Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Piet Bron. Datering: 23 October 2013.

Foto: Piet Bron

Turnhout, België (Antwerpen) - Sint Pieterskerk
Gemeente: Turnhout
Streek:Vlaanderen
Adres: Grote Markt 80, 2300, Turnhout

Beschrijving nr.: 2006160.

Gebouwd door: Joris Potvlieghe (1997)
Het orgel bevat ouder materiaal: Orgelkas uit 1662 van Jean Le Royer

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1662 Jean Le Royer  nieuwbouw
1937 firma Jos Stevens  nieuwbouw in bestaande kas
1997 Joris Potvlieghe  nieuwbouw in bestaande kas

  • Het orgel van de Sint Pieterskerk in Turnhout is een oud instrument, gebouwd door Jean le Royer in 1662. Maar het interieur werd in 1937 grotendeels vernieuwd door de firma Stevens te Duffel. Het rugpositief was leeg sinds deze ombouw. Op 30 mei 1937 werd het Stevens-orgel ingewijd. Het openingsconcert werd verzorgd door Lode Van Dessel, Auguste Verrees en Flor Peeters.
  • In 1997 werd een reconstructie en nieuwbouw voltooid door Joris Potvlieghe, waarbij een instrument werd gebouwd dat in stijl correspondeert met de historische orgelkassen. Het instrument is gebouwd in de klassieke Vlaamse stijl, gebaseerd op de veronderstelde dispositie van Le Royer. Op 5 oktober 1997 werd het orgel weer in gebruik genomen met een concert door Kristiaan van Ingelgem.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Groot Orgel14
- Positief11
- Echo8
- Pedaal7
Totaal aantal stemmen40
ManuaalomvangC-d''' (echo sprekend van c)
PedaalomvangC-d'
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 406 Hz
TemperatuurOnevenredig zwevend (3 reine en 3 zwevende tertsen)
Winddruk74 mm (manualen) en 88 mm (pedaal)

Dispositie
Groot Orgel: Bordon 16', Prestant 8', Holpijpe 8', Octaeve 4', Fluyte 4', Nazard 3', Super Octaeve 2', Tierce 1 3/5', Cornet VI sterk (discant), Sexquialtere II sterk, Mixtuere IV sterk, Cimbal III sterk, Trompet 8' (B/D), Vox Humana 8', Nachtegael.
Positief: Holpijpe 8', Prestant 4', Fluyte 4', Nazard 3', Octaeve 2', Cleÿne Fluyte 2', Tierce 1 3/5', Sufflet 1', Cornet III sterk (discant), Mixtuere III sterk, Cromhoren 8' (B/D).
Echo: Holpijpe 8', Prestant 4', Fluyte 4', Nazard 3', Octaeve 2', Tierce 1 3/5', Cimbal III sterk, Cromhoren 8'.
Pedaal (C-d'): Subbas 16', Octaeve 8', Octaeve 4', Mixtuere V sterk, Bazuin 16', Trompet 8', Trompet 4'.
Koppelingen: Groot Orgel - Positief - schuifkoppel.
Speelhulpen: Tramblant Fort - Groot Orgel en Echo, Tramblant Doux - Positief.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities The stop list of the Stevens organ from 1937 was:
Manuaal I: Montre 16', Bourdon 16', Praestant 8', Harmoniek Fluit 8', Bourdon 8', Gamba 8', Praestant 4', Fluit 4', Octaaf 2', Cimbel IV sterk, Bombarde 16', Trompet 8', Klaroen 4'.
Manuaal II: Diapason 8', Gemshoorn 8', Gedekt 8', Violine 4', Fluit 4', Nasard 2 2/3', Doublet 2', Vulwerk III-IV sterk, Trompet 8', Clarinet 8', Tremolo.
Manuaal III: Bourdon 16', Nachthoorn 8', Fluit 8', Dulciana 8', Zweving 8', Roerfluit 4', Kwint 2 2/3', Octaaf 2', Terts 1 3/5', Larigot 1 1/3', Septiem 1 1/7', Piccolo 1', Trompet Harmonique 8', Vox Humana 8', Hobo 4', Tremolo.
Pedaal: Contrabas 16', Subbas 16', Quint 10 2/3', Octaaf 8', Bas 8', Fluit 4', Bazuin 16', Trompet 8'.
Normal couplers, octave couplers, suboctave couplers.
2 free Combinations, 4 fixed Combinations (p - mf - f - tutti), General Crescendo, Reeds off, Manual 16' off.
Literatuur
  • Parochiale kerk van St. Pieter, Turnhout : Plechtige Wijding en Inhuldiging van het het Nieuw Orgel door Zijn Hoogwaardigheid Mgr. Jansen, Vicaris-Generaal, op Zondag 30 Mei [1937[, te 3.30 u.
  • Gemengde Kroniek : Nieuwe orgels. - In: Musica Sacra, XLIVe jaar, No. 2, Juni 1937.
  • Het orgel. - In: De dekanale Sint-Pieterskerk van Turnhout / E. Van Autenboer. - 2e herziene uitgave. - Turnhout : Kerkfabriek Sint-Pieter, 1992.
  • Inhuldigingsceremonie en inspeelconcert van het gerestaureerde Jean Le Royer-orgel : 5 oktober 1997. - Turnhout : Kerkfabriek Sint Pieter, 1997.
  • Het orgel van de Sint-Pieterskerk te Turnhout / L. Bastiaens. - In: Orgelkunst, jrg. 21 nr. 4, december 1998.
  • Overwegingen bij een restauratie : Het orgel van de Sint-Pieterskerk in Turnhout / P. Roose. - In: Orgelkunst, jrg. 21 nr. 4, december 1998.
Opnamen
  • Willem Ceuleers orgelwerken / Willem Ceuleers. - Orgelkunst CD 17 (CD). - 2019. - Opgenomen in Turnhout, Sint-Niklaas en Laken.
  • Fanfare / Nico Declerck m.m.v. Marcel Ponseele, hobo. - Octave OCT 04 (CD). - 2016.
  • Tjaco van der Weerd improviseert over de Psalmen / Tjaco van der Weerd. - Excellent Recordings 119615 (CD). - 2016.
  • Ben van Nespen bespeelt het Le Royer/Potvlieghe orgel van de St.-Pieterskerk te Turnhout / Ben van Nespen. - VZW Octave 02 (CD). 2013.
  • 350 jaar Le Royer / Barbara Dennerlein, Nico Declerck. - VZW Octave 01 (CD). - 2012. - Opgenomen op vier orgels in Turnhout.
  • Midden-Brabantse Orgelkring Orgelexcursie 29 augustus 1998 : Meer - Hoogstraten - Turnhout / Luc Dockx, Jos Bruurs, Paul De Mayer, Ad van Sleuwen. - Brabantse Orgelklanken BO 17548009 (CD). - 1998.
Links http://www.vzw-octave.be/page4/page35/page133/page32/page32.html
Overige bronnen
  • Dispositieverzameling B. van Jaarsveld

Foto: Piet Bron. Datering: 23 October 2013.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 23 October 2013.
Foto: Piet Bron
Foto: Groenling. Datering: 16 April 2009.
Foto: Groenling
Foto: Groenling. Datering: 16 April 2009.
Foto: Groenling
Foto: Groenling. Datering: 16 April 2009.
Foto: Groenling
Foto: Piet Bron. Datering: 23 October 2013.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 23 October 2013.
Foto: Piet Bron
Orgelkas zonder verguldsel. Foto: Herman Hermes. Datering: 23 August 1998.
Foto: Herman Hermes
Foto: Piet Bron. Datering: 23 October 2013.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 23 October 2013.
Foto: Piet Bron