Orgel Databank | Beschreibung Orgel

Ausführliche Beschreibung der vorgewählten Orgel

Bild: René Troost. Datering: 20 June 2022.

Bild: René Troost

Waldsassen, Deutschland (Bayern) - Zisterzienserinnen-Abtei, Stifts-Basilika, Marienorgel
Gemeinde: Waldsassen
Region:Oberpfalz
Adresse: Basilikaplatz 2, 95652, Waldsassen
Website: http://www.abtei-waldsassen.de/
http://www.pfarreiwaldsassen.de/

Beschreibung nr.: 2001895.

Gebaut von: Georg Jann (1989) - Opus 153
Die Orgel enthält älteren Material: aus 1738 von Konrad Brandenstein

Jahr	Orgelbauer	Opus	Aktivität
1738	Konrad Brandenstein		Neubau
1864	August Ferdinand II Bittner		Umbau
1914	Willibald Siemann		Umbau
1967	Zeilhuber Orgelbau		Umbau
1976	Inh. Eugen Pfaff Orgelbauanstalt Schwarz		Restaurierung
1987	Georg Jann	137	Neubau im alten Gehäuse
1989	Georg Jann	153	Neubau im alten Gehäuse
	Mühleisen Orgelbau		Restaurierung
	Michael Becker		Restaurierung

In 1738 bouwde Konrad Brandenstein een orgel voor de Stiftskirche te Waldsassen. Het instrument werd in de jaren 1863/1864 omgebouwd door Augustin Bittner. Er volgden hierna nog ingrijpende verbouwingen in 1913/1914 door Binder & Siemann en in 1967 door Alfons Zeilhuber. Een restauratie door Pfaff in 1975/1976 kon er niet voor zorgen dat het orgel naar wens ging functioneren en klinken.
In de jaren 1982 tot 1989 bouwde de firma Georg Jann een nieuw orgel, bestaande uit een hoofdorgel (Marienorgel) met 60 stemmen in de barokkas uit 1738 en twee koororgels in nieuwe neobarokke orgelkassen. Professor Günther Kaunzinger ontwierp de disposities en was als adviseur bij de bouw betrokken. Van het pijpwerk van Pfaff werd een gedeelte opnieuw gebruikt.
Het eerste koororgel, het Epistel-Orgel, kon in 1983 in gebruik worden genomen. Het Fernwerk is in 1987 geplaatst. In 1989 werd het instrument in zijn geheel opgeleverd. Het hoofdorgel heeft een vijfmanuaals speeltafel, waarvan alle orgels kunnen worden bespeeld. Daarnaast is er een vrijstaande zesmanuaals speeltafel op de begane grond, die verplaatsbaar is. Deze werd geplaatst in 1992 door de firma Laukhuff. Het Epistel-Orgel heeft ook een eigen tweeklaviers speeltafel.

Technische Daten

Anzahl Register pro Manual
- Hauptwerk	15
- Rückpositiv	11
- Schwellwerk	18
- Pedal	16
- Epistel-Orgel Hauptwerk	6
- Epistel-Orgel Solowerk	5
- Epistel-Orgel Pedal	7
- Evangelien-Orgel Chamadewerk	5
- Evangelien-Orgel Schwellwerk	7
- Evangelien-Orgel Fernwerk	11
Gesamtzahl der Stimmen	101
Tastentraktur	Mechanical
Registertraktur	Electrical
Windlade(n)	Slider chests

Disposition
Hauptwerk (II. Manual) (C-c''''): Principal 16', Praestant 8', Holzflöte 8', Flûte Harmonique 8', Salicional 8', Oktave 4', Blockflöte 4', Nasard 2 2/3', Oktave 2', Kornett 5 fach, Rauschpfeife 3 fach (2 2/3'), Mixtur 5 fach (1 1/3'), Trompete 16', Trompete 8', Clairon 4'.
Rückpositiv (I. Manual) (C-c''''): Holzgedackt 8', Gemshorn 8', Praestant 4', Rohrflöte 4', Doublette 2', Sifflet 1 1/3', None 8/9', Sesquialter 2 fach (2 2/3'), Scharff 4 fach (1'), Holzregal 16', Cromorne 8', Tremulant.
Schwellwerk (III. Manual) (C-c''''): Bourdon 16', Principal 8', Copula 8', Gambe 8', Schwebung 8', Oktave 4', Traversflöte 4', Gambetta 4', Nasat 2 2/3', Waldflöte 2', Terz 1 3/5', Flöte 1', Mixtur 4-5 fach (2'), Zimbel 3 fach (2/3'), Fagott 16', Trompette Harmonique 8', Oboe 8', Clairon 4', Tremulant, Cymbelstern.
Epistel-Orgel (C-c''''):
Hauptwerk (IV. Manual): Principal 8', Rohrflöte 8', Oktave 4', Superoktave 2', Mixtur 6 fach, Dulcian 16'.
Solowerk (V. Manual): Holzflöte 8', Nachthorn 4', Nasat 2 2/3', Feldpfeife 2', Terz 1 3/5', Tremulant.
Pedal: Offenbass 16', Subbass 16', Oktavbass 8', Bassflöte 8', Hohlflöte 4', Posaune 16', Trompete 8'.
Evangelien-Orgel (C-c''''):
Chamadewerk (VI. Manual): Kornett 3-4 fach, Trompeta Magna 16', Trompeta Real 8', Trompeta Quinta 5 1/3', Clairon 4'.
Schwellwerk (IV. Manual): Gedackt 8', Viola 4', Koppelflöte 4', Principal 2', Scharff 4 fach (1'), Fagottregal 16', Schalmey 8', Tremulant.
Fernwerk (V. Manual): Zartgedackt 16', Doppelgedackt 8', Gambe 8', Violine I 8', Violine II 8', Viola 4', Flûte Octaviante 4', Nasard 2 2/3', Octavin 2', Harmonia Aethera 3-4 fach, Voix Humaine 8', Tremulant, Carillon.
Pedal (C-g'): Principal 32', Praestant 16', Subbass 16', Violon 16', Quinte 10 2/3', Oktavbass 8', Gedacktbass 8', Oktave 4', Nachthorn 4', Bauernpfeife 2', Sesquialter 2 fach (2 2/3'), Hintersatz 5 fach (2 2/3'), Bombarde 32', Posaune 16', Zinke 8', Clarine 4'.
Koppeln: Hauptwerk - Rückpositiv, Hauptwerk - Schwellwerk, Hauptwerk - Schwellwerk 16', Hauptwerk - Epistel-Orgel Hauptwerk, Hauptwerk - Epistel-Orgel Schwellwerk, Hauptwerk - V. Manual, Hauptwerk - V. Manual 4', Hauptwerk - VI. Manual, Rückpositiv - Schwellwerk, Rückpositiv - Schwellwerk 16', Rückpositiv - Epistel-Orgel Hauptwerk, Rückpositiv - Epistel-Orgel Schwellwerk, Rückpositiv - V. Manual, Rückpositiv - V. Manual 4', Rückpositiv - VI. Manual, Schwellwerk - Schwellwerk 16', Schwellwerk - V. Manual 4', IV. Manual - V. Manual, IV. Manual - V. Manual 4', IV. Manual - VI. Manual, V. Manual - VI. Manual, V. Manual - V. Manual 4', Pedal - Hauptwerk, Pedal - Rückpositiv, Pedal - Schwellwerk, Pedal - Epistel-Orgel Hauptwerk, Pedal - Epister-Orgel Schwellwerk, Pedal - V. Manual, Pedal - VI. Manual.
Nebenregister und Spielhilfen: Electronische combinaties met opslagmogelijkheid.

Übrige dispositiondaten
Mehrere dispositionen	De dispositie van het orgel luidde na de ombouw door Binder in 1914: Hauptwerk: Principal 16', Principal 8', Gamba 8', Gedackt 8', Flöte 8', Flûte Dolce 8', Oktav 4', Rohrflöte 4', Superoktav 2', Kornett 4-5 fach (8'), Mixtur 4-5 fach (2 2/3'), Trompete 8'. Positiv (in zwelkast): Quintatön 16', Flötenprincipal 8', Violine 8', Bourdon 8', Dolce 8', Geigenprincipal 4', Gemshorn 4', Flageolet 2', Harmonia Aetheria 3-4 fach (2 2/3'), Oboe 8'. Schwellwerk (in zwelkast): Bourdon 16', Hornprincipal 8', Salizional 8', Aeoline 8', Vox Coelestis 8', Lieblichgedeckt 8', Flûte Harmonique 8', Prestant 4', Traversflöte 4', Waldflöte 2', Mixtur 3-4 fach (2 2/3'), Trompette Harmonique 8', Klarinette 8'. Pedal: Principal 16', Subbaß 16', Violon 16', Bourdon 16' (transmissie), Quintbaß 10 2/3', Oktavbaß 8', Cello 8', Oktav 4', Posaune 16'. Koppelingen: Manual I - Manual II, Manual I - Manual II Super, Manual I - Manual III, Manual II - Manual III, Manual II - Manual III Super, Manual II - Manual III Sub, Pedal - Manual I, Pedal - Manual II, Pedal - Manual III, Pedal - Manual III Super, Manual II Super, Manual III super. Speelhulpen: 1 vrije combinatie. Manuaalomvang C-g''', Pedaalomvang C-f'. De dispositie luidde van 1976 tot 1988: Hauptwerk: Bordun 16', Praestant 8', Rohrgedackt 8', Holzflöte 8', Spitzflöte 8', Oktave 4', Querflöte 4', Gemsquinte 2 2/3', Oktave 2', Kornett 5 fach (8'), Mixtur Major 6 fach (2 2/3'), Mixtur Minor 4 fach (1 1/3'), Trompete 16', Trompete 8', Trompete 4'. Rückpositiv: Holzgedackt 8', Quintade 8', Praestant 4', Rohrflöte 4', Hohlflöte 2', Sifflet 1 1/3', None 8/9', Sesquialtera 2 fach (2 2/3'), Scharff 4 fach (1'), Holzregal 16', Cromorne 8', Tremulant. Schwellwerk: Salicional 16', Prinzipal 8', Copula 8', Gamba 8', Schwebung 8', Oktave 4', Koppelflöte 4', Gambetta 4', Rohrnasat 2 2/3', Waldflöte 2', Terz 1 3/5', Oktave 1', Mixtur 6 fach (2'), Zimbel 4 fach (1/2'), Fagott 16', Trompette Harmonique 8', Vox Humana 8', Schalmei 4', Tremulant. Pedal: Praestant 16', Subbaß 16', Gedackt 16', Quinte 10 2/3', Holzoktav 8', Gemshorn 8', Oktave 4', Nachthorn 4', Bauernpfeife 2', Sesquialtera 2 fach (2 2/3'), Mixtur 5 fach (2'), Bombarde 32', Posaune 16', Zink 8', Clarine 4'.

Übrige dispositiondaten

Mehrere dispositionen

De dispositie van het orgel luidde na de ombouw door Binder in 1914:
Hauptwerk: Principal 16', Principal 8', Gamba 8', Gedackt 8', Flöte 8', Flûte Dolce 8', Oktav 4', Rohrflöte 4', Superoktav 2', Kornett 4-5 fach (8'), Mixtur 4-5 fach (2 2/3'), Trompete 8'.
Positiv (in zwelkast): Quintatön 16', Flötenprincipal 8', Violine 8', Bourdon 8', Dolce 8', Geigenprincipal 4', Gemshorn 4', Flageolet 2', Harmonia Aetheria 3-4 fach (2 2/3'), Oboe 8'.
Schwellwerk (in zwelkast): Bourdon 16', Hornprincipal 8', Salizional 8', Aeoline 8', Vox Coelestis 8', Lieblichgedeckt 8', Flûte Harmonique 8', Prestant 4', Traversflöte 4', Waldflöte 2', Mixtur 3-4 fach (2 2/3'), Trompette Harmonique 8', Klarinette 8'.
Pedal: Principal 16', Subbaß 16', Violon 16', Bourdon 16' (transmissie), Quintbaß 10 2/3', Oktavbaß 8', Cello 8', Oktav 4', Posaune 16'.
Koppelingen: Manual I - Manual II, Manual I - Manual II Super, Manual I - Manual III, Manual II - Manual III, Manual II - Manual III Super, Manual II - Manual III Sub, Pedal - Manual I, Pedal - Manual II, Pedal - Manual III, Pedal - Manual III Super, Manual II Super, Manual III super.
Speelhulpen: 1 vrije combinatie.
Manuaalomvang C-g''', Pedaalomvang C-f'.

De dispositie luidde van 1976 tot 1988:
Hauptwerk: Bordun 16', Praestant 8', Rohrgedackt 8', Holzflöte 8', Spitzflöte 8', Oktave 4', Querflöte 4', Gemsquinte 2 2/3', Oktave 2', Kornett 5 fach (8'), Mixtur Major 6 fach (2 2/3'), Mixtur Minor 4 fach (1 1/3'), Trompete 16', Trompete 8', Trompete 4'.
Rückpositiv: Holzgedackt 8', Quintade 8', Praestant 4', Rohrflöte 4', Hohlflöte 2', Sifflet 1 1/3', None 8/9', Sesquialtera 2 fach (2 2/3'), Scharff 4 fach (1'), Holzregal 16', Cromorne 8', Tremulant.
Schwellwerk: Salicional 16', Prinzipal 8', Copula 8', Gamba 8', Schwebung 8', Oktave 4', Koppelflöte 4', Gambetta 4', Rohrnasat 2 2/3', Waldflöte 2', Terz 1 3/5', Oktave 1', Mixtur 6 fach (2'), Zimbel 4 fach (1/2'), Fagott 16', Trompette Harmonique 8', Vox Humana 8', Schalmei 4', Tremulant.
Pedal: Praestant 16', Subbaß 16', Gedackt 16', Quinte 10 2/3', Holzoktav 8', Gemshorn 8', Oktave 4', Nachthorn 4', Bauernpfeife 2', Sesquialtera 2 fach (2 2/3'), Mixtur 5 fach (2'), Bombarde 32', Posaune 16', Zink 8', Clarine 4'.

Literatur	Die Orgeln der Stiftsbasilika Waldsassen. - Passau : Peda, 1989. - (Peda-Kunstführer ; 034.1/89). Musik und Kirche 1/1990. Orgelführer Deutschland / Karl-Heinz Göttert, Eckhard Isenberg. - Kassel [et al...] : Bärenreiter, 1998.
Aufnahmen	Enjott Schneider : Sacret Music vol. 9 / Kunibert Schäfer, m.m.v. Neuer Kammerchor der HfKM Regensburg und Raslius-Chor. - Ambiente Audio ACD 3018 (CD). - 2012. Jeanne Demessieux (1921-1968) : Complete organ works / Maxime Patel. - Fugatto Fug 025 (DVD). - 2008. Petr Eben : Das Orgelwerk Vol. 5 / Gert Westphal. - Motette MOT 12954-1/2 (dubbel superaudio-CD). - 2006. Widor : Symphonie pour orgue in e, op. 13.3 - in f, op. 13.4 / Günther Kaunzinger. - Novalis 150085-2 (CD). - 1995. Die Schöpfung : Orgelimprovisation / Wolfgang Hörlin. - Motette CD 11871 (CD). - 1994. Louis Vierne : Cinquième Symphonie et Sixième Symphonie / Günther Kaunzinger. - Koch Records, Musica Sacra CD 315 002 H1 (CD). - 1989.
Weblinks	http://www.pfarreiwaldsassen.de/index.php/orgeln http://www.jannorgelbau.com/2009/11/opus-137/ http://www.jannorgelbau.com/2009/11/opus-153/

YouTube Jeanne Demessieux: Te Deum op.11 / Maxime Patel (2008)

Bild: René Troost