', Gamba 8', Voix Céleste 8' (from c°), Zacht Gedekt 8' - 1897, Fluit Octaviante 4', Gemshoorn 2', Basson-Hobo 8' - 1903, Tremolo.
Pedaal (C-d'): Contrabas 16', Subbas 16', Open Fluit 8', Gedekt 8', Bazuin 16'.
Koppelingen: Manuaalkoppel, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Zwelwerk.
Speelhulpen: Vaste combinaties (p - mf - f), Vrije combinatie.
YouTube
Diashow St Jozef Kathedraal Groningen (2011)
Foto: Piet Bron
Groningen, Nederland (Groningen) - Sint Jozefkathedraal
Gemeente: Groningen
Adres: Radesingel, 9711 EJ, Groningen
Website: http://www.stmartinusparochie.nl/
Beschrijving nr.: 1004310.
Groningen Orgelland nummer: 293.
Gebouwd door: Maarschalkerweerd & Zoon (1906)
| Jaar | Orgelbouwer | Opus | Activiteit | 1906 | Maarschalkerweerd & Zoon | nieuwbouw | 1942 | Adema-Schreurs Kerkorgelbouw | diverse werkzaamheden | 1948 | Adema-Schreurs Kerkorgelbouw | ombouw | 1958 | Adema-Schreurs Kerkorgelbouw | restauratie | 2005 | Adema's Kerkorgelbouw | restauratie |
- De firma Maarschalkerweerd bouwde in de jaren 1902-1906 een orgel voor de Groningse Sint Jozefkerk, een bouwwerk uit 1887 dat tot dan toe slechts een Amerikaans harmonium binnen haar muren had gehad. Het front werd afgeleid van het orgel van de Sint Catharinakerk in Utrecht. Tussen de twee kassen maakte Maarschalkerweerd een loos middenfront, met daarvoor de speeltafel, geplaatst met de rug naar het orgel. Otto Mengelberg ontwierp een glas-in-loodraam voor in de gevel van de kerk. Het orgel is geleverd met een electro-motor, waarmee het één van de eerste orgels in Nederland is geweest zonder orgeltrapper. Op 21 oktober 1906 werd het instrument ingewijd, waarna twee dagen later een concert volgde door de Vlaamse organist Léandre Vilain.
- Het middenfront is in 1942 gesloopt bij een revisie. Door Hubert Schreurs is tegelijkertijd een nieuwe speeltafel geplaatst, waarschijnlijk bedoeld om het orgel aan het koororgel te kunnen koppelen. Schreurs reviseerde het orgel in 1948. De dispositie is hierbij gewijzigd: de Dolce 8' van het Hoofdwerk werd vervangen door een Mixtuur, de oude Mixtuur werd verwijderd, maar uit het pijpwerk konden een Octaaf 2' en een Terts 1 3/5' worden gehaald. De Zacht Gedekt 8' van het Zwelwerk verving Schreurs door een Scherp.
- Tien jaar later, in 1958, was herstel noodzakelijk, omdat het orgel te lijden had gehad door lekkage. Bij deze revisie moest de Basson-Hobo worden vervangen door een ander, overigens niet nieuw, exemplaar. Het orgel is vanaf 1970 steeds slechter gaan functioneren, en was in 1988 niet meer te gebruiken.
- Een restauratie werd voorbereid en is in 2004 gestart. De firma Adema kreeg de opdracht voor de werkzaamheden. Adviseur was Ton van Eck. Op 11 september 2005 is het instrument weer in gebruik genomen tijdens de hoogmis. Na de officiële overdracht aan het kerkbestuur werd een concert gegeven door Ton van Eck, Theo Jellema en Sjoerd Ruisch. Het orgel is grotendeels teruggebracht in de oorspronkelijke staat.
Technische gegevens
| Aantal registers per werk | |
| - Hoofdwerk | 12 (11) |
| - Zwelwerk | 8 |
| - Pedaal | 5 |
| Totaal aantal stemmen | 25 (24) |
| Toetstractuur | Pneumatisch |
| Registertractuur | Pneumatisch |
| Windlade(n) | Kegelladen |
| Toonhoogte | a' = 435 Hz |
| Temperatuur | Equal temperament |
| Winddruk | 85 mm (Manuaal I en Pedaal), 82 mm (Manuaal II bas) en 90 mm (Manuaal II discant) |
Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Salicionaal 8', Fluit Harmonique 8', Bourdon 8', Dolce 8' - 2005, Octaaf 4', Roerfluit 4', Nazard 3', Octaaf 2' - uit Mixtuur, Mixtuur III-V sterk - 1906/2005, Trompet 8'.
Zwelwerk (C-f'''): Holfluit 8', Quintadeen 8', Gamba 8', Voix Céleste 8' (from c°), Zacht Gedekt 8' - 1897, Fluit Octaviante 4', Gemshoorn 2', Basson-Hobo 8' - 1903, Tremolo.
Pedaal (C-d'): Contrabas 16', Subbas 16', Open Fluit 8', Gedekt 8', Bazuin 16'.
Koppelingen: Manuaalkoppel, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Zwelwerk.
Speelhulpen: Vaste combinaties (p - mf - f), Vrije combinatie.
| Vulstem | Samenstelling |
| Mixtuur III-V sterk | C: 2' - 1 3/5' - 1 1/3'. c°: 2 2/3' - 2' - 1 3/5' - 1 1/3'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'. c'': 8' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'. |
| Overige dispositiegegevens | |
|---|---|
| Verschillende disposities |
De dispositie luidde tot de laatste restauratie: Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Salicionaal 8', Fluit Harmonique 8', Bourdon 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Nazard 3', Octaaf 2' (1906/1948), Terts 1 3/5' (1906/1948), Mixtuur II-IV sterk (1948), Trompet 8'. Zwelwerk: Holfluit 8', Quintadeen 8', Gamba 8', Voix Céleste 8' (vanaf c), Fluit Octaviante 4', Gemshoorn 2', Scherp III-IV sterk (1948), Basson-Hobo 8' (1958), Tremolo. Pedaal: Contrabas 16', Subbas 16', Open Fluit 8', Gedekt 8', Bazuin 16'. |
| Literatuur |
|
| Links |
http://www.adema-kerkorgelbouw.nl/orgels/rvb/page118/groningen_kathedraal.html |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |