• Home
• Orgels
• Informatie
• Links
• Contact

Volledige beschrijving geselecteerd orgel


Foto: René Troost

Hamburg, Deutschland (Hamburg) - Sankt Pankratiuskirche (Neuenfelde)
Gemeente: Hamburg
Adres: Organistenweg 7, 21129, Hamburg
Website: http://kirche-suederelbe.de/neuenfelde/

Beschrijving nr.: 2000557.

Gebouwd door: Arp Schnitger (1688)

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1688	Arp Schnitger		nieuwbouw
1750	Jakob Albrecht		wijzigen dispositie
1867	Johann Hinrich Röver		ombouw
1886	Johann Hinrich Röver		ombouw
1926	Karl Kemper		reconstructie
1938	Paul Ott		diverse werkzaamheden
1951	firma Rudolf von Beckerath		restauratie
1956	Paul Ott		diverse werkzaamheden
1978	Paul Ott		restauratie
2017	Kristian Wegscheider		restauratie

• Arp Schnitger bouwde het orgel in de kerk van Neuenfelde van 1683-1688. Hij is zelf in deze kerk begraven. De kerk werd in 1682 voltooid. In eerste instantie plaatste Schnitger het bestaande orgel uit de oude kerk, gebouwd door Hans Christoph Fritzsche in 1673, in de nieuwe kerk. Maar omdat dit te klein was, kreeg hij de opdracht voor nieuwbouw. Het orgel is in de loop van de tijd verschillende malen gewijzigd. In 1750 verving Jakob Albrecht de Trichterregal uit het Rugwerk door de Kromhoorn van het Bovenwerk. Op het Bovenwerk plaatste hij een nieuwe Vox Humana. Verder stemde hij het orgel in een andere temperatuur.
  
• Johann Hinrich Röver bouwde in 1867 een 'Hinterwerk' met zes stemmen, en verwijderde de inhoud van het rugpositief. Enkele jaren later, in 1886, verwijderde Röver de Mixtur, de Zimbel en de Vox Humana van het Bovenwerk, en van het Pedaal de Mixtur en de Cornet 2'.
  
• Het rugpositief bleef niet leeg, want in de jaren 1925/1926 herstelde Karl Kemper het binnenwerk onder advies van Hans Henny Jahn. Paul Ott vernieuwde in 1938 alle tongwerken en alle vulstemmen. Na de tweede wereldoorlog volgden enkele restauraties. In 1951 door Rudolf von Beckerath, in 1955 door Paul Ott en in 1978 nogmaals door Paul Ott.
  
• In de jaren 2015-2017 is het orgel gerestaureerd door Kristian Wegscheider. Daarbij is volgens de laatste inzichten getracht de situatie van 1688 nauwgezet te reconstrueren.
  

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Hauptwerk	13
- Rückpositiv	11
- Pedal	10
Totaal aantal stemmen	34
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Mechanisch
Windlade(n)	Sleepladen
Toonhoogte	3/4 toon boven normaal
Temperatuur	Gemodificieerde Meantone
Winddruk	84 mm

Dispositie
Oberwerk (CDEFGA-c'''): Quintadena 16' - 1688, Principal 8' - 1688, Rohrfloit 8' - 1688, Octav 4' - 1688, Spitzfloit 4' - 1688, Nasat 3' - 1688, Octav 2' - 1688, Spielfloit 2' - 1688, Rauschpfeiff 2 fach (2' + 1 1/3') - 1688, Mixtur 5-6 fach (1 1/3') - 2017, Cimbel 3 fach (3/16') - 2017, Trommet 8' - 1688/2017, Krummhorn 8' - 2017.
Rückpositiv (CDEFGA-c'''): Gedact 8' - 1688, Quintadena 8' - 1688/2017, Principal 4' - 1688/2017, Plockfloit 4' - 1688, Quintfloit 3' - 1688/2017, Octav 2' - 1688/2017, Siefloit 1 1/2' - 2017, Sexquialt 2 fach (1 1/3') - 2017, Terzian 2 fach (2/5') - 2017, Scharf 4-6 fach (1') - 2017, Trechter-Regal 8' - 2017.
Pedal (CDE-d'): Principal 16' - 1688, Octav 8' - 1688, Octav 4' - 1688, Floit 4' - 1688, Nachthorn 2' - 2017, Rauschpfeiff 2 fach (2 2/3' + 2') - 1688/2017, Mixtur 4-6 fach (1 1/3') - 2017, Posaun 16' - 2017, Trommet 8' - 2017, Cornet 2' - 2017.
Overige registers: 2 Cimbelsterne - 2017, Nachtigall - 2017.
Koppelingen: Schiebekoppel.
Speelhulpen: Tremulant.

Vulstem	Samenstelling
Mixtur 5-6 fach (Oberwerk)	C: 1 1/3' - 1' - 2/3' - 1/2' - 1/2'. c°: 1 1/3' - 1' - 2/3' - 2/3' - 1/2'. dis°: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3' - 2/3'. g°: 2' - 1 1/3' - 1' - 1' - 2/3'. d': 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3' - 1' - 1'. g': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3' - 1'. c'': 4' - 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3'.
Cimbel 3 fach (Oberwerk)	C: 3/16' - 3/20' - 1/8'. F: 1/4' - 1/5' - 1/6'. c°: 3/8' - 3/10' - 1/4'. f°: 1/2' - 2/5' - 1/3'. c': 3/4' - 3/5' - 1/2'. f': 1' - 4/5' - 2/3'. c'': 1 1/2' - 1 1/5' - 1'. f'': 2' - 1 3/5' - 1 1/3'.
Sesquialtera 2 fach (Rückpositiv)	C: 1 1/3' - 4/5' c°: 2 2/3' - 1 3/5'.
Terzian 2 fach (Rückpositiv)	C: 2/5' - 1/3'. c°: 4/5' - 2/3'. c': 1 3/5' - 1 1/3'.
Scharf 4-6 fach (Rückpositiv)	C: 1' - 2/3' - 1/2' - 1/3'. c°: 1 1/3' - 1' - 2/3' - 1/2'. g°: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. cis': 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. g': 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3' - 1'. cis'': 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3'.
Mixtur 4-6 fach (Pedal)	C: 1 1/3' - 1' - 2/3' - 1/2'. c°: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3' - 1/2'. g°: 2' - 1 1/3' - 1' - 1' - 2/3' - 1/2'.

Overige dispositiegegevens

Verschillende disposities

De dispositie luidde voor 2015: Hauptwerk: Quintadena 16', Prinzipal 8', Rohrflöte 8', Oktave 4', Spitzflöte 4', Nasat 3', Oktave 2', Spillflöte 2', Rauschpfeife 2 fach, Mixtur 5-6 fach - 1938, Zimbel 3 fach - 1938, Trompete 8', Vox Humana 8' - 1951. Rückpositiv: Quintadena 8' - 1938/1979, Gedackt 8', Prinzipal 4', Blockflöte 4', Quintflöte 3', Oktave 2' - oud, Sifflöte 1 1/2', Sesquialtera 2 fach - oud, Terzian 2 fach - 1938, Scharff 4-5 fach - 1938, Krummhorn - 1938. Pedal: Prinzipal 16', Oktave 8', Oktave 4', Flöte 4', Nachthorn 2' - 1926, Rauschpfeife 2 fach - 1688/1926, Mixtur 5 fach - 1938, Posaune 16' - 1938, Trompete 8' - 1938, Cornett 2' - 1938. Koppelingen: Schiebekoppel. Speelhulpen: Tremulant, 2 Zimbelsterne.

Literatuur	Neuzeitlicher Orgelbau / Paul Smets. - Mainz : Rheingold-Verlag, 1949. Duitse Schnitger-orgels : Enkele tips voor vacantieplannenmakers / mr. C.J. Verplanke. - In: Organist & Eredienst, jrg. 20, nr. 218, juli/augustus 1954. Bijdragen tot de geschiedenis van het orgelmaken (II) : Bijeengebracht door S. Meijer, organist te Groningen / C.H. Edskes. - In: Het Orgel, jrg. 54 nr.3, maart 1958. Bij de foto's. - In: Het Orgel, jrg. 57 nr. 10, december 1961. Klingende Schätze : Orgel-Land zwischen Elbe und Weser / Günter Seggermann, Viktor und Sonja Rihsé. - 3. Auflage. - Cuxhaven : Verlag Olivia, 1961. - (Die kleine Cux-Bücher ; Band 2). De internationale Orgeltagung te Hamburg (2) / A. Hamer. - In: Het Orgelblad, jrg. 9 nr. 3, maart 1966. Arp Schnitger und seine Schule : Ein Beitrag zur Geschichte des Orgelbaues im Nord- und Ostseeküstengebiet / Gustav Fock. - Kassel [etc.] : Bärenreiter, 1974. Die Arp-Schnitger-Orgel zu Hamburg-Neuenfelde : Im auftrage des Kirchenvorstandes herausgegeben von Helmut Roscher. - Hamburg-Neuenfelde : [Kirchenvorstand Ev.-Luth. Kirchengemeinde], 1980. Denkmalorgeln zwischen Elbe und Weser / Günter Seggermann, Wolfgang Weidenbach. - Kassel : Merseburger, 1986. - (Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde ; 96). Die Orgeln in Hamburg / Günter Seggermann. - München : Christian Verlag, 1997. Arp Schnitger excursie 2004 : Donderdag 23 t/m zaterdag 25 september. - Uithuizermeeden : Stichting Groningen Orgelland, 2004. Arp Schnitger en zijn werk : Fotoboek met de bewaard gebleven orgels en orgelfronten van Arp Schnitger / Cornelius H. Edskes, Harald Vogel [red.]. - Bremen : Verlag H.M. Hauschild, 2009. Arp Schnitger und sein Werk : Bildband mit den erhaltenen Orgeln und Prospekten Arp Schnitgers / Cornelius H. Edskes, Harald Vogel [red.]. - 2. revidierte Auflage. - Bremen : Verlag H.M. Hauschild, 2013. - (Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde ; 241). Die überlieferung der Schnitger-Orgeln : Kurze Beschreibung der erhaltenen Instrumente / Harald Vogel. - In: Ars Organi, 67. Jhg., Heft 4, Dezember 2019. Die Arp-Schnitger-Orgel in Hamburg-Neuenfelde, Geschichte und Restaurierung / Hilger Kespohl, Kristian Wegscheider. - In: Ars Organi, 67. Jhg., Heft 4, Dezember 2019. Die Orgeln in Hamburg : vollständig überarbeitete, aktualisierte und ergänzte Neuausgabe / Günter Seggermann, Alxander Steinhilber, Hans-Jürgen Wulf. - Kiel : Verlag Ludwig, 2019. - (Hamburg-Inventar, Themenreihe ; Band 11).
Opnamen	Die Arp-Schnitger-Orgel zu Neuenfelde (DVD). - 2004. Neuenfelde : The Arp Schnitger Organ of 1688 at The Pankratiuskirche, Neuenfelde-Hamburg / Arno Schönstedt. - Oryx 1758 (LP). - ca. 1970. - (Historic Organs of Europe).
Links	https://www.schnitgerorgel.de/ https://www.arpschnitger.nl/sneuenf.html https://www.nomine.net/neuenfelde-st-pankratius https://de.wikipedia.org/wiki/Orgel_von_St._Pankratius_(Neuenfelde) https://www.orgel-information.de/Orgeln/h/ha/Hamburg_St_Pankratius_H-Neuenfelde.html https://organindex.de/index.php?title=Hamburg/Neuenfelde,_St._Pankratius_(Hauptorgel)

---

Foto: René Troost	Foto: René Troost	Foto: René Troost	Foto: René Troost	Foto: René Troost	Foto: René Troost
Foto: René Troost	Foto: René Troost