Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Västerås, Sverige (Västmanlands län) - Domkyrka
Gemeente: Västerås Kommun
Streek:Västmanland
Adres: Västra Kyrkogatan 10, 722 15, Västerås
Website: http://www.svenskakyrkan.se/default.aspx?id=541787

Beschrijving nr.: 2025187.

Gebouwd door: Åkerman & Lund (1898)

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1898	Åkerman & Lund		nieuwbouw
1938	Åkerman & Lund		diverse werkzaamheden
ca. 1945	Åkerman & Lund		wijzigen dispositie
1961	Åkerman & Lund		ombouw
1998	Harrison & Harrison		reconstructie
2009	Åkerman & Lund		restauratie

In de jaren 1896-1898 bouwde de firma Åkerman & Lund een nieuw hoofdorgel voor de Domkyrka in Vätserås. Het verving een instrument van Gustaf Andersson uit 1851. August Lagergren werd als adviseur aangesteld bij de nieuwbouw. Het besluit een nieuw orgel te laten bouwen hing samen met een ingrijpende restauratie van het interieur van de kerk naar plannen van de architect Agi Lindegren. Lindegren ontwierp ook het nieuwe orgelfront in neogotische stijl. Het orgel kreeg een plaats in de zuidwesthoek van de kerk. Het werd gebouwd met rohrenpneumatiek en er werden verschillende hogedrukstemmen geplaatst.
In 1938 bouwde Åkerman & Lund een koororgel, dat op het tweede manuaal van het hoofdorgel werd aangesloten. Ook werden enkele wijzigingen aan het grote instrument uitgevoerd. Onder advies van Oskar Lindberg voerde men enkele jaren later een aantal grotere wijzigingen uit.
In de jaren 1958-1961 is de kerk opnieuw gerestaureerd. Het orgel kreeg nu ook een restauratie, waarbij het romantische idioom werd omgebogen tot een meer barokke opbouw. Het koororgel uit 1938 werd losgekoppeld en verplaatst naar de Apostlakapel. Onder advies van Anders Bondeman voerde de firma Harrison & Harrison in de jaren 1994-1998 een restauratie uit. De tractuuur is geëlectrificeerd.
De restauratie van 1998 werd in 2009 door de bouwersfirma (Åkerman & Lund) herzien. Zij brachten het orgel geheel terug in de oorspronkelijke staat. Ook werd de luchtdruk verhoogd van 70 mm naar de oorspronkelijke 95 mm, en verschillende registers verhuisden naar hun oorspronkelijke locatie. Het Ekoverk, dat als Fernwerk is opgesteld werd ook hersteld, waarvoor een drietal oude registers uit andere orgels kon worden gebruikt.

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Huvudverk	13
- Positiv	11
- Svällverk	14
- Fjärrverk	8
- Bombarde	2
- Pedal	16
Totaal aantal stemmen	64
Toetstractuur	Electro-pneumatisch
Registertractuur	Electro-pneumatisch
Windlade(n)	Kegelladen

Dispositie
Huvudverk (C-g'''): Principal 16', Principal 8', Stentorfon 8', Flûte Harmonique 8', Gamba 8' - 1898/2009, Oktava 4', Flûte Octaviante 4', Kvinta 2 2/3', Oktava 2', Cornet 5 chor, Mixtur 4-6 chor - 2009, Trumpet 16', Tuba Mirabilis 8'.
Positiv (C-g'''): Borduna 16' - 1898/1998, Principal 8', Flûte Harmonique 8', Borduna 8', Dolce 8', Oktava 4' - 1998, Rörflöjt 4' - 1898/1998, Flageolette 2', Cornett 3 chor, Mixtur 4 chor - 2009, Corno 8', Cromorne 8' - 1998, Tremulant - 1961.
Svällverk (C-g'''): Bassethorn 8', Rörflöjt 8', Viola di Gamba 8', Voix Céleste 8' (from c°) - 1998, Fugara 4', Flûte Octaviante 4' - 2009, Nasard 2 2/3' - 1945, Waldflöjt 2', Ters 1 3/5' - 1938, Mixtur 3-4 chor - 2009, Fagott 16' - 1998, Trompette Harmonique 8' - 1998, Oboe 8' - 1961, Clairon 4' - 1998, Tremulant - 1961.
Fjärrverk (C-g'''): Flûte Double 8' - 1922, Flauto Amabile 8' - ca. 1920, Violin 8' - 1912, Salicional 8' - 1998, Voix Céleste 8' - 1927, Echofleut 4', Clarinette 8' - 1927, Vox Humana 8' - 1961, Tremulant.
Bombarde (C-g'''): Trompette 8' - 1998, Clairon 4' - 1998.
Pedal (C-f'): Gross Untersatz 32' - 1998, Principal 16', Violon 16', Subbas 16', Ekobas 16' - 1927, Kvinta 10 2/3', Oktava 8' - 1961, Violoncell 8', Borduna 8', Oktava 4', Mixtur 4 chor - 1961, Kontrabasun 32', Tuba 16', Fagott 16' - 1898/1961, Trumpet 8' - 1961/1998, Trumpet 4' - 1938.
Koppelingen: Huvudverk - Positiv, Huvudverk - Positiv 16', Huvudverk - Svällverk, Huvudverk - Ekoverk, Huvudverk - Bombarde, Positiv - Svällverk, Positiv - Svällverk 16', Positiv - Svällverk 4', Positiv - Ekoverk, Positiv - Bombarde, Svällverk - Ekoverk, Svällverk - Bombarde, Ekoverk - Bombarde, Pedal - Huvudverk, Pedal - Positiv, Pedal - Svällverk, Pedal - Ekoverk, Pedal - Bombarde, Huvudverk 4', Ekoverk 16', Ekoverk 4'.
Speelhulpen: 1536 fria kombinationer, Registersvällare.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities	Van 1998 tot 2009 luidde de dispositie: Huvudverk: Principal 16', Principal 8', Stentorfon 8', Flûte Harmonique 8', Oktava 4', Flûte Octaviante 4', Kvinta 2 2/3', Oktava 2', Grand Cornet 5 chor, Mixtur 5 chor, Trumpet 16', Tuba Mirabilis 8', Trumpet 8'. Positiv: Borduna 16', Principal 8', Flûte Harmonique 8', Gedackt 8', Oktava 4', Rörflöjt 4', Flageolette 2', Cornett 3 chor, Mixtur 4 chor, Corno 8', Krumhorn 8', Tremulant. Svällverk: Bassethorn 8', Rörflöjt 8', Gamba 8', Voix Céleste 8', Oktava 4', Blockflöjt 4', Nasard 2 2/3', Waldflöjt 2', Ters 1 3/5', Mixtur 3-4 chor, Fagott 16', Trompette Harmonique 8', Oboe 8', Clairon 4', Tremulant. Ekoverk: Borduna 8', Salicional 8', Voix Céleste 8', Dolce 4', Fugara 4', Ekoflöjt 2', Klarinett 8', Vox Humana 8', Tremulant. Bombarde: Trompette 8', Clairon 4'. Pedal: Gross Untersatz 32', Principal 16', Subbas 16', Violon 16', Ekobas 16', Kvinta 10 2/3', Oktava 8', Violoncell 8', Borduna 8', Oktava 4', Mixtur 4 chor, Kontrabasun 32', Tuba 16', Fagott 16', Trumpet 8', Trumpet 4'. Koppelingen: Huvudverk - Positiv, Huvudverk - Positiv 16', Huvudverk - Svällverk, Huvudverk - Ekoverk, Huvudverk - Bombarde, Positiv - Svällverk, Positiv - Svällverk 16', Positiv - Svällverk 4', Positiv - Ekoverk, Positiv - Bombarde, Svällverk - Ekoverk, Svällverk - Bombarde, Ekoverk - Bombarde, Pedal - Huvudverk, Pedal - Positiv, Pedal - Svällverk, Pedal - Ekoverk, Pedal - Bombarde, Huvudverk 4', Ekoverk 16', Ekoverk 4'. Speelhulpen: 1536 fria kombinationer, Registersvällare.

Overige dispositiegegevens

Verschillende disposities

Van 1998 tot 2009 luidde de dispositie:
Huvudverk: Principal 16', Principal 8', Stentorfon 8', Flûte Harmonique 8', Oktava 4', Flûte Octaviante 4', Kvinta 2 2/3', Oktava 2', Grand Cornet 5 chor, Mixtur 5 chor, Trumpet 16', Tuba Mirabilis 8', Trumpet 8'.
Positiv: Borduna 16', Principal 8', Flûte Harmonique 8', Gedackt 8', Oktava 4', Rörflöjt 4', Flageolette 2', Cornett 3 chor, Mixtur 4 chor, Corno 8', Krumhorn 8', Tremulant.
Svällverk: Bassethorn 8', Rörflöjt 8', Gamba 8', Voix Céleste 8', Oktava 4', Blockflöjt 4', Nasard 2 2/3', Waldflöjt 2', Ters 1 3/5', Mixtur 3-4 chor, Fagott 16', Trompette Harmonique 8', Oboe 8', Clairon 4', Tremulant.
Ekoverk: Borduna 8', Salicional 8', Voix Céleste 8', Dolce 4', Fugara 4', Ekoflöjt 2', Klarinett 8', Vox Humana 8', Tremulant.
Bombarde: Trompette 8', Clairon 4'.
Pedal: Gross Untersatz 32', Principal 16', Subbas 16', Violon 16', Ekobas 16', Kvinta 10 2/3', Oktava 8', Violoncell 8', Borduna 8', Oktava 4', Mixtur 4 chor, Kontrabasun 32', Tuba 16', Fagott 16', Trumpet 8', Trumpet 4'.
Koppelingen: Huvudverk - Positiv, Huvudverk - Positiv 16', Huvudverk - Svällverk, Huvudverk - Ekoverk, Huvudverk - Bombarde, Positiv - Svällverk, Positiv - Svällverk 16', Positiv - Svällverk 4', Positiv - Ekoverk, Positiv - Bombarde, Svällverk - Ekoverk, Svällverk - Bombarde, Ekoverk - Bombarde, Pedal - Huvudverk, Pedal - Positiv, Pedal - Svällverk, Pedal - Ekoverk, Pedal - Bombarde, Huvudverk 4', Ekoverk 16', Ekoverk 4'.
Speelhulpen: 1536 fria kombinationer, Registersvällare.

Literatuur	Sveriges kyrkorglar / Sten L. Carlsson. - Lund : Håkan Ohlssons, 1973.
Opnamen	Organ Transitions : Swedish Symphonic Music for the Organ / Jonas Lundblad. - Caprice Records CAP 21942 (CD). - 2023.
Links	https://sv.wikipedia.org/wiki/V%C3%A4ster%C3%A5s_domkyrka#Orglar