Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Groenling. Datering: 22 August 2006.

Foto: Groenling

Helmstedt, Deutschland (Niedersachsen) - Sankt Stephanikirche
Gemeente: Helmstedt
Streek:Ostfalen
Adres: Beguinenstraße 11, 38350, Helmstedt
Website: https://www.georg-calixt-helmstedt.de/

Beschrijving nr.: 2015841.

Gebouwd door: Karl Schuke (1975)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1584 Builder unknown  nieuwbouw
1882 Wilhelm Sauer Orgelbau  nieuwbouw in bestaande kas
1904 Wilhelm Sauer Orgelbau  ombouw
1954 firmen Friedrich Weissenborn  nieuwbouw in bestaande kas
1964 firmen Friedrich Weissenborn  uitbreiding
1975 Karl Schuke  nieuwbouw in bestaande kas
2000 Christoph Grefe  uitbreiding

  • Het orgel in de Stephanikirche te Helmstedt heeft een fraaie orgelkas uit de renaissance. Het rugpositief is nieuwer dan de hoofdkas, en draagt het jaartal 1584. Het oude binnenwerk is al lang verdwenen. In 1882 bouwde de firma Sauer een nieuw orgel in de hoofdwerkkas. Dit orgel, met mechanische tractuur en kegelladen, is in 1904 door dezelfde firma omgebouwd naar pneumatische tracturen.
  • In 1954 voltooide de firma Weißenborn een eerste gedeelte van een geheel nieuw orgel, dat in 1964 werd voltooid. Het drieklaviers instrument met 34 stemmen heeft echter niet lang dienst gedaan. Ter gelegenheid van het 675-jarig bestaan van het kerkgebouw bouwde Karl Schuke in 1975 een geheel nieuw werk. Adviseur bij bouw was Friedrich Peter-Isenbürger. In het jaar 2000 is het orgel door Christoph Grefe voorzien van een moderne Setzer-installatie met 4000 combinatiemogelijkheden.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hauptwerk10
- Rückpositiv9
- Brustwerk7
- Pedal10
Totaal aantal stemmen36
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurElectrisch
Windlade(n)Sleepladen

Dispositie
Hauptwerk (C-g'''): Pommer 16', Principal 8', Rohrflöte 8', Oktave 4', Spitzflöte 4', Nasat 2 2/3', Oktave 2', Mixtur 5-6 fach, Scharff 3-4 fach, Trompete 8'.
Rückpositiv (C-g'''): Gedackt 8', Quintadena 8', Principal 4', Koppelflöte 4', Gemshorn 2', Sifflöte 1', Sesquialtera 2 fach, Scharff 4 fach, Krummhorn 8', Tremulant.
Brustwerk (in zwelkast) (C-g'''): Holzgedackt 8', Blockflöte 4', Principal 2', Terz 1 3/5', Quinte 1 1/3', Cymbel 3 fach, Vox Humana 8', Tremulant.
Pedal (C-f'): Principal 16', Subbaß 16', Oktave 8', Gedackt 8', Oktave 4', Nachthorn 2', Mixtur 5 fach, Posaune 16', Trompete 8', Clairon 4'.
Koppelingen: Hauptwerk - Rückpositiv, Hauptwerk - Brustwerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Rückpositiv, Pedal - Brustwerk.
Speelhulpen: Organo Pleno, 4000 Setzerkombinationen 4' - 2000, 4 Generalsetzerkombinationen 1', 1 Pedalkombination.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities
  • Het Sauer-binnenwerk (1882/1904) had als dispositie:
    Hauptwerk: Bordun 16', Principal 8', Gedackt 8', Flûte 8', Gamba 8', Gemshorn 8', Octave 4', Rohrflöte 4', Quarte 2 fach, Cornett 3 fach (2 2/3'), Mixtur 4 fach (2'), Trompete 8'.
    Schwellwerk: Principal 8', Rohrflöte 8', Salicional 8', Aeoline 8', Voix Céleste 8', Flauto Dolce 4'.
    Pedal: Violon 16', Subbaß 16', Principalbaß 8', Baßflöte 8', Posaune 16'.
    Koppeln: Hauptwerk - Schwellwerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Schwellwerk.
    Spielhilfe: 2 freie Kombinationen, 3 feste Gruppen, Walze.

  • Het binnenwerk van Weißenborn (1954/1964) had als dispositie:
    Hauptwerk: Quintadena 16', Prinzipal 8', Rohrflöte 8', Oktave 4', Spitzflöte 4', Quinte 2 2/3', Oktave 2', Mixtur 4-5 fach, Zimbel 3 fach, Trompete 8'.
    Rückpositiv: Gedackt 8', Prinzipal 4', Koppelflöte 4', Oktave 2', Sifflöte 2', Sesquialtera 2 fach, Mixtur 4 fach, Rankett 16', Krummhorn 8', Tremulant.
    Brustwerk: Singend Gedackt 8', Rohrflöte 4', Schwiegel 2', Quinte 1 1/3', Zimbel 3 fach, Vox Humana 8', Tremulant.
    Pedal: Subbaß 16', Prinzipal 8', Gedackt 8', Oktave 4', Gemshorn 2', Mixtur 4 fach, Posaune 16', Trompete 8', Klarine 4'.
    Koppeln: Hauptwerk - Rückpositiv, Hauptwerk - Brustwerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Rückpositiv, Pedal - Brustwerk.

Literatuur
  • Klingendes Ostfalen : Die Ostfälische Orgellandschaft / Hilde Pfeiffer-Dürkop, Walter Supper, Günter Seggermann. - Cuxhaven : Verlag Olivia, 1967. - (Die Kleinen Cux-Bücher ; 8).
  • Musik und Kirche 3/1976.
  • Der Orgelbauer Wilhelm Sauer (1831-1916) : Leben und Werk / Hans-Joachim Falkenberg. - Lauffen : Orgelbau Fachverlag Rensch, 1990. - (124. Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde).
  • Zur Konstruktion von Orgelgehäusen des 16. und 17. Jahrhunders / Ernst Bittcher, Gerhard Aumüller. - In: Ars Organi, 61. Jhg, Heft 2, Juni 2013.
Opnamen
  • Die Schuke-Orgel der Ev.-luth. Stadtkirche St. Stephani Helmstedt / Mathias Michaely. - LC 03695 (CD). - 1995.
  • Orgelkonzert St. Stephani Helmstedt / Friedrich Peter Isenbürger. - Wehmeyer & Knappe WK 30.030 (LP). - 1975.
Links http://www.landeskirche-braunschweig.de/1096.html
Overige bronnen
  • Jörg R. Becker
Foto: Groenling. Datering: 22 August 2006.
Foto: Groenling