Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Piet Bron. Datering: 28 July 2020.

Foto: Piet Bron

Waalwijk, Nederland (Noord-Brabant) - Kerk aan de Haven
Gemeente: Waalwijk
Streek:Langstraat
Adres: Grotestraat 121, 5141 JP, Waalwijk
Website: http://www.kerkaandehaven.nl/

Beschrijving nr.: 1001294.

Gebouwd door: Cornelis van Oeckelen (1823)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1823 Cornelis van Oeckelen  nieuwbouw
1909 G.J. van Dungen  wijzigen dispositie
1962 J. de Koff & Zoon  restauratie en uitbreiding
1986 Flentrop Orgelbouw  diverse werkzaamheden
2008 Pels & Van Leeuwen  restauratie

  • Op 30 mei 1823 nam men in de Hervormde Kerk te Waalwijk een nieuw orgel in gebruik, gebouwd door Cornelis van Oeckelen. Het orgel had oorspronkelijk maar één manuaal met 10 stemmen en aangehangen pedaal. Het is in 1909 gewijzigd door G.J. van Dungen, die de balgen verving door een magazijnbalg en de dispositie wijzigde. De Flute Travers 8', Quint 3' en Mixtuur III sterk werden vervangen door een Salicionaal en een Gamba 8' en een Cornet IV sterk (discant). De toonhoogte werd ook met een halve toon verhoogd. Het orgel is in 1943 tijdens een restauratie van het kerkgebouw door De Koff verplaatst naar de westzijde van de kerk. Hierbij is de klaviatuur van de achterkant naar de zijkant verplaatst en werd het pedaal voorzien van een pneumatische lade met een eigen Subbas. In 1961/1962 is het uitgebreid met een Bovenwerk en een zelfstandig pedaal door De Koff. Dit is echter niet gedaan in de stijl van het reeds bestaande werk. Ook de intonatie is gewijzigd. Flentrop intoneerde het orgel geheel opnieuw in 1986. Zij voegden ook een koor toe aan de Sesquialter en een Vox Humana aan het Hoofdwerk. In 2007/2008 is het orgel grondig gerestaureerd door Pels & Van Leeuwen onder advies van Aart Bergwerff. Op 25 oktober 2008 nam men het orgel weer in gebruik met een concert door Aart Bergwerff en Bram Beekman. Bij de restauratie is uitgegaan van de toestand die sinds 1962 bestond. Wel is de dispositie gewijzigd en meer in de stijl van Van Oeckelen opgebouwd. Ook werd het pijpwerk geheel opnieuw geïntoneerd.
  • Het kerkgebouw heet sinds de vorming van de PKN 'Kerk aan de Haven'.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk12
- Bovenwerk7
- Pedaal4
Totaal aantal stemmen23
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
TemperatuurEqual temperament

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Praestant 8', Holpijp 8', Viola 8' - 1909; C-H uit Holpijp, Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Sesquialter III sterk (from f°) - 1962/1986, Mixtuur IV-V sterk (2') - 1962/2008, Trompet 8' - 2008, Vox Humana 8' - 1986, Tremulant.
Bovenwerk (C-f'''): Roerfluit 8' - 1962, Fluit Travers 8' (discant) - 2008, Fluit 4' - 1962, Nasard 2 2/3' - 1962/2008, Gemshoorn 2' - 1962, Flageolet 1' - 2008, Dulciaan 8' - 1962, Tremulant.
Pedaal (C-d'): Subbas 16' - 1943, Octaaf 8' - 2008, Fagot 16' - 1962, Trompet 8' - 1962/2008.
Koppelingen: Hoofdwerk - Bovenwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Bovenwerk.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities
  • De oorspronkelijke dispositie luidde:
    Manuaal: Bourdon 16' (discant), Prestant 8', Holpijp 8', Flute Travers 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Super Octaaf 2', Mixtuur III sterk, Trompet 8'.
    Pedaal: Aangehangen.
    Werktuiglijke registers: Tremulant, Ventil.

  • De dispositie luidde van 1909 tot 1943:
    De oorspronkelijke dispositie luidde:
    Manuaal: Bourdon 16' (discant), Prestant 8', Holpijp 8', Salicioaanl 8', Gamba 8', Octaaf 4', Fluit 4', Super Octaaf 2', Cornet IV sterk (discant), Trompet 8'.
    Pedaal: Aangehangen.
    Werktuiglijke registers: Tremulant, Ventil.

  • De dispositie luidde van 1943 tot 1961:
    Manuaal: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Gamba 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Terts 1 3/5', Mixtuur III-IV sterk, Trompet 8'.
    Pedaal: Subbas 16' (pneumatisch, later toegevoegd).

  • De dispositie luidde van 1962 tot 2007:
    Hoofdwerk: Bourdon 16', Praestant 8', Holpijp 8', Viola 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 2 2/3', Octaaf 2', Sesquialter III sterk, Mixtuur IV-V sterk, Trompet 8', Vox Humana 8'.
    Bovenwerk: Roerfluit 8', Praestant 4', Fluit 4', Gemshoorn 2', Nasard 1 1/3', Scherp III sterk, Dulciaan 8', Tremulant.
    Pedaal: Subbas 16', Prestant 8', Fagot 16', Trompet 4'.
    Koppelingen: Hoofdwerk - Bovenwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Bovenwerk.

Literatuur
  • Uit de orgelbouwwereld. - In: Het Orgelblad, jrg. 6 nr. 2, februari 1963.
  • Brabants orgelbezit : een inventarisatie van Brabantse orgels / Frans Jespers. - 's-Hertogenbosch: Provinciaal Genootschap van Kunsten en Wetenschappen in Noord-Brabant, 1975.
  • Langs kerken en kapellen : Orgeltocht door Nederland. - Amersfoort: J.C. Willemsen, [1977].
  • Repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks 1900 / Frans Jespers. - 's-Hertogenbosch : Het Noordbrabants Genootschap, 1983.
  • Musici en instrumenten in de Ned. Herv. kerk aan de Haven te Waalwijk / Fred Vonk. - Eindhoven : F. Vonk, 1986. - Uitgave in eigen beheer.
  • Orgels en organisten in de n.h. kerk aan de haven Waalwijk : Een bijdrage tot de geschiedenis van de Nederlands Hervormde Gemeente te Waalwijk / Fred Vonk. - 1988. - Uitgave in eigen beheer.
  • De orgelmakers Van Oeckelen (1804-1918) (I) / Henk Kwakernaat. - In: De Orgelvriend, jrg. 37 nr. 1, januari 1995.
  • Het historische orgel in Nederland 1819 - 1840. - Amsterdam : Stichting NIvO, 2001. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 5).
  • Gemeente en gemeenschap / F.E.M. Vercauteren. - Waalwijk : Hervormde Gemeente Waalwijk-Centrum, 2008.
  • Van Oeckelen-orgel in Waalwijk stijlvol gerestaureerd / Wim van der Ros. - In: De Orgelvriend, jrg. 51 nr. 2, februari 2009.
YouTube Nun Jaugzet all ihr Frommen - J. G. Walther - vierde zondag van Advent / Brabants Orgelproject (2017)


Foto: Piet Bron. Datering: 28 July 2020.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 28 July 2020.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 28 July 2020.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 28 July 2020.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 28 July 2020.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 28 July 2020.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 28 July 2020.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 28 July 2020.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 28 July 2020.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 28 July 2020.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 28 July 2020.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 28 July 2020.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 28 July 2020.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 28 July 2020.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 28 July 2020.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 28 July 2020.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 28 July 2020.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 28 July 2020.
Foto: Piet Bron