Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Foto: Berthold Gerrits. Datering: June 2019.

Foto: Berthold Gerrits

Sankt Blasien, Deutschland (Baden-Württemberg) - Domkirche Sankt Blasius
Gemeente: Sankt Blasien
Adres: Am Kurgarten 13, 79837, Sankt Blasien
Website: http://www.dom-st-blasien.de/

Beschrijving nr.: 2001698.

Gebouwd door: Friedrich Wilhelm Schwarz (1913)

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1913	Friedrich Wilhelm Schwarz		nieuwbouw
1946	M. Welte & Söhne		diverse werkzaamheden
1958	Gebrüder Späth		restauratie
1997	Klais Orgelbau	1768	restauratie

Friedrich Wilhelm Schwarz bouwde in 1912-1913 een pneumatisch orgel voor de Domkirche te Sankt Blasien. Adviseur was Suitbert Krämer. Het orgel is gekeurd op 15 juni 1913 door Franz Xaver Steinhart. De frontpijpen zijn in 1917 niet gevorderd. Het orgel is in 1946 door de firma Welte gereviseerd, en in 1958 gerestaureerd door de firma Gebr. Späth. Op advies van Franz Stemmer is de toonhoogte verhoogd naar a'=440 Hz, werd een nieuwe speeltafel geplaatst zonder sub- en superoctaafkoppels en is de zwelkast van Positiv verwijderd. Op 15 december 1958 waren deze werkzaamheden voltooid.
Het orgel verkeerde lange tijd in slechte staat. Al het originele pijpwerk was nog altijd aanwezig. Aan de hand van het oorspronkelijke ontwerp is het instrument in 1995-1997 door de firma Klais gerestaureerd. Op 19 oktober 1997 werd het weer in gebruik genomen.

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Hauptwerk	14
- Positiv	11 (10)
- Schwellwerk	17
- Pedal	13 (12)
Totaal aantal stemmen	55 (53)
Toetstractuur	Electro-pneumatisch
Registertractuur	Electro-pneumatisch
Windlade(n)	Roosevelt-lade
Toonhoogte	a' = 438 Hz
Temperatuur	Equal temperament
Winddruk	85 - 95 - 105 mm

Dispositie
Hauptwerk (C-g'''): Prinzipal 16', Bourdon 16', Principal 8', Bourdon 8', Flûte Harmonique 8', Violoncello 8', Oktave 4', Flûte Harmonique 4', Oktave 2', Kornett 3-6 fach (2'), Mixtur 5 fach (2'), Cymbal 4 fach (2/3'), Trompete 8', Clairon 4'.
Positiv (Schwellbar) (C-g'''): Quintatön 16', Flötenprinzipal 8', Rohrflöte 8', Dolce 8', Salicional 8', Unda Maris 8' (from c°), Flöte Dolce 4', Quinte 2 2/3' - Aus Progressiv-Harmonika, Progressiv-Harmonika 3-4 fach (2 2/3'), Basson 8', Klarinette 8', Tremolo.
Schwellwerk (C-g'''): Lieblich Gedackt 16', Diapason 8', Nachthorn 8', Traversflöte 8', Gamba 8', Aeoline 8', Voix Céleste 8' (from c°), Oktave 4', Flûte Octaviante 4', Quinte 2 2/3', Octavin 2', Terz 1 3/5', Plein Jeu 5 fach (2'), Basson 16', Trompete 8', Oboe 8', Clairon 4', Tremolo.
Pedal (C-f'): Prinzipalbaß 16', Kontrabaß 16', Subbaß 16', Echobaß 16' - transmission (Schwellwerk), Quinte 10 2/3', Bourdon 8', Flöte 8', Cello 8', Terz 6 2/5', Flöte 4', Bombarde 16', Trompete 8', Clairon 4'.
Koppelingen: Hauptwerk - Positiv, Hauptwerk - Schwellwerk, Hauptwerk - Super Schwellwerk, Hauptwerk - Sub Schwellwerk, Positiv - Schwellwerk, Positiv - Super Schwellwerk, Positiv - Sub Schwellwerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Super Hauptwerk, Pedal - Positiv, Pedal - Super Positiv, Pedal - Schwellwerk, Pedal - Super Schwellwerk, Positiv - Super Positiv, Positiv - Sub Positiv, Schwellwerk - Super Schwellwerk, Schwellwerk - Sub Schwellwerk.
Speelhulpen: 256 Setzerkombinationen, Walze.

Vulstem	Samenstelling
Kornett 3-6 fach (Hauptwerk)	C: 2 2/3' - 1 3/5' - 1 1/7'. g°: 2 2/3' - 2' - 1 3/5' - 1 1/7'. c': 8' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5' - 1 1/7'. c''': 8' - 4' - 3 1/5' - 2 2/3' - 2 2/7' - 2'.
Mixtur 5 fach (Hauptwerk)	C: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3' - 1/2'. f°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. f': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. c''': 8' - 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'.
Cymbel 4 fach (Hauptwerk)	C: 2/3' - 1/2' - 1/3' - 1/4'. f°: 1' - 2/3' - 1/2' - 1/3'. c': 1 1/3' - 1' - 2/3' - 1/2'. f': 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. c'': 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. f'': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c''': 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2'.
Progressio Harmonika 3 fach (Positiv)	C: 2 2/3' - 2' - 1 3/5'. c'': 4' - 2 2/3' - 1 3/5'. c''': 8' - 5 1/3' - 4'.
Plein Jeu 5 fach (Schwellwerk)	C: 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. g°: 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3'. g': 4' - 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3'. c'': 8' - 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2'. g'': 8' - 4' - 4' - 2 2/3' - 2'. gis''': 8' - 5 1/3' - 4'.

Literatuur	Enkele instrumenten rondom Freiburg besproken naar aanleiding van: Indrukken opgedaan tijdens de Internationale 'Orgeltagung' van 30 juli tot 5 augustus 1989 / Willem van Twillert. - In: De Orgelvriend, jrg. 32, nr. 5, mei 1990. Die Restaurierung der Schwarz-Orgel im Dom zu St. Blasien / Heinrich R. Trötschel. - In: Beiträge zur Geschichte und Ästhetik der Orgel : Band II / Philipp Klais [Red.]. - Freiburg (Breisgau) : Freiburger Musik-Forum, 2001. Orgelführer Deutschland : Band 2 / Karl-Heinz Göttert, Eckhard Isenberg. - Kassel [...] : Bärenreiter Verlag, 2008. St. Blasien (D) : Dom. - In: Calender Organa Europæ 2010, Strasbourg : Editions Oberlin, 2009.
Opnamen	Josef Gabriel Rheinberger : Kammermusik mit Orgel / Hennfried Lucke, orgel m.m.v. Melina Mandozzi (viool) en Orfeo Mandozzi (cello). - Carus 83.411 (CD). - 2007. Deutsche Orgelromantik von Max Reger / Tobias Horn. - Motette MOT 12781 (CD) - 2003.
Links	http://www.dom-st-blasien.de/index.php?option=com_content&task=view&id=304&Itemid=156

Foto: Berthold Gerrits

Foto: Desirée Boeve

Bron: Festschrift

Bron: Postcard