Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Foto: René Troost. Datering: 23 June 2022.

Foto: René Troost

Praha, Česká Republika (Praha) - Bazilika Nanebevzetí Panny Marie (Strahovský Klášter)
Gemeente: Praha
Streek:Čechy
Adres: Strahovské nádvoří 1/132, 118 00, Praha 1-Strahov
Website: http://www.strahovskyklaster.cz/

Beschrijving nr.: 2005835.

Gebouwd door: Heinrich Schiffner (1896)
Het orgel bevat ouder materiaal: Orgelkas uit 1788 van Builder unknown

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1746	Jan František Fassmann		nieuwbouw
1786	Jan Lohelius Öhlschlägel		uitbreiding
ca. 1800	Anton Reiss		reconstructie
1831	Joseph Gartner		diverse werkzaamheden
1896	Heinrich Schiffner		nieuwbouw in bestaande kas
1910	Karel Urban		diverse werkzaamheden

Het orgel van de kloosterkerk Strahov werd voltooid in 1788, na jaren van werkzaamheden. De eerste bouwfase was in 1746, door Jan František (of Franz) Fassmann. Hij bouwde een orgel met twintig registers. Er was wel een rugpositief geplaatst, maar dit bezat geen binnenwerk. Door de priester Lohalius Öhlschlägel werd het instrument in de jaren 1784-1786 uitgebreid en voltooid. Het had nu 50 registers verdeeld over drie klavieren en pedaal. Vanwege problemen met de windvoorziening werd het eind achttiende eeuw door Anton Reiß herbouwd met dubbele windladen en minder registers. Hij reduceerde dit aantal tot 41. Joseph Gartner voerde in 1831 werkzaamheden uit. De windkanalen werden door hem vergroot.
In 1896 plaatste Heinrich Schiffner een nieuw binnenwerk in de oude kassen met pneumatische kegelladen. Dit was een drieklaviers orgel met zestig registers. Het werd in 1910 door Karla Urbana gereviseerd.
De huidige speeltafel is vierklaviers. Het is dus waarschijnlijk dat het instrument na 1950 nog is uitgebreid, of dat het kleine orgel op de speeltafel is aangesloten.

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- I. Manuál	18
- II. Manuál	14
- III. Manuál	14
- Pedál	14
Totaal aantal stemmen	60
Toetstractuur	Pneumatisch
Registertractuur	Pneumatisch
Windlade(n)	Kegelladen

Dispositie
I. Manuál: Principál 16', Bourdon 16', Principál 8', Kryt 8', Flétna Dutá 8', Flétna Dvojitá 8', Roh Kamzíkovú 8', Gamba 8', Viola d'Amore 8', Oktáva 4', Flétna Trubicová 4', Flétna 4', Fugara 4', Kvinta šustivá 2 2/3', Kornet 3x, Mixtura 6x, Cimbál 3x, Trompeta 8'.
II. Manuál: Kryt 16', Principál 8', Principál Flétnový 8', Bourdon 8', Flauta Dulcis 8', Fugara 8', Oktáva 4', Flétna 4', Salicet 4', Kvinta 2 2/3', Kvinta šustivá 2 2/3', Progressio 3x, Mixtura 5x, Bassetto 8'.
III. Manuál: Salicet 16', Principál 8', Bourdon 8', Flétna 8', Flétna Vzdálená 8', Harmonika 8', Aeolina 8', Vox Coelestis 8', Oktáva 4', Roh 4', Kvinta Flétnová 2 2/3', Flageolet 2', Progressio 2x, Klarinet 8'.
Pedál: Principálbas 16', Subbas 16', Bourdon 16', Violon 16', Kvintbas 10 2/3', Kryt 8', Flauta Major 8', Cello 8', Kornet 5x, Septima 2x, Bombard 32', Pozoun 16', Tromba 8', Clairon 4'.
Koppelingen: I. Manuál - II. Manuál, I. Manuál - III. Manuál, I. Manuál - III. Manuál 16', II. Manuál - III. Manuál, Pedál - I. Manuál, Pedál - II. Manuál, Pedál - III. Manuál, I. Manuál - I. Manuál 4', II. Manuál - II. Manuál 4', III. Manuál - III. Manuál 16', III. Manuál - III. Manuál 4'.
Speelhulpen: Volná Kombinace, Sborové Tahy (p - mf - f - tutti), Rejstříkové Crescendo, Žaluzie na 7 rejstříků III. manuálu.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities	De dispositie van 1786 was: Hauptwerk: Bordun-Flaute 16', Principal 8', Salicional 8', Hohlflöte 8', Grob Gedackt 8', Quinta 6' - metaal, Quinta 6' - hout, Octava 4', Salicet 4', Flauta Minor 4', Quinta 3', Superoctava 2', Kleine Quint 1 1/2', Kleine Superoctav 1', Mixtura 16 fach (4'), Cembalo 4 fach (2'). Rückpositiv: Copl Major 8', Schallmey 8' - labiaal, Harmonica 8' - labiaal, Principal 4', Copl Minor 4', Octava 2', Quinta 1 1/2', Mixtura 4 fach (1'). Brustwerk: Principal 8', Grob Gedackt 8', Flauta Dulciana 8', Bassethorn 8', Octava 4', Klein Gedackt 4', Quinta 3', Superoctava 2', Kleine Quint 1 1/2', Kleine Superoctav 1', Mixtura 6 fach. Pedal: Sub-Bass 16', Untersatz 16', Principal-Bass 8', Octav-Bass 8', Grob Gedackt 8', Quinta 6' - metaal, Quinta 6' - hout, Superoctava 4' - metaal, Superoctava 4' - hout, Tertian 4', Quint Minor 3', Kleine Octav 2', Mixtur 4 fach (2'), Cornet 4 fach, Bombard-Bass 16', Posaunen-Bass 16', Fagot-Bass 8', Trompetbass 4'. Joseph Gartner vermeldde in 1832 als dispositie: Hauptwerk: Bourdon 16', Principal 8', Copula Major 8', Flauta 8', Salicional 8', Quint Major 6', Octav 4', Octav 4' (schwächer intoniert), Flauttravers 4', Quint 3', Quint 3' (schwächer intoniert), Rauschquint 4 fach (1 1/2'), Cembalo 4 fach (2'), Mixtur 16 fach (4'). Brustwerk: Principal 8', Copula Major 8', Octav 4', Copula Minor 4', Rauschquint 2 fach (3'), Cembalo 2 fach (1'), Mixtur 5 fach (1'), Bassethorn 8'. Rückpositiv: Copula Major 8', Principal 4', Copula Minor 4', Octav 2', Quint 1 1/2', Mixtur 4 fach (1'), Harmonika 8', Schallmay 8'. Pedal: Subbaß 16', Bourdunbaß 16', Principalbaß 8', Quint 6', Superoctav 4', Cornet 4 fach, Cembalo 4 fach, Mixtur 4 fach, Posaune 32', Fagot 16', Trompete 8', Clarino 4'.

Overige dispositiegegevens

Verschillende disposities

De dispositie van 1786 was:
Hauptwerk: Bordun-Flaute 16', Principal 8', Salicional 8', Hohlflöte 8', Grob Gedackt 8', Quinta 6' - metaal, Quinta 6' - hout, Octava 4', Salicet 4', Flauta Minor 4', Quinta 3', Superoctava 2', Kleine Quint 1 1/2', Kleine Superoctav 1', Mixtura 16 fach (4'), Cembalo 4 fach (2').
Rückpositiv: Copl Major 8', Schallmey 8' - labiaal, Harmonica 8' - labiaal, Principal 4', Copl Minor 4', Octava 2', Quinta 1 1/2', Mixtura 4 fach (1').
Brustwerk: Principal 8', Grob Gedackt 8', Flauta Dulciana 8', Bassethorn 8', Octava 4', Klein Gedackt 4', Quinta 3', Superoctava 2', Kleine Quint 1 1/2', Kleine Superoctav 1', Mixtura 6 fach.
Pedal: Sub-Bass 16', Untersatz 16', Principal-Bass 8', Octav-Bass 8', Grob Gedackt 8', Quinta 6' - metaal, Quinta 6' - hout, Superoctava 4' - metaal, Superoctava 4' - hout, Tertian 4', Quint Minor 3', Kleine Octav 2', Mixtur 4 fach (2'), Cornet 4 fach, Bombard-Bass 16', Posaunen-Bass 16', Fagot-Bass 8', Trompetbass 4'.

Joseph Gartner vermeldde in 1832 als dispositie:
Hauptwerk: Bourdon 16', Principal 8', Copula Major 8', Flauta 8', Salicional 8', Quint Major 6', Octav 4', Octav 4' (schwächer intoniert), Flauttravers 4', Quint 3', Quint 3' (schwächer intoniert), Rauschquint 4 fach (1 1/2'), Cembalo 4 fach (2'), Mixtur 16 fach (4').
Brustwerk: Principal 8', Copula Major 8', Octav 4', Copula Minor 4', Rauschquint 2 fach (3'), Cembalo 2 fach (1'), Mixtur 5 fach (1'), Bassethorn 8'.
Rückpositiv: Copula Major 8', Principal 4', Copula Minor 4', Octav 2', Quint 1 1/2', Mixtur 4 fach (1'), Harmonika 8', Schallmay 8'.
Pedal: Subbaß 16', Bourdunbaß 16', Principalbaß 8', Quint 6', Superoctav 4', Cornet 4 fach, Cembalo 4 fach, Mixtur 4 fach, Posaune 32', Fagot 16', Trompete 8', Clarino 4'.

Literatuur

Pražské Varhany / Vladimír Němec. - Praha : František Novák, 1944.
Kurze Belehrung über die innere Einrichtung von Orgeln / Joseph Gartner. - Prag : Gottlieb Haase Söhne, 1832. - Reprint: Berlin, Kassel : Merseburger Verlag, 2020. - (Edition Merseburger ; 1168). - 86. Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde, Mitgliedergabe.
Een Tsjechische orgelreis / Jan Jongepier. - In: Het Orgel, jrg. 71 nr. 1, januari 1975.
Praag als orgelstad / Pavel Cerný. - In: Het Orgel, jrg. 93 nr. 3, maart 1997.

Foto: René Troost

Foto: Piet Bron

Foto: René Troost