Organ database | Complete description

Complete description of the selected organ

Photo: Michiel van 't Einde. Date: 23 March 2011.

Photo: Michiel van 't Einde

Harderwijk, Nederland (Gelderland) - Christelijke Gereformeerde Kerk "De Zaaier"

Forwarded from: Den Haag - Remonstrantse Kerk (1864 - 1990)

Municipal: Harderwijk
Region:Veluwe
Address: E. den Herderstraat, hoek Laan 1940-1945, 3841 KX, Harderwijk
Website: http://www.cgkdezaaier.nl/

Description nr.: 1003043.

Built by: Flaes & Brünjes (1864)

Year	Builder	Opus	Activity
1864	Flaes & Brünjes		new organ
1891	Johan Frederik Witte		maintenance/reparations
1940	Klais Orgelbau		rebuild
1990	Slooff Orgelbouw B.V.		reconstruction
2016	Slooff Orgelbouw B.V.		restoration

In de jaren 1862-1864 werd door Flaes & Brünjes een orgel gebouwd voor de Remonstrantse Kerk in Den Haag. Het oude orgel van Isaac Reichner uit 1806 werd verkocht aan de parochiekerk in Krommenie. Het nieuwe orgel werd na oplevering gekeurd door Willem Nicolaï en P.G. Renaud. In 1891 voerde Johan Frederik Witte een grote reparatie uit. Het orgel bleek niet van een al beste constructie te zijn.
Plannen om een veel groter orgel te bouwen kregen vorm in 1940, toen de Duitse firma Klais Orgelbau een nieuwe kas maakte, de tractuur electrificeerde en een vierklaviers speeltafel plaatste. Van de geplande 57 stemmen werden er echter maar 21 geplaatst. Organist van de kerk Carel Pleijsier was adviseur bij deze verbouwing. De kerk is in 1971 gesloten, waarna de gemeente gebruik ging maken van de Doopsgezinde kerk. Het gebouw bleef tot eind 1979 in gebruik bij het Koninklijk Conservatorium. Op 24 januari 1980 begon de sloop.
Het orgel werd gedemonteerd door Slooff uit Ouderkerk aan de IJssel. Op 20 september 1990 is het in Harderwijk na reconstructie in gebruik genomen met een bespeling door adviseur Willem Hendrik Zwart. De dispositie is niet gewijzigd, maar er is een tremulant geplaatst op het Hoofdwerk, en er is een koppeling Pedaal - Bovenwerk aangebracht.. Een deel van het pijpwerk dat niet gebruikt kon worden is geschonken aan de Nederlandse Protestantenbond in Baarn voor de bouw van een nieuw instrument op een oude windlade van Witte.
In 2015-2016 is het orgel gerestaureerd door de firma Slooff. Op 23 april 2016 zal het weer in gebruik worden genomen met een concert door Wim Magré op het orgel en WIlbert Magré op piano.

Short list of all locations the organ has been

1864	Den Haag	Remonstrantse Kerk
1990	Harderwijk	Christelijke Gereformeerde Kerk

Technical data

Number of stops per division
- Hoofdwerk	10
- Bovenwerk	7
- Pedaal	4
Total number of stops	21
Key action	Mechanical
Stop action	Mechanical
Windchest(s)	Slider chests
Temperament	Equal temperament

Specification
Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Gedekt Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet IV sterk (4') (discant), Mixtuur III sterk (2'), Trompet 8' (B/D), Tremulant - 1990.
Bovenwerk: Salicionaal 8', Holpijp 8', Viola di Gamba 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Octaaf 2', Dulciaan 8', Tremulant.
Pedaal: Subbas 16', Prestant 8', Fagot 16', Trompet 8'.
Couplers: Manuaalkoppel (gehalveerd), Pedaalkoppel Hoofdwerk, Pedaalkoppel Bovenwerk (1990).
Accessories: 3 afsluiters.

Compound stop	Composition
Mixtuur III sterk (Hoofdwerk)	C: 2' - 1 1/3' - 1'. c°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c': 4' - 2 2/3' - 2'. c'': 5 1/3' - 4' - 2 2/3'.
Cornet IV sterk discant (Hoofdwerk)	c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.

Other specifications
Van 't Kruijs (1885)	Het Orgel in de Remonstrantsche Kerk te 's Gravenhage heeft 22 sprekende stemmen, twee klavieren en vrij pedaal. Het werk is in 1864 door de firma Flaes, uit Amsterdam, geleverd. Organist de Heer P.G. Renaud. Hoofdmanuaal: Prestant 8', Bourdon 16', Roerfluit 8', Prestant 4', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur 3 st., Cornet 4 st., Trompet 8'. Bovenmanuaal: Salicionaal 8', Holpijp 8', Viola di Gamba 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Octaaf 2', Dulciaan 8'. Pedaal: Prestant 8', Subbas 16', Fagot 16', Trompet 8'. Stomme Registers: Koppelingen.
Different specifications	De laatste dispositie in Den Haag luidde: Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Viola di Gamba 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 3', Cornet II sterk (discant), Mixtuur III sterk, Trompet 8'. Bovenwerk: Salicionaal 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Octaaf 2', Gemshoorn 2', Scherp, Kromhoorn 8'. Pedaal: Subbas 16', Prestant 8', Octaaf 4', Bazuin 16'.

Other specifications

Van 't Kruijs (1885)

Het Orgel in de Remonstrantsche Kerk te 's Gravenhage heeft 22 sprekende stemmen, twee klavieren en vrij pedaal. Het werk is in 1864 door de firma Flaes, uit Amsterdam, geleverd.
Organist de Heer P.G. Renaud.
Hoofdmanuaal: Prestant 8', Bourdon 16', Roerfluit 8', Prestant 4', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur 3 st., Cornet 4 st., Trompet 8'.
Bovenmanuaal: Salicionaal 8', Holpijp 8', Viola di Gamba 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Octaaf 2', Dulciaan 8'.
Pedaal: Prestant 8', Subbas 16', Fagot 16', Trompet 8'.
Stomme Registers: Koppelingen.

Different specifications

De laatste dispositie in Den Haag luidde:
Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Viola di Gamba 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 3', Cornet II sterk (discant), Mixtuur III sterk, Trompet 8'.
Bovenwerk: Salicionaal 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Octaaf 2', Gemshoorn 2', Scherp, Kromhoorn 8'.
Pedaal: Subbas 16', Prestant 8', Octaaf 4', Bazuin 16'.

Literature	Verzameling van disposities der verschillende orgels in Nederland, benevens eene korte beschrijving van het Orgel in de Groote Kerk te Rotterdam met afbeelding / M.H. van 't Kruijs. - Rotterdam : Corns. Immig, 1885. - Fotografische herdruk, uitgegeven bij Frits Knuf, Amsterdam in 1972 in de serie Bibliotheca Organologica, volume I. Zeven eeuwen orgels in Den Haag / Herman de Kler, Ton van Eck. - Alphen aan den Rijn : Repro-Holland, 1987. Het Flaes-orgel in de Chr. Geref. Kerk in Harderwijk. - In: De Orgelvriend, jrg. 33 nr. 7/8, juli/augustus 1991. Kroniek : 20 september 1990. - In: De Mixtuur, nr. 71, juli 1992. De orgelmakers Witte : Een bijdrage tot de geschiedschrijving van de orgelbouw in Nederland in de tweede helft van de negentiende eeuw / dr. Teus den Toom. - Heerenveen: Uitgeverij J.J. Groen en Zoon, 1997. Het historische orgel in Nederland 1858 - 1865 / Teus den Toom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2003. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 8). Het orgel van de Sint-Lodewijkskerk te Leiden (2) / Bart van Buitenen. - In: De Orgelvriend, jrg. 48 nr. 12, december 2006. De orgelpracht van de Nederlandse steden II : Hattem - Elburg - Harderwijk : Drie Noord-Veluwse Hanzesteden / Maarten Seijbel. - Elburg : Nationaal Orgelmuseum, 2017.
Recordings	Harderwijkse Orgelmonumenten / Peter Drost, Henk Eijsinga, Roelof Kuik en Auke Steensma. - dubbel-CD.
Links	http://www.cgkdezaaier.nl/index.php?option=com_content&task=view&id=64&Itemid=83 http://www.refdag.nl/muziek/cgk_harderwijk_neemt_gerestaureerd_flaesorgel_in_gebruik_1_980419

Photo: Michiel van 't Einde	Photo: Michiel van 't Einde	Photo: Michiel van 't Einde	Photo: Jan van der Male	Photo: Jan van der Male	Photo: Jan van der Male
Photo: Jan van der Male	Photo: Michiel van 't Einde	Source: Postcard		Source: De Orgelvriend