Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Groenling. Datering: 20 November 1996.

Foto: Groenling

Borstel, Deutschland (Niedersachsen) - Sankt Nikolai-Kirche
Gemeente: Jork
Streek:Altes Land
Adres: Kirchweg 2, 27246, Borstel
Website: http://www.kirche-altes-land.de/borstel/index.php3

Beschrijving nr.: 2000550.

Gebouwd door: Arp Schnitger (1677)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1677 Arp Schnitger  nieuwbouw
1772 Johann Paul Geycke  ombouw
1848 Philipp Furtwängler & Söhne  ombouw
1857 Philipp Furtwängler & Söhne  diverse werkzaamheden
1993 firma Thomas Hillebrandt  reconstructie
2012 firma Thomas Hillebrandt  restauratie

Het orgel is in de huidige kassen geplaatst in de jaren 1770/1772. Het oude orgel, gemaakt door Arp Schnitger in 1677 werd in die jaren verplaatst naar de torenwand van de kerk, nadat het interieur van het gebouw geheel was gewijzigd. Schnitger gebruikte ook pijpwerk uit het vorige orgel van de kerk, zodat er nog enkele registers uit de zestiende eeuw aanwezig zijn. Er is ook een Octava 2' van Gottfried Fritzsche (1637/1638) op het Pedal gedisponeerd. In 1848/1849 wijzigde Philipp Furtwängler het Brustwerk in een Hinterwerk en werd de intonatie gewijzigd. Enkele jaren later, in 1857 wijzigde Furtwängler ook de temperatuur van het instrument. Bij een grondige restauratie door Hillebrand in 1993 werd de situatie van 1772 gereconstrueerd. In 2012 voerde de firma Hillebrandt een restauratie uit.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hauptwerk10
- Brustwerk5
- Pedal7
Totaal aantal stemmen22
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 474 Hz (ca. 3/4 toon boven normaal)
TemperatuurGemodificeerde Meantone
Winddruk76 mm

Dispositie
Hauptwerk (CD-c'''): Quintadena 16' - 16e eeuw, Principal 8' - 1993, Gedact 8' - 16e eeuw, Octava 4' - 16e eeuw, Gedact 4' - 16e eeuw/1993, Nasat 3' - 16e eeuw/1993, Octava 2' - 16e eeuw/1993, Tertia 1 3/5' - 16e eeuw/1993, Mixtur 4 fach - 1993, Trompete 8' - 16e eeuw/1993.
Brustwerk (CD-c'''): Quintadena 8' - 16e eeuw/1993, Flöte 4' - 16e eeuw/1993, Octava 2' - 1993, Quinte 1 1/3' - 1993, Regal 8' - 1993.
Pedal (CD-c'): Subbass 16' - 16e eeuw, Principal 8' - 1772, Octava 4' - 1677, Octava 2' - 1638, Posaune 16' - 1993, Trompete 8' - 1993, Trompete 4' - 1993.
Koppelingen: Manualkoppel.
Speelhulpen: 2 Cymbelsterne, Tremulant.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities
  • De dispositie luidde vóór 1848:
    Hauptwerk (CDEFG-c'''): Quintadena 16', Principal 8', Gedackt 8', Octava 4', Nasat 3', Quinte 1 1/3', Mixtur 3-4 fach, Trompete 8'.
    Brustwerk (CDEFG-c'''): Quintadena 8', Flöte 4', Octava 2', Quinte 1 1/3', Regal 8'.
    Pedal (CD-c'): Subbass 16', Principal 8', Octava 4', Octava 2', Posaune 16', Trompete 8', Trompete 4'.
    2 Zimbelsterne, Tremulant.

  • Tot de restauratie van 1993 was de dispositie:
    Hauptwerk (CD-c'''): Bordun 16', Prinzipal 8', Gedackt 8', Oktave 4', Gedackt 4', Quinte 2 2/3', Oktave 2', Terz 1 3/5', Mixtur 3 fach, Trompete 8'.
    Brustwerk (CD-c'''): Spitzflöte 8', Gamba 8', Dolce 8', Gedacktflöte 4', Gemshorn 4', Flageolett 2'.
    Pedaal (CD-c'): Subbaß 16', Prinzipal 8', Violon 8', Oktave 4', Gedact 4', Posaune 16'.
    Koppelingen: Manualkoppel. Glockenspiel.

Literatuur
  • Klingende Schätze : Orgel-Land zwischen Elbe und Weser / Günter Seggermann, Viktor und Sonja Rihsé. - 3. Auflage. - Cuxhaven : Verlag Olivia, 1961. - (Die kleine Cux-Bücher ; Band 2).
  • Arp Schnitger und seine Schule : Ein Beitrag zur Geschichte des Orgelbaues im Nord- und Ostseeküstengebiet / Gustav Fock. - Kassel [etc.] : Bärenreiter, 1974.
  • Historische Orgeln im Landkreis Stade / Peter Golon. - Stade: Verlag Friedrich Schaumburg, 1983.
  • Denkmalorgeln zwischen Elbe und Weser / Günter Seggermann, Wolfgang Weidenbach. - Kassel : Merseburger, 1986. - (Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde ; 96).
  • Arp Schnitger und sein Werk : Bildband mit den erhaltenen Orgeln und Prospekten Arp Schnitgers / Cornelius H. Edskes, Harald Vogel [red.]. - 2. revidierte Auflage. - Bremen : Verlag H.M. Hauschild, 2013. - (Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde ; 241).
Links https://www.nomine.net/borstel-st-nicolai
https://www.arpschnitger.nl/sborst.html
https://organindex.de/index.php?title=Jork/Borstel,_St._Nikolai

Foto: Groenling. Datering: 20 November 1996.
Foto: Groenling