Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 28 December 2015.

Foto: Michiel van 't Einde

Pieterburen, Nederland (Groningen) - Petruskerk
Gemeente: Het Hogeland
Streek:Hunsingo
Adres: Hoofdstraat 74, 9968 AG, Pieterburen
Website: http://www.kerkpieterburen.nl/

Beschrijving nr.: 1001144.
Groningen Orgelland nummer: 165.

Gebouwd door: Friedrich Wilhelm Leichel & Zn. (1901)
Het orgel bevat ouder materiaal: Kas rugpositief uit 1701 van Allart Meyer

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1901 Friedrich Wilhelm Leichel & Zn.  nieuwbouw
1946 Mense Ruiter Orgelmakers  restauratie
2006 Mense Ruiter Orgelmakers  restauratie

  • Arp Schnitger bouwde in 1696 een nieuw orgel in de Nederlands Hervormde Kerk van Pieterburen met acht stemmen. Het instrument werd in 1701 uitgebreid met een loos rugwerk door Allart Meyer. Radeker bracht in 1704 een aangehangen pedaal aan. Het orgel is door Hinsz hersteld in 1772.
  • De Nederlands Hervormde kerk van Mensingeweer kocht het Schnitger-orgel in 1901, maar liet het lege rugpositief en de balustrade in Pieterburen achter. Friedrich Wilhelm Leichel bouwde in 1901 een nieuw orgel in Pieterburen. In 1922 brak er brand uit in de kerk, maar van het orgel raakte enkel snijwerk aan de linkerzijde beschadigd. Mense Ruiter voerde in 1946 grote herstelwerkzaamheden uit. De firma Mense Ruiter restaureerde het orgel in drie fasen. In 1996 werd de windvoorziening verbeterd en de Trompet hersteld. In 1999 werden de Cello 8' en de klaviatuur hersteld. Ook zijn nieuwe conducten geplaatst. Tenslotte is de rest van het instrument in 2006 geheel gerestaureerd.
  • Sinds enkele jaren is het kerkgebouw niet meer in gebruik voor kerkdiensten.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk9
- Bovenwerk5
- Pedaalaangehangen
Totaal aantal stemmen14
ToetstractuurPneumatisch
RegistertractuurPneumatisch
Windlade(n)Kegelladen
Toonhoogtea' = 440 Hz
TemperatuurEqual temperament

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Cello 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Quintfluit 2 2/3', Octaaf 2', Cornet IV sterk, Trompet 8' (B/D).
Bovenwerk (C-f'''): Viool-Prestant 8', Violine 8', Aeoline 8', Lieflijk Gedekt 8', Fluit 4'.
Pedaal (C-d'): Aangehangen.
Koppelingen: Hoofdwerk - Bovenwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Bovenwerk.
Speelhulpen: Ventiel, Calcant, 4 vaste combinaties, Oplosser.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De dispositie van het Schnitger-instrument was bij oplevering:
Praestant 8', Gedekt 8', Octaaf 4', Quint 3', Superoctaaf 2', Sesquialtera II sterk, Mixtuur III-V sterk, Kromhoorn 8'.
Literatuur
  • De nagelaten geschriften van de orgelmaker Arp Schnitger (1648-1719) : Met inleiding en commentaar van C.H. Edskes / bijeengebracht door S. Meijer, organist te Groningen. - Sneek: Boeijenga, 1968. - (Bijdragen tot de geschiedenis van het orgelmaken).
  • Arp Schnitger (1648-1719) en zijn werk in het Groningerland / H.A. Edskes, Renske Koning, H.F.W. Kruize . - Groningen : Stichting Groningen Orgelland, 1969.
  • Het Groninger orgelbezit van de reformatie tot de romantiek / Frans Talstra. - Stichting Oude Groninger Kerken, Publicatie 22, november 1979.
  • Het Groninger orgelbezit van de reformatie tot de romantiek II / Frans Talstra. - Stichting Oude Groninger Kerken, Publicatie 27, april 1982.
  • Het orgelbezit van de Stichting Oude Groninger Kerken / Jaap Brouwer. - In: Groninger Kerken, jrg. 3 nr. 4, december 1986 (Orgelnummer).
  • Het Groninger orgelbezit van Adorp tot Zijldijk : deel I Hunsingo / Jaap Brouwer, Dirk Molenaar, Adolph Rots, Frans Talstra, Victor Timmer. - Leens : Stichting Groningen Orgelland, 1994. - (Publicatie van de Stichting Groningen Orgelland ; 15).
  • Het Schnitger-orgel te Mensingeweer / Dirk Molenaar. - In: De Orgelvriend, jrg. 38 nr. 4, april 1996.
  • Orgelbouwnieuws / Aart Bergwerff. - In: Het Orgel, jrg. 92 nr. 9, september 1996.
  • Pieterburen : Geschiedenis van kerk, kerspel en borg / P. Biestra.
  • Herhaalt de geschiedenis zich? : De betekenis van vroeg-20ste-eeuwse orgels / Hans Fidom. - In: Het Orgel, jrg. 98 nr. 4, juli 2002.
  • De orgelmakers Leichel : Afl. 3: Pieterburen / Jaap Brouwer. - In: De Orgelvriend, jrg. 49 nr. 9, september 2007.
  • Het Leichelorgel in de Petruskerk van Pieterburen / Josée Paauw, Jaap Brouwer. - Groningen : Stichting Oude Groninger Kerken, 2008. - (Groninger Orgels ; 3).
  • Het historische orgel in Nederland 1894 - 1901 / Hans Fidom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2008. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 13).
  • Arp Schnitger en zijn werk : Fotoboek met de bewaard gebleven orgels en orgelfronten van Arp Schnitger / Cornelius H. Edskes, Harald Vogel [red.]. - Bremen : Verlag H.M. Hauschild, 2009.
  • Het Groninger Orgelbezit van Adorp tot Zijldijk : deel VI Aanvullingen 1994-2009 / Jaap Brouwer, Dirk Molenaar, Victor Timmer. - [S.l.] : Stichting Groningen Orgelland, 2009. - (Publicatie van de Stichting Groningen Orgelland ; 29).

Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 28 December 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 28 December 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 28 December 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 28 December 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 28 December 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Piet Bron. Datering: 13 May 2000.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 13 May 2000.
Foto: Piet Bron
Bron: Postcard.
Bron: Postcard
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 28 December 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 28 December 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 28 December 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 28 December 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 28 December 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 28 December 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 28 December 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 28 December 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 28 December 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 28 December 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 28 December 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 28 December 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Groenling. Datering: 2 June 2009.
Foto: Groenling
Foto: Groenling. Datering: 2 June 2009.
Foto: Groenling
Foto: Groenling. Datering: 2 June 2009.
Foto: Groenling