Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Jehudi Esenkbrink. Datering: 28 May 2020.

Foto: Jehudi Esenkbrink

Uithuizen, Nederland (Groningen) - Zionskerk

Doorverwezen vanaf: Frankfurt am Main - Domkirche (1878 - 1891)

Gemeente: Het Hogeland
Streek:Hunsingo
Adres: Hoofdstraat-Oost 18, 9981 AH, Uithuizen
Website: http://protestantsegemeente.uithuizen.net/

Beschrijving nr.: 1003255.
Groningen Orgelland nummer: 345. Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: GR1377.

Gebouwd door: E.F. Walcker & Cie. (1878) - opus 351

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1878 E.F. Walcker & Cie.351 nieuwbouw
1907 E.F. Walcker & Cie.  overplaatsing
1997 Mense Ruiter Orgelmakers  restauratie

  • De Zionskerk (Gereformeerde Kerk) in Uithuizen is gebouwd in 1866 en uitgebreid in 1905. Er was nog geen orgel geplaatst, maar men besloot uit te zien naar een tweedehands mechanisch instrument. Uiteindelijk is een Walcker-orgel gekocht uit 1878, dat in Bremen stond. De firma Walcker verzorgde de overplaatsing. De aankoop geschiedde mede dankzij hulp van Hindrik Bos, houthandelaar uit Rotterdam. Het orgel had al een aardige geschiedenis: in 1879 werd het geplaatst in de Dom van Frankfurt am Main, waar het grote Walcker-orgel uit 1857 door brand was verwoest. Het was gebouwd als interim-orgel. Na de voltooiing van het nieuwe grote instrument verhuisde het in 1891 naar de St. Stefanikirche in Bremen. In deze kerk werd in 1906 door Walcker een omgebouwd historisch instrument geplaatst. Zo kwam het instrument met opusnummer 351 uiteindelijk naar Uithuizen. Het originele bestek (23 april 1878) is bewaard gebleven, en hieruit blijkt dat het orgel nog volledig in originele staat verkeert. Op 31 mei 1907 kon het instrument in gebruik worden genomen.
  • Het orgel is niet gewijzigd. Wel werd in 1931 een motor geplaatst voor de windvoorziening. Na verschillende kleinere herstelwerkzaamheden (o.a. door Steendam in 1988) was een restauratie noodzakelijk geworden. Deze werd uitgevoerd door Mense Ruiter onder advies van Anco Ezinga en Victor Timmer. Na een excursie langs een aantal kleinere Walcker-orgels in Duitsland kon het klankbeeld van Walcker worden hersteld. De zeven pinakels van de kas, die in 1958 waren verwijderd, werden opnieuw gemaakt. De oorspronkelijke winddruk kon worden hersteld op grond van vergelijkingen met andere Walcker-orgels met een vergelijkbare omvang. Op 17 mei 1997 is het instrument weer in gebruik genomen met een bespeling door Anco Ezinga.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1879Frankfurt am MainDomkirche
1891BremenSankt Stefanikirche
1907UithuizenGereformeerde Kerk

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manual I7
- Manual II3
- Pedal2
Totaal aantal stemmen12
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Kegelladen
Toonhoogtea' = 440 Hz
TemperatuurEqual temperament
Winddruk77,4 mm

Dispositie
Manual I (C-f'''): Bourdon 16', Principal 8', Viola di Gamba 8', Floete 8', Octav 4', Rohr Floete 4', Mixtur 4 fach (2 2/3').
Manual II (C-f'''): Lieblich Gedeckt 8', Salicional 8', Floete 4'.
Pedal (C-d'): Subbass 16', Octavbass 8'.
Koppelingen: Coppel II. Manual zu I. Manual, Coppel I. Manual zu Pedal.
Speelhulpen: Collectivpedal für Tutti (Ganzes Werk).

VulstemSamenstelling
Mixtur 4 fach (Manual I) C: 2 2/3' - 2' - 1 3/5' - 1'. c°: 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.
Literatuur
  • Het Groninger orgelbezit van Adorp tot Zijldijk : deel I Hunsingo / Jaap Brouwer, Dirk Molenaar, Adolph Rots, Frans Talstra, Victor Timmer. - Leens : Stichting Groningen Orgelland, 1994. - (Publicatie van de Stichting Groningen Orgelland ; 15).
  • Programma voor de heringebruikneming na restauratie door Mense Ruiter Orgelmakers van het Walcker Orgel in de Gereformeerde Kerk te Uithuizen op 17 mei 1997 aanvang 19.30 uur. - Uithuizen : Gereformeerde Kerk, 1997.
  • Orgelbouwnieuws / Rogér van Dijk. - In: Het Orgelkrant, jrg. 2 nr. 6, juni 1997.
  • De orgelmakers Walcker : Deel II: Het Walcker-orgel in de Gereformeerde kerk te Uithuizen / Dirk Molenaar. - In: De Orgelvriend, jrg. 40 nr. 2, februari 1998.
  • Het orgel / Bouwe Luurtsema. - In: Gereformeerde Kerk Uithuizen. - Informatiebrochure over de Gereformeerde Kerk in Uithuizen, 2000.
  • Het historische orgel in Nederland 1878 - 1886 / Hans Fidom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2006. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 11).
  • Het Groninger Orgelbezit van Adorp tot Zijldijk : deel VI Aanvullingen 1994-2009 / Jaap Brouwer, Dirk Molenaar, Victor Timmer. - [S.l.] : Stichting Groningen Orgelland, 2009. - (Publicatie van de Stichting Groningen Orgelland ; 29).
  • Het historische orgel in Nederland supplement / Peter van Dijk, Rogér van Dijk, Hans Fidom , Hans Steketee (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2010. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 15).
Links http://www.walckerorgel.de/gewalcker.de/op351.htm

Foto: Jehudi Esenkbrink. Datering: 28 May 2020.
Foto: Jehudi Esenkbrink
Bron: Postcard.
Bron: Postcard
Foto: Jehudi Esenkbrink. Datering: 28 May 2020.
Foto: Jehudi Esenkbrink
Foto: Jehudi Esenkbrink. Datering: 28 May 2020.
Foto: Jehudi Esenkbrink
Foto: Jehudi Esenkbrink. Datering: 28 May 2020.
Foto: Jehudi Esenkbrink
Foto: Jehudi Esenkbrink. Datering: 28 May 2020.
Foto: Jehudi Esenkbrink
Foto: Jehudi Esenkbrink. Datering: 28 May 2020.
Foto: Jehudi Esenkbrink
Foto: Jehudi Esenkbrink. Datering: 28 May 2020.
Foto: Jehudi Esenkbrink
Foto: Jehudi Esenkbrink. Datering: 28 May 2020.
Foto: Jehudi Esenkbrink
Foto: Jehudi Esenkbrink. Datering: 28 May 2020.
Foto: Jehudi Esenkbrink