Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Bert Wisgerhof. Datering: 4 August 2018.

Foto: Bert Wisgerhof

Gdańsk, Polska (Województwo Pomorskie) - Kościół Świętej Trójcy
Gemeente: Gdańsk
Adres: Świętej Trójcy 4, 80-822, Gdańsk

Beschrijving nr.: 2006243.

Gebouwd door: Merten Friese (1618)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1618 Merten Friese  nieuwbouw
1703 Tobias Lehmann  restauratie en uitbreiding
1757 Friedrich Rudolf Dalitz  diverse werkzaamheden
1914 Otto Heinrichsdorff  nieuwbouw in bestaande kas
1960 Ryszard Plenikowski  nieuwbouw in bestaande kas
2012 Kristian Wegscheider  reconstructie
2012 Szymon Januszkiewicz  reconstructie
2018 Kristian Wegscheider  reconstructie
2018 Szymon Januszkiewicz  reconstructie

  • Het orgel van de Kościół Świętej Trójcy in Gdańsk werd oorspronkelijk gebouwd in de jaren 1616 tot 1618 door Merten Friese. In 1703 bouwde Tobias Lehmann het om en breidde het uit met een onafhankelijk pedaal, dat in een nieuwe kas aan de rechterkant van het orgel werd ondergebracht. Rudolph Dalitz werkte in 1757 aan het orgel en bracht enkele wijzigingen aan. In 1914 plaatste Otto Heinrichsdorff een bijna geheel nieuw interieur met pneumatische kegelladen met 58 stemmen. De oude orgelkas, de frontpijpen en het pijpwerk van enkele andere registers zijn niettemin bewaard gebleven. In 1960 plaatste Ryszard Plenikowski een nieuw orgel in de kassen met elektropneumatische tractie.
  • Na een lange periode van onderzoek en voorbereiding is het orgel in de jaren 2011 tot 2018 gereconstrueerd naar de situatie van 1703. Het werk werd uitgevoerd door Kristian Wegscheider uit Dresden en Szymon Januszkiewicz uit Niedalino. In een eerste fase werd in 2012 het gereconstrueerde Rückpositiv opgeleverd. Het grootste deel van het orgel volgde in 2018 en op 3 juni 2018 werd het orgel opnieuw in gebruik genomen. Het nog bestaande historische pijpwerk is gerestaureerd en hergebruikt.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hauptwerk12
- Rückpositiv12
- Brustwerk7
- Pedal14
Totaal aantal stemmen45
ManuaalomvangCDEFGA-c'''
PedaalomvangCDE-d'
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 465 Hz (transponeerbaar naar a' = 415 Hz)
TemperatuurBach-Kellner
Winddruk65 mm (Manuale & Klein-Pedal), 85 mm (Gross-Pedal)

Dispositie
Hauptwerk (CDEFGA-c'''): Principal 16', Quintadöna 16' - 2018, Octava 8', Spielflöt 8' - 2018, Viol di Gamba 8' - 2018, Octava 4', Hollflöt 4' - 2018, Quinta 3', Octava 2', Mixtur 6 fach (1 1/3'), Fagot 16' - 2018, Vox Humana 8' - 2018.
Rückpositiv (CDEFGA-c'''): Principal 8', Salicinal 8' - 2012, Hollflöt 8' - 2012, Quintadöna 8' - 2012, Octava 4', Octava 2', Waldflöt 2' - 2012, Sedecima 1' - 2012, Sesquialter 2 fach (2 2/3'), Mixtur 5 fach (1'), Trompet 8' - 2012, Hautbois 8' - 2012, Tremulant, Cimbelstern Gross, Cimbelstern Klein.
Brustwerk (CDEFGA-c'''): Flöt 8' - 2018, Principal 4', Flöt 4' - 2018, Octava 2', Quinta 1 1/3' - 2018, Schwiegel 1' - 2018, Regal 8' - 2018.
Pedal:
Gross-Pedal: Unterbass 32', Violon 16' - 2018, Salicional 8' - 2018, Posaune 16' - 2018, Trompet 8' - 2018.
Klein-Pedal: Subbass 16' - 2018, Octava 8', Flöt 8' - 2018, Octava 4', Quinta-Bass 2 fach (2 2/3'), Mixtur 6 fach (1 3/5'), Krummhorn 8' - 2018, Schallmay 4' - 2018, Cornet Bass 2' - 2018.
Koppelingen: Hauptwerk - Rückpositiv, Hauptwerk - Brustwerk.
Speelhulpen: Tremulant Gross, 4 Sperr-Ventile.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De dispositie van het Plenikowski-orgel uit 1960 luidde:
Manual I (C-f'''): Burdon 16', Pryncypal 8', Holzflet 8', Salicet 8', Koncertflet 8', Oktawa 4', Rurflet 4', Superoktawa 2', Mixtura 4-5 chóry.
Manual II (C-f'''): Pryncypal 8', Róg Kozi 8', Gedeckt 8', Aeolina 8', Hohlflet 4', Kwinta 2 2/3', Róg Nocny 8', Tercja 1 3/5', Siflet 1', Dzwony (c'-h'') - klokken.
Pedal (C-d'): Kontrabas 16', Subbas 16', Kwinta 10 2/3', Octawbas 8', Cello 8', Choralbas 4'.
Koppelingen: Manual I - Manual II, Sub Manual I - Manual II, Super Manual I - Manual II, Pedal - Manual I, Pedal - Manual II, Super Manual I, Super Manual II.
Speelhulpen: Tremolo, Vaste combinaties (p - f - tutti), Crescendo.
Literatuur Abriß der Geschichte des Orgelbaus in den Kirchen Danzigs bis 1800 / Jan Janca. - Kassel [...] : Bärenreiter, 1989. - (Sonderdruck aus Musik des Ostens ; 11).
Opnamen
  • Like a Phoenix from the ashes : An organ portrait / Andrzej Mikolaj Szadejko. - MDG 906 2157-6 (SACD). - 2020. - (Gdansk Organ Landscape ; Vol. 1).
  • Theophil Andreas Volckmar & Daniel Magnus Gronau : Organ Sonatas & Variations / Andrzej Mikolaj Szadejko. - MDG 906 2139-6 (SACD). - (Musica Baltica ; Vol. 6).
  • Puer natus in Gdańsk / Andrzej Mikołaj Szadejko. - Ars Sonora ARSO-CD 144 (CD). - 2019.
Overige bronnen
  • Bert Wisgerhof

Foto: Bert Wisgerhof. Datering: 4 August 2018.
Foto: Bert Wisgerhof
Foto: Bert Wisgerhof. Datering: 4 August 2018.
Foto: Bert Wisgerhof
Foto: Bert Wisgerhof. Datering: 4 August 2018.
Foto: Bert Wisgerhof