Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Jan van der Male. Datering: 18 May 2020.

Foto: Jan van der Male

Moerkapelle, Nederland (Zuid-Holland) - Gereformeerde Gemeente

Doorverwezen vanaf: Amsterdam - Funenkerk (1890 - 1974)

Gemeente: Zuidplas
Adres: Kerkstraat 8a, 2751 EC, Moerkapelle
Website: http://www.gergemmoerkapelle.nl/

Beschrijving nr.: 1003224.

Gebouwd door: Bernhardt Edskes (2020)
Het orgel bevat ouder materiaal: Organ case and pipework uit 1890 van Pieter Flaes

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1890 Pieter Flaes  nieuwbouw
1923 Arie Bik  restauratie en uitbreiding
1937 Arie Bik  restauratie en uitbreiding
1975 Fonteijn & Gaal  overplaatsing
1994 Gert van Buuren  restauratie
1996 Flentrop Orgelbouw  restauratie
2020 Bernhardt Edskes  nieuwbouw in bestaande kas

  • Het orgel in de kerk van de Gereformeerde Gemeente te Moerkapelle is oorspronkelijk gebouwd voor de Amsterdamse Funenkerk, Zeeburgerstraat 16. Het werd ontworpen door Pieter Flaes, maar deze kwam te overlijden voordat de bouw echt was begonnen. Steenkuyl bouwde het instrument af volgens het concept van Flaes. In 1890 werd het opgeleverd, en op 14 december 1890 is het in gebruik genomen.
  • Het orgel is in 1922-1923 gerenoveerd door Arie Bik. Het werd uitgebreid van elf naar vijftien registers. Daarbij werd de Salicionaal 8' gewijzigd in een Vox Celeste. Op 26 juli 1923 kon het orgel weer in gebruik worden genomen. In 1937 voerde Arie Bik uit Amsterdam een nieuwe revisie uit. De Salicionaal is daarbij hersteld, en de Trompet is vervangen door een nieuw exemplaar. Op het hoofdwerk is een Gemshoorn 4' toegevoegd, en er werd een nieuwe Mixtuur IV sterk geplaatst. De oude Mixtuur III sterk (C-b°) werd verwijderd. Tenslotte is de balg gerepareerd, werd de trapinrichting verwijderd en is een nieuwe windmotor geplaatst.
  • In 1974 werd de Funenkerk gesloten, en het orgel is in 1974/1975 door Fonteijn & Gaal gerestaureerd en overgeplaatst naar de kerk van de Gereformeerde Gemeente in Moerkapelle. Adviseur bij de overplaatsing en revisie was J.A.H. Verhoef, organist van de Hoflaankerk te Rotterdam. Het vorige orgel van de kerk in Moerkapelle werd verkocht aan de Gereformeerde Gemeente in Mijdrecht. Onder advies van Hans van Nieuwkoop is het instrument in 1993/1994 door Gert van Buuren gereviseerd. De tongen van Dulciaan en Fagot zijn ook vervangen. De firma Flentrop voerde in 1996 een restauratie uit.
  • In 2018 zijn plannen gemaakt om het orgel te vervangen of uit te breiden. Bernhardt Edskes kreeg de opdracht voor de bouw van een nieuw orgel. Hij heeft met gebruikmaking van een deel van het tweeklaviers Flaesorgel, dat zeventien stemmen telt, een nieuw tweeklaviers orgel gebouwd. Het orgelfront is gerestaureerd en voorzien van een nieuwe onderkast. De speeltafel bevindt zich in de nieuwe situatie niet meer aan de linkerzijde van het orgel, maar in de onderkast, recht onder het front. Er is een dispositie van 30 registers ontworpen, verdeeld over hoofdwerk, bovenwerk en pedaal. Van dertien stemmen van het Flaesorgel is het pijpwerk gebruikt, dat is gerestaureerd en aangevuld. In het ontwerp zijn 4 van de 29 registers als reservering opgenomen. Herman den Hollander is als adviseur bij het project betrokken. Het orgel kon op 15 mei 2020 in gebruik worden genomen met een bespeling door Dick den Engelsman. Vanwege de corona-crisis kon deze ingebruikneming niet live worden bijgewoond, maar is de bespeling via een internetkanaal uitgezonden.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1890AmsterdamFunenkerk
1975MoerkapelleGereformeerde Gemeente

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk13
- Bovenwerk10
- Pedaal7
Totaal aantal stemmen30
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
TemperatuurEqual temperament

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Salicionaal 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Spitsfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet IV sterk, Mixtuur IV sterk, Cimbel II sterk, Fagot 16', Trompet 8'.
Bovenwerk (C-f'''): Viola 8', Holpijp 8', Prestant 4', Fluit 4', Nasard 3', Octaaf 2', Woudfluit 2', Sesquialter II sterk, Ruispijp III sterk, Dulciaan 8'.
Pedaal (C-f'): Subbas 16', Octaaf 8', Gedekt 8', Roerquint 6', Octaaf 4', Bazuin 16', Trompet 8'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Bovenwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Bovenwerk.
Speelhulpen: Tremulant.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities
  • The original stoplist was:
    Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Octaaf 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet IV sterk (discant), Mixtuur III sterk (bass), Trompet 8' (gedeeld).
    Bovenwerk: Holpijp 8', Salicionaal 8', Viola di Gamba 8', Roerfluit 4'.
    Pedaal: Bourdon 16'.

  • The stoplist in the Funenkerk before closure was:
    Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4' (1937), Quint 3', Octaaf 2', Cornet IV sterk discant (4'), Mixtuur IV sterk (1937), Trompet 8' (gedeeld) (1937).
    Bovenwerk: Holpijp 8', Quintadeen 8', Salicionaal 8', Viola di Gamba 8', Roerfluit 4', Tremulant.
    Pedaal: Subbas 16', Violoncel 8'.

  • The stoplist in Moerkapelle in 2018 was:
    Hoofdwerk: Prestant 8', Quintadeen 8' - ca. 1920, Octaaf 4', Quint 2 2/3', Octaaf 2', Cornet IV sterk (discant), Mixtuur III-IV sterk - ca. 1920, Trompet 8' - 1996.
    Nevenwerk: Holpijp 8', Prestant 4' - ca. 1920, Roerfluit 4', Gemshoorn 2' - ca. 1920, Dulciaan 8' - ca. 1920/1975, Tremulant.
    Pedaal (ca. 1920): Subbas 16', Roergedekt 8', Koraalbas 4', Fagot 16'.
    Couplers: Manuaalkoppel, Pedaal - Hoofdwerk.

Literatuur
  • Restauratie orgel Funenkerk / Joh. Breman. - In: Amsterdamsche Kerkbode, 31 oktober 1937.
  • Orgelbouwnieuws - disposities / Jac. van Dijk. - In: De Orgelvriend, jrg. 19 nr. 4, april 1977.
  • Het Orgel : Kroniek van een tijdschrift deel 4 / Kees Wisse. - In: Het Orgel, jrg. 82 nr. 4, april 1986. - Artikel overgenomen uit jrg. 5 nr. 11, november 1890.
  • Uitgave Orgelbestand. - Rotterdam ; Vlaardingen : Vereniging van Organisten der Gereformeerde Gemeenten, [1980-1987]. - Losbladige uitgave.
  • Heringebruikname gerestaureerd orgel in Moerkapelle. - In: De Orgelvriend, jrg. 36 nr. 3, maart 1994.
  • Het historische orgel in Nederland 1886 - 1894 / Hans Fidom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2007. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 12).
Links https://www.gergemmoerkapelle.nl/kerk/orgel/geschiedenis-flaes-orgel
https://www.gergemmoerkapelle.nl/agenda/alle-excl-kerkdiensten-cr%C3%A8che/icalrepeat.detail/2020/05/15/2457/103|109|114|116|117|119|122/overdracht-pijporgel
https://www.rd.nl/muziek/edskes-bouwt-nieuw-orgel-voor-gg-moerkapelle-1.1543071
https://www.rd.nl/muziek/subscription-required-7.133?aId=1.1662175

Foto: Jan van der Male. Datering: 18 May 2020.
Foto: Jan van der Male
Foto: Jan van der Male. Datering: 18 May 2020.
Foto: Jan van der Male
Foto: Jan van der Male. Datering: 18 May 2020.
Foto: Jan van der Male
Foto: Jan van der Male. Datering: 18 May 2020.
Foto: Jan van der Male
Foto: Jan van der Male. Datering: 18 May 2020.
Foto: Jan van der Male
Foto: Jan van der Male. Datering: 18 May 2020.
Foto: Jan van der Male
Foto: Jan van der Male. Datering: 18 May 2020.
Foto: Jan van der Male
Situation before 2019. Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 September 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Situation before 2019. Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 September 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Situation before 2019. Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 September 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Situation before 2019. Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 September 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Situation before 2019. Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 September 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Situation before 2019. Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 September 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Situation before 2019. Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 September 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Situation before 2019. Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 September 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Situation before 2019. Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 September 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Situation before 2019. Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 September 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 September 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 September 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Situatie in Amsterdam. Bron: Ons Amsterdam, juli 1974.
Bron: Ons Amsterdam, juli 1974