Ausführliche Beschreibung der vorgewählten Orgel
Bild: Tjalling Roosjen
Berlin, Deutschland (Berlin) - Weihnachtskirche (Haselhorst)
Gemeinde: Berlin
Adresse: Haselhorster Damm 54-58, 13599, Berlin-Haselhorst
Website: https://www.ev-weihnachtskirche.de/
Beschreibung nr.: 2013095.
Gebaut von: G.F. Steinmeyer und Co. (1914) - Opus 1180
Kurze Übersicht der Orte, an denen die Orgel gestanden hat
Technische Daten
Disposition
I. Manual (C-c''''): Rohrflöte 16', Prinzipal 8', Viola di Gamba 8', Doppelgedackt 8', Gemshorn 8', Oktave 4', Rohrflöte 4', Quinte 2 2/3', Oktave 2', Mixtur 4 fach (1 1/3'), Trompete 8'.
II. Manual (C-c''''): Geigenprinzipal 8', Konzertflöte 8', Quintatön 8', Bourdon 8', Dulziana 8', Hohlflöte 4', Violine 4', Flautino 2', Mixtur 3 fach (2'), Oboe 8'.
III. Manual (in zwelkast) (C-c''''): Stillgedeckt 16', Hornprinzipal 8', Jubalflöte 8', Nachthorn 8', Echogamba 8', Salizional 8', Vox Coelestis 8' (from c°), Prestant 4', Fernflöte 4', Nasard 2 2/3', Blockflöte 2', Terz 1 3/5', Progressiv-Harmonika 3-4 fach (2 2/3'), Tuba 8', Tremolo.
Pedal (C-f'): Kontrabaß 16', Subbaß 16', Zartbaß 16' - transmissie, Quintbaß 10 2/3', Oktavbaß 8', Violoncello 8', Gedecktbaß 8' - transmissie, Choralbaß 4', Posaune 16', Baßtrompete 8' - transmissie.
Koppeln: I. Manual - II. Manual, I. Manual - III. Manual, II. Manual - III. Manual, Pedal - I. Manual, Pedal - II. Manual, Pedal - III. Manual, Superoktavkoppel III. Manual, Suboktavkoppel III. Manual.
Nebenregister und Spielhilfen: 2 freie Kombinationen, Leerlaufkoppel I. Manual, Pianopedal II. Manual, Pianopedal III.Manual, Generaltutti, Zungen Ab, Walze.
Bild: Tjalling Roosjen
Berlin, Deutschland (Berlin) - Weihnachtskirche (Haselhorst)
Gemeinde: Berlin
Adresse: Haselhorster Damm 54-58, 13599, Berlin-Haselhorst
Website: https://www.ev-weihnachtskirche.de/
Beschreibung nr.: 2013095.
Gebaut von: G.F. Steinmeyer und Co. (1914) - Opus 1180
| Jahr | Orgelbauer | Opus | Aktivität | 1914 | G.F. Steinmeyer und Co. | 1180 | Neubau | 1937 | G.F. Steinmeyer und Co. | Übersetzung | 2007 | Christian Scheffler | Restaurierung |
- Het orgel dat in de Weihnachts-Kirche in Haselhorst staat is een instrument met een bijzondere geschiedenis. Het werd gebouwd door de firma Steinmeyer in 1913 voor de hertog Georg van Sachsen-Meiningen voor diens particuliere concertzaal, de Schützenhaussaal in Meiningen. Zijn adviseur was Max Reger. Steinmeyer werd gekozen omdat het toen de enige orgelbouwer was die een verplaatsbare speeltafel leverde. De dispositie is door het bedrijf in overleg met Reger opgesteld. Op 19 april 1914 is het orgel ingespeeld door Karl Straube. De hertog overleed onverwachts op 26 juni 1914, waarna het orgel nauwelijks meer gebruikt is.
- Het orgel is in 1937 verkocht aan de Sankt Nikolaigemeinde in Berlijn. Het werd geplaatst in de nieuwe Gemeindesaal in Haselhorst, gebouwd in de jaren 1934/1935 naar ontwerp van Erich Bohne. Het gebouw kreeg in 1938 de naam Weihnachts-Kirche. De firma Steinmeyer plaatste het orgel over. Het kreeg een nieuw front, bestaande uit niet-sprekende pijpen in een vlaake opstelling. Op 31 oktober 1937 is het orgel op de nieuwe plaats in gebruik genomen. Na de Tweede Wereldoorlog was reparatie noodzakelijk, daar het kerkgebouw lichte schade had opgelopen, zoals gesprongen vensters. Deze werden uitgevoerd door Johannes Graf in de jaren 1952-1954. Een echte restauratie bleef uit, en ook plannen voor uitbreiding (door Karl Schuke), vernieuwing van de speeltafel en vervanging van registers vonden geen doorgang.
- In 1965/1966 is de zaal omgebouwd. Het orgel zou nu worden verkocht, maar ook dat is niet geschied. Het front uit 1937 is wel verwijderd en vervangen door een schrootjeswand, waardoor het orgel niet meer zichtbaar is. Het bijzondere is dat het orgel ondanks de uiterlijke veranderingen integraal bewaard is gebleven. Het is daarmee een uniek monument in de stad Berlijn. In 2006/2007 voerde Christian Scheffler een restauratie uit.
Kurze Übersicht der Orte, an denen die Orgel gestanden hat
| 1914 | Meiningen, Duitsland | Schützenhaussaal |
| 1937 | Berlin-Haselhorst, Duitsland | Weihnachts-Kirche |
Technische Daten
| Anzahl Register pro Manual | |
| - I. Manual | 11 |
| - II. Manual | 10 |
| - III. Manual | 14 |
| - Pedal | 10 (7) |
| Gesamtzahl der Stimmen | 45 (42) |
| Tastentraktur | Electropneumatic |
| Registertraktur | Electropneumatic |
| Windlade(n) | Taschenladen |
Disposition
I. Manual (C-c''''): Rohrflöte 16', Prinzipal 8', Viola di Gamba 8', Doppelgedackt 8', Gemshorn 8', Oktave 4', Rohrflöte 4', Quinte 2 2/3', Oktave 2', Mixtur 4 fach (1 1/3'), Trompete 8'.
II. Manual (C-c''''): Geigenprinzipal 8', Konzertflöte 8', Quintatön 8', Bourdon 8', Dulziana 8', Hohlflöte 4', Violine 4', Flautino 2', Mixtur 3 fach (2'), Oboe 8'.
III. Manual (in zwelkast) (C-c''''): Stillgedeckt 16', Hornprinzipal 8', Jubalflöte 8', Nachthorn 8', Echogamba 8', Salizional 8', Vox Coelestis 8' (from c°), Prestant 4', Fernflöte 4', Nasard 2 2/3', Blockflöte 2', Terz 1 3/5', Progressiv-Harmonika 3-4 fach (2 2/3'), Tuba 8', Tremolo.
Pedal (C-f'): Kontrabaß 16', Subbaß 16', Zartbaß 16' - transmissie, Quintbaß 10 2/3', Oktavbaß 8', Violoncello 8', Gedecktbaß 8' - transmissie, Choralbaß 4', Posaune 16', Baßtrompete 8' - transmissie.
Koppeln: I. Manual - II. Manual, I. Manual - III. Manual, II. Manual - III. Manual, Pedal - I. Manual, Pedal - II. Manual, Pedal - III. Manual, Superoktavkoppel III. Manual, Suboktavkoppel III. Manual.
Nebenregister und Spielhilfen: 2 freie Kombinationen, Leerlaufkoppel I. Manual, Pianopedal II. Manual, Pianopedal III.Manual, Generaltutti, Zungen Ab, Walze.
| Literatur |
|
| Weblinks |
https://www.ev-weihnachtskirche.de/page/49/reger-orgel https://organindex.de/index.php?title=Berlin/Haselhorst,_Weihnachtskirche |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |