Spring naar content
Complete description of the selected organ
Photo: Janco Schout. Date: 29 August 2009.

Photo: Janco Schout

Schalkwijk, Nederland (Utrecht) - Sint Michaëlskerk

Forwarded from: Utrecht - Sint Monicakerk (1888 - 1970)

Municipal: Houten
Address: Jhr. Ramweg 19, 3998 JP, Schalkwijk
Website: http://www.michaelschalkwijk.nl/

Description nr.: 1001256.
De Mixtuur card number: F04 (Utrecht).

Built by: Johann Heinrich Hartmann Bätz (1758)

YearBuilderOpusActivity
1758 Johann Heinrich Hartmann Bätz  new organ
1888 Maarschalkerweerd & Zoon  transfer/relocate
1925 Vereenigde Kerkorgelfabrieken  maintenance/reparations
1978 Gebroeders Vermeulen  transfer/relocate
1987 Gebroeders Vermeulen  transfer/relocate

  • Op 27 juli 1758 werd in de Hervormde Kerk te Oosterhout (Noord-Brabant) een nieuw orgel opgeleverd, gebouwd door J.H.H. Bätz. Bij oplevering was een plaats gereserveerd voor een Dulciaan 8'. De kerk ging in 1810 definitief over in katholieke handen (Sint Janskerk). In 1888 werd besloten een nieuw groter orgel te laten maken door Maarschalkerweerd.
  • Deze kocht het oude Bätz-orgel, breidde het uit met een tweede klavier in een zwelkast en vrij pedaal, en plaatste het in de pas gebouwde neogotische Monicakerk (Herenweg 99) te Utrecht. Maarschalkerweerd wijzigde ook de dispositie van het oorspronkelijke werk. De Cornet verviel en een deel van het pijpwerk werd vervangen. Tevens vergrootte hij de manuaal- en pedaalomvang. De firma Vereenigde Kerkorgelfabrieken in Aalten voerde in 1925 een revisie uit.
  • In 1970 werd de Monicakerk gesloten, en in 1973 is het gebouw afgebroken. Het orgel is hierna door de gebroeders Vermeulen gerestaureerd en teruggebracht in de oorpronkelijke staat. Het kreeg een nieuw onderkomen in de Utrechtse Sint Nicolaaskerk aan het Boerhaveplein. De restauratie was in 1978 voltooid. De Sint Nicolaaskerk werd echter in 1984 gesloten, en niet lang daarna afgebroken.
  • De Sint Michaëlsparochie in Schalkwijk kocht het orgel in juni 1984. Na een grondige restauratie door de firma Vermeulen te Weert is het op 17 mei 1987 in gebruik genomen in de neogotische Sint Michaëlskerk. Er is nog één open plaats op de windlade, een gedeelde sleep voor een tweede tongwerk.

Short list of all locations the organ has been
1758Oosterhout (Noord-Brabant)Nederlands Hervormde Kerk (sinds 1798 RK)
1888UtrechtSint Monicakerk
1973UtrechtSint Nicolaaskerk
1987SchalkwijkSint Michaëlskerk

Technical data
Number of stops per division
- Manuaal11
- Pedaalaangehangen
Total number of stops11
Key actionMechanical
Stop actionMechanical
Windchest(s)Slider chests
Pitcha' = 415 Hz
TemperamentEqual temperament
Wind pressure65 mm

Specification
Manuaal (C-d'''): Bourdon 16' (B/D), Prestant 8', Roorfluit 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Quint 3', Octaaf 2', Flageolet 1', Cornet IV sterk (discant), Mixtuur III-IV sterk (B/D), Trompet 8' (B/D) - 1978, Tremulant.
Pedaal (C-c'): Aangehangen.

Compound stopComposition
Mixtuur III-VI sterk C: 2' - 1 1/3' - 1'. c°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3'. c'': 4' - 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2'.
Cornet IV sterk discant c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.
Other specifications
Hess (1774) Hess schreef op de laatste bladzijde van zijn boek: Oosterhout (een 8 voets Werkje van 11 Registers, mede door gemelde Baitz vervaardigt).
Literature
  • Dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen welken in de zeven vereenigde provincien als mede in Duytsland en elders aangetroffen worden (Gouda, 1774) / Joachim Hess. - Facsimile herdruk, verzorgd door Arend Jan Gierveld. - Buren : Frits Knuf, 1980. - (Bibliotheca Organologica ; volume XI).
  • Nieuwe en Herstelde Orgels. - In: Het Orgel, 22e Jaargang No. 8, Mei 1925.
  • Orgelbouwnieuws. - In: Het Orgel, jrg. 69 nr. 2, februari 1973.
  • Het orgel in de Parochiekerk van de H. Nicolaas te Utrecht / Hans van der Harst. - In: Het Orgel, jrg. 75 nr. 5, mei 1979.
  • Utrechts orgellandschap / Bert Wisgerhof. - Amersfoort: J.C. Willemsen, 1979.
  • De orgels die tijdens het Congres te horen zijn / Hans van der Harst. - In: Het Orgel, jrg. 76 nr. 4, april 1980.
  • Utrecht orgelstad : Inventarisatie van orgels in kerken en kapellen in de stad Utrecht : Verschenen t.g.v. de 5e Orgelvoettocht 12 september 1981 / Peter van Dijk, Gert Oost. - Utrecht : Overlegorgaan voor Muziek en Kerken, 1981.
  • De orgelmakers Bätz (1739 - 1849) : Een eeuw orgelbouw in Nederland / Gert Oost. - 3e aangevulde druk. - Alphen aan den Rijn: Canaletto, 1981.
  • Orgelconcours zonder Hollandse bonbons : Internationale Orgeltagung der G.d.O. in Nederland 26 juli - 1 augustus 1981 / Jan W. van Spronsen. - In: De Orgelvriend, jrg. 23 nr. 12, december 1981.
  • Repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks 1900 / Frans Jespers. - 's-Hertogenbosch : Het Noordbrabants Genootschap, 1983.
  • Kroniek : 17 mei 1987. - In: De Mixtuur, nr. 60, juni 1988.
  • Orgels in de stad Utrecht : Zes eeuwen geschiedenis en een inventarisatie / Peter van Dijk, Ronald Doornekamp. - Utrecht: Stichting Organisatie Oude Muziek, 1992.
  • Het historische orgel in Nederland 1726 - 1769 / dr. Hans van Nieuwkoop (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1997. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 2).
Recordings
  • Music and water for all / Gerrit Christiaan de Gier m.m.v. Auke van der Merk, trompet. - DEV-GCG1031 (3-CD). - 2009. - Opgenomen in Wijk bij Duurstede, Zeist, Schalkwijk, Maarssen en IJsselstein.
  • Het historische orgel in Nederland / Diverse organisten. - Hilversum : Evangelische Omroep, 1999. - Box met 12 CD's.
  • Het Bätz-orgel in de Michaëlkerk te Schalkwijk bespeeld door Stephen Taylor en Theo Visser. - CD. - 1993.

Photo: Frans Sellies. Date: 19 January 2008.
Photo: Frans Sellies
Photo: Frans Sellies. Date: 19 January 2008.
Photo: Frans Sellies
Photo: Janco Schout. Date: 29 August 2009.
Photo: Janco Schout
Photo: Frans Sellies. Date: 19 January 2008.
Photo: Frans Sellies
Photo: Janco Schout. Date: 29 August 2009.
Photo: Janco Schout
Photo: Janco Schout. Date: 29 August 2009.
Photo: Janco Schout
Photo: Frans Sellies. Date: 19 January 2008.
Photo: Frans Sellies
Photo: Frans Sellies. Date: 19 January 2008.
Photo: Frans Sellies
Source: Postcard.
Source: Postcard
Source: Postcard. Date: 1973.
Source: Postcard
Date: 1971.
Photo: Janco Schout. Date: 29 August 2009.
Photo: Janco Schout
Photo: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Date: 1970.
Photo: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
Photo: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Date: 1970.
Photo: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed