Spring naar content
Description complète d'orgue sélectionné
Photo: Piet Bron. Datation: 29 February 2008.

Photo: Piet Bron

Groningen, Nederland (Groningen) - Sint Jozefkathedraal
Commune: Groningen
Adresse: Radesingel, 9711 EJ, Groningen
Site Web: http://www.stmartinusparochie.nl/

Description no.: 1004310.
Fondation "Groningue Pays d'orgue" numéro: 293.

Bâti par: Maarschalkerweerd & Zoon (1906)

AnnéeFacteurOpusActivité
1906 Maarschalkerweerd & Zoon  orgue neuf
1942 Adema-Schreurs Kerkorgelbouw  activités différentes
1948 Adema-Schreurs Kerkorgelbouw  conversion
1958 Adema-Schreurs Kerkorgelbouw  restauration
2005 Adema's Kerkorgelbouw  restauration

  • De firma Maarschalkerweerd bouwde in de jaren 1902-1906 een orgel voor de Groningse Sint Jozefkerk, een bouwwerk uit 1887 dat tot dan toe slechts een Amerikaans harmonium binnen haar muren had gehad. Het front werd afgeleid van het orgel van de Sint Catharinakerk in Utrecht. Tussen de twee kassen maakte Maarschalkerweerd een loos middenfront, met daarvoor de speeltafel, geplaatst met de rug naar het orgel. Otto Mengelberg ontwierp een glas-in-loodraam voor in de gevel van de kerk. Het orgel is geleverd met een electro-motor, waarmee het één van de eerste orgels in Nederland is geweest zonder orgeltrapper. Op 21 oktober 1906 werd het instrument ingewijd, waarna twee dagen later een concert volgde door de Vlaamse organist Léandre Vilain.
  • Het middenfront is in 1942 gesloopt bij een revisie. Door Hubert Schreurs is tegelijkertijd een nieuwe speeltafel geplaatst, waarschijnlijk bedoeld om het orgel aan het koororgel te kunnen koppelen. Schreurs reviseerde het orgel in 1948. De dispositie is hierbij gewijzigd: de Dolce 8' van het Hoofdwerk werd vervangen door een Mixtuur, de oude Mixtuur werd verwijderd, maar uit het pijpwerk konden een Octaaf 2' en een Terts 1 3/5' worden gehaald. De Zacht Gedekt 8' van het Zwelwerk verving Schreurs door een Scherp.
  • Tien jaar later, in 1958, was herstel noodzakelijk, omdat het orgel te lijden had gehad door lekkage. Bij deze revisie moest de Basson-Hobo worden vervangen door een ander, overigens niet nieuw, exemplaar. Het orgel is vanaf 1970 steeds slechter gaan functioneren, en was in 1988 niet meer te gebruiken.
  • Een restauratie werd voorbereid en is in 2004 gestart. De firma Adema kreeg de opdracht voor de werkzaamheden. Adviseur was Ton van Eck. Op 11 september 2005 is het instrument weer in gebruik genomen tijdens de hoogmis. Na de officiële overdracht aan het kerkbestuur werd een concert gegeven door Ton van Eck, Theo Jellema en Sjoerd Ruisch. Het orgel is grotendeels teruggebracht in de oorspronkelijke staat.

Données techniques
Nombre de registres par manuel
- Hoofdwerk12 (11)
- Zwelwerk8
- Pedaal5
Nombre de jeux total25 (24)
Transmission des clésPneumatic
Transmission des jeuxPneumatic
Sommier(s)Cone chests
Hauteur tonalea' = 435 Hz
TempératureEqual temperament
Presse de Vent85 mm (Manuaal I en Pedaal), 82 mm (Manuaal II bas) en 90 mm (Manuaal II discant)

Composition
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Salicionaal 8', Fluit Harmonique 8', Bourdon 8', Dolce 8' - 2005, Octaaf 4', Roerfluit 4', Nazard 3', Octaaf 2' - uit Mixtuur, Mixtuur III-V sterk - 1906/2005, Trompet 8'.
Zwelwerk (C-f'''): Holfluit 8', Quintadeen 8', Gamba 8', Voix Céleste 8' (from c°), Zacht Gedekt 8' - 1897, Fluit Octaviante 4', Gemshoorn 2', Basson-Hobo 8' - 1903, Tremolo.
Pedaal (C-d'): Contrabas 16', Subbas 16', Open Fluit 8', Gedekt 8', Bazuin 16'.
Accouplements: Manuaalkoppel, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Zwelwerk.
Jouer conseils: Vaste combinaties (p - mf - f), Vrije combinatie.

AliquotComposition
Mixtuur III-V sterk C: 2' - 1 3/5' - 1 1/3'. c°: 2 2/3' - 2' - 1 3/5' - 1 1/3'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'. c'': 8' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.
Autres données des dispositions
Autres dispositions De dispositie luidde tot de laatste restauratie:
Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Salicionaal 8', Fluit Harmonique 8', Bourdon 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Nazard 3', Octaaf 2' (1906/1948), Terts 1 3/5' (1906/1948), Mixtuur II-IV sterk (1948), Trompet 8'.
Zwelwerk: Holfluit 8', Quintadeen 8', Gamba 8', Voix Céleste 8' (vanaf c), Fluit Octaviante 4', Gemshoorn 2', Scherp III-IV sterk (1948), Basson-Hobo 8' (1958), Tremolo.
Pedaal: Contrabas 16', Subbas 16', Open Fluit 8', Gedekt 8', Bazuin 16'.
Références
  • Stad en Dorp : Concert in de St. Josephkerk. - In: Nieuwsblad van het Noorden, 25 oktober 1906.
  • Het Groninger orgelbezit van Adorp tot Zijldijk : deel IV Stad Groningen/Gorecht / Jaap Brouwer, Dirk Molenaar, Adolph Rots, Frans Talstra, Victor Timmer. - Leens : Stichting Groningen Orgelland, 1997. - (Publicatie van de Stichting Groningen Orgelland ; 20).
  • Maarschalkerweerdorgel Sint Jozefkathedraal Groningen : De restauratie van het Maarschalkerweerdorgel / A.A.M.J. van Eck. - Groningen : Sint Martinus Parochie, 2005.
  • Nieuws uit de orgelwereld : Het orgel in de Groninger St.-Jozefkerk klinkt weer / Gerco Schaap [red.]. - In: De Orgelvriend, jrg. 47 nr. 9, september 2005.
  • Maarschalkerweerd-orgel Sint-Jozefkathedraal Groningen spreekt weer zijn eigen taal / Dirk Molenaar. - In: De Orgelvriend, jrg. 49 nr. 3, maart 2007.
  • Drie orgels voor de Rooms-Katholieke kerken in de stad Groningen rond 1900 / Ton van Eck. - Elburg : Stichting tot behoud van het Nederlandse Orgel, 2007. - (Publicatie ; 67).
  • Maarschalkerweerd & Zoon - Orgelmakers te Utrecht / Jos Laus. - Alphen aan den Rijn : Canaletto, 2008.
  • Het Groninger Orgelbezit van Adorp tot Zijldijk : deel VI Aanvullingen 1994-2009 / Jaap Brouwer, Dirk Molenaar, Victor Timmer. - [S.l.] : Stichting Groningen Orgelland, 2009. - (Publicatie van de Stichting Groningen Orgelland ; 29).
  • Het historische orgel in Nederland 1902 - 1910 / Hans Fidom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2010. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 14).
Lièns http://www.adema-kerkorgelbouw.nl/orgels/rvb/page118/groningen_kathedraal.html
YouTube Diashow St Jozef Kathedraal Groningen (2011)


Photo: Piet Bron. Datation: 29 February 2008.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Datation: 29 February 2008.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Datation: 29 February 2008.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Datation: 29 February 2008.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Datation: 29 February 2008.
Photo: Piet Bron
Photo: Michiel van 't Einde. Datation: 23 August 2014.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde. Datation: 23 August 2014.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde. Datation: 23 August 2014.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde. Datation: 23 August 2014.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde. Datation: 23 August 2014.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde. Datation: 23 August 2014.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Piet Bron. Datation: 29 February 2008.
Photo: Piet Bron
Photo: Piet Bron. Datation: 8 February 2011.
Photo: Piet Bron