Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 22 September 2010.

Foto: Tjalling Roosjen

Strasbourg, France (Bas-Rhin (67)) - Cathédrale Notre-Dame
Gemeente: Strasbourg
Streek:Alsace
Adres: Place de la Cathédrale, 67000, Strasbourg

Beschrijving nr.: 2000251.

Gebouwd door: Alfred Kern & fils (1981)
Het orgel bevat ouder materiaal: Orgelkas uit 1491 van Friedrich Krebs, Klein deel pijpwerk uit 1716 van Andreas Silbermann

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1491 Friedrich Krebs  nieuwbouw
1716 Andreas Silbermann  nieuwbouw in bestaande kas
1895 Heinrich Koulen & Sohn  ombouw
1935 Etablissements E.-A. Roethinger  nieuwbouw in bestaande kas
1981 Alfred Kern & fils  nieuwbouw in bestaande kas
2015 Richard Dott  restauratie

  • Het grote orgel in de kathedraal van Straatsburg is gebouwd door Alfred Kern in 1981. De kassen zijn echter veel ouder. Sommige delen dateren al van 1385, terwijl de rest uit de 15de eeuw is. De huidige vorm kreeg het orgel in 1491. Het werd gemaakt door Friedrich Krebs uit Ansbach. In de volgende eeuwen werd het orgel geregeld verbouwd. In de jaren 1713-1716 bouwde Andreas Silbermann een geheel nieuw binnenwerk. Eigenlijk moest Silbermann ook een nieuw front maken. Als gevolg van een storm waren er echter kostbare reparaties nodig aan het dak van de kathedraal, zodat er geen geld meer was voor een nieuwe kas. Wel zijn de beschilderingen en enkele ornamenten vervangen.
  • In 1894/1895 is een modernisering uitgevoerd door de firma H. Koulen & Co., waarbij een verplaatsbare speeltafel werd aangesloten. Het orgel had nu 46 stemmen, was voorzien van electropneumatische tractuur met verschillende speelhulpen, en werd een toon hoger gestemd dan voor de ingreep. Tenslotte is het pedaal door Koulen uitgebreid tot 30 toetsen.
  • In 1908 is het orgel gedemonteerd, en het grootste deel van de metalen onderdelen zijn in 1917 gevorderd. Roethinger bouwde het orgel weer op in 1927-1935. Een gehele reconstructie was noodzakelijk. Van Silbermann waren enkel de frontpijpen over en een enkele pijp uit het binnenwerk. De restauratie leverde wel een groot orgel op, maar het was niet van al te beste kwaliteit. Het hernieuwde orgel werd gewijd op 7 juli 1935.
  • In 1981 bouwde Alfred Kern een geheel nieuw instrument in de kas. Het orgel kreeg een Silbermann-karakter, maar was verder in het geheel geen reconstructie van het werk uit 1716. Het meeste pijpwerk is uit de negentiende en het begin van de twintigste eeuw.
  • Het orgel is in 2015 door Richard Dott gerenoveerd. De Hautbois 4' van het Récit is opgeschoven en aangevuld tot een Basson-Hautbois 8'. De tweede Trompette van het Grand-Orgue is geherintoneerd. De orgelkas werd gedeeltelijk opnieuw verguld door Pascal Meyer.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Grand-Orgue15
- Positif13
- Récit10
- Pédale9
Totaal aantal stemmen47
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 440 Hz
TemperatuurEqual temperament

Dispositie
Grand-Orgue (C-g'''): Bourdon 16' - discant 1716, Montre 8' - 1716/1981, Bourdon 8', Prestant 4' - 1716/1981, Nazard 2 2/3', Doublette 2' - 1716/1981, Tierce 1 3/5', Cornet 5 rangs, Grosse Fourniture 2 rangs, Fourniture 4 rangs, Cymbale 3 rangs, Première Trompette 8', Deuxième Trompette 8', Voix Humaine 8' - 1981, Clairon 4', Tremblant.
Positif (C-g'''): Montre 8' - 1716/1981, Bourdon 8', Prestant 4' - 1716/1981, Flûte 4', Nazard 2 2/3', Doublette 2' - 1716/1981, Tierce 1 3/5', Larigot 1 1/3' - 1981, Fourniture 3 rangs, Cymbale 3 rangs, Trompette 8' - 1981, Cromorne 8', Clairon 4' - 1981, Tremblant.
Récit (C-g'''): Bourdon 8', Salicional 8', Prestant 4', Doublette 2', Sifflet 1' - 1981, Cornet 3 rangs (from g°) - 1981, Cymbale 4 rangs, Trompette 8', Voix Humaine 8', Basson-Hautbois 8' - 1981/2015, Tremblant.
Pédale (C-f'): Montre 16' - 1716/1981, Soubasse 16', Grosse Quinte 10 2/3', Flûte 8', Flûte 4' - 1716/1981, Contrebasson 32' - 1981, Bombarde 16', Trompette 8' - 1981, Clairon 4' - 1981.
Koppelingen: Accouplement du Positif au Grand-Orgue, Accouplement du Récit au Grand-Orgue, Tirasse Grand-Orgue, Tirasse Récit, Tirasse Positif.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities Na de herbouw door Roethinger in 1935 luidde de dispositie:
Hauptwerk: Bordun 16', Principal 8', Gedackt 8', Salicional 8', Oktave 4', Flöte 4', Quinte 2 2/3', Doublette 2', Kornett 5 fach, Mixtur 4 fach, Bombarde 16', Trompete 8', Clairon 4'.
Positiv: Principal 8', Gedackt 8', Oktave 4', Flöte 4', Nasat 2 2/3', Doublette 2', Terz 1 3/5', Larigot 1 1/3', Cymbel 3 fach, Krummhorn 8'.
Schwellwerk: Quintade 16', Gedackt 8', Flûte Harmonique 8', Gamba 8', Unda Maris 8', Flûte Octaviante 4', Nasat 2 2/3', Octavin 2', Plein Jeu 3', Trompette Harmonique 8', Oboe 8', Vox Humana 8'.
Pedal: Principal 16', Subbaß 16' (transmissie), Quinte 10 2/3', Oktave 8', Flöte 8', Flöte 4', Bombarde 16' (transmissie), Trompete 8' (transmissie), Clairon 4' (transmissie).
Literatuur
  • Die Orgel des Straßburger Münsters / Allihn. - In: Zeitschrift für Instrumentenbau, 13. Jahrg. No. 27, 21. Juni 1893.
  • Orgelbau-Nachrichten. - In: Zeitschrift für Instrumentenbau, 14. Jahrg. No. 31, 1. August 1894.
  • Orgelbau-Nachrichten. - In: Zeitschrift für Instrumentenbau, 16. Jahrg., No. 19, 1. April 1896.
  • Orgelbau-Nachrichten. - In: Zeitschrift für Instrumentenbau, 16. Jahrg., No. 26, 11. Juni 1896.
  • Die große Orgel des Straßburger Münsters. - In: Zeitschrift für Instrumentenbau, 18. Jahrg., No. 4, 1. November 1897.
  • Die große Orgel des Straßburger Münsters (schluß). - In: Zeitschrift für Instrumentenbau, 18. Jahrg., No. 5, 11. November 1897.
  • Die Straßburger Münster-Orgel und Ihre Kritiker / Wilh. Widmann. - In: Zeitschrift für Instrumentenbau, 19. Jahrg., No. 27, 21. Juni 1899.
  • Die Straßburger Münster-Orgel und Ihre Kritiker (Schluß) / Wilh. Widmann. - In: Zeitschrift für Instrumentenbau, 19. Jahrg., No. 28, 1. Juli 1899.
  • Sprechsaal : Die Straßburger Münster-Orgel und ihr Vertheidiger Dr. W. Widmann / A. Geßner. - In: Zeitschrift für Instrumentenbau, 20. Jahrg., No. 7, 1. Dezember 1899.
  • Sprechsaal : Mein letztes Wort and Herrn Geßner in betreff der Straßburger Münster-Orgel und seines Gebahrens / Wilh. Widmann. - In: Zeitschrift für Instrumentenbau, 20. Jahrg., No. 14, 11. Februar 1900.
  • Les orgues de la cathédrale de Strasbourg à travers les siècles : Etude historique, orné de gravures et de planches hors texte à l'occasion de la bénédiction des Grandes orgues Silbermann-Roethinger le 7 juillet 1935 / J. Gass. - Strasbourg, 1935.
  • Les orgues et les organistes de la cathédrale de Strasbourg / Félix Raugel. - Colmar : Editions Alsatia, 1948.
  • Neuzeitlicher Orgelbau / Paul Smets. - Mainz : Rheingold-Verlag, 1949.
  • De Silbermannen waren de orgelbouwers in de Elzas : Internationale Orgeltagung der G.d.O. 31 juli - 6 augustus 1983 (deel 1) / Jan W. van Spronsen. - In: De Orgelvriend, jrg. 26 nr. 3, maart 1984.
  • Orgels in de Elzas : Orgelcultuur tussen Frankrijk en Duitsland / Peter van Dijk. - Kampen : J.H. Kok, 1992.
  • Berühmte Orgeln : Meisterwerke europäischer Orgelbauer / Ursula und Ulrich Rüge. - Hamburg : Nikol Verlagsgesellschaft mbH, 1994.
  • Roraffen an den Münsterorgeln in Freiburg und Straßburg / Walter Salmen. - In: Ars Organi, 59. Jhg., Heft 3, September 2011.
  • Cathédrale Notre-Dame de Strasbourg : 100 ans de travaux / Christian Lutz. - Bernardswiller : I.D. l'Édition, 2015.
Opnamen
  • Pascal Reber joue-plays-spielt Reber & Alain / Pascal Reber. - IFO Classics 00144 (CD). - 2011.
  • Musique à la Cathédrale de Strasbourg / Maurice Moerlen, Marc Baumann en Pascal Reber. - Sude 061196 (CD).
  • Johann Sebastian Bach à la Cathédrale de Strasbourg / Claude Schnitzler. - Pamina SPM 523 579 (LP). - 1982.
Links https://www.itineraires-silbermann.org/strasbourg-cathedrale/
http://www.kernpipeorgan.com/francais/strasbourg.htm
http://orguesfrance.com/StrasbourgCathedraleGO.html
http://decouverte.orgue.free.fr/orgues/stcathed.htm

Bron: Zeitschrift für Instrumentenbau, 21. Juni 1893
Foto: Jean Telder. Datering: 22 September 2010.
Foto: Jean Telder
Foto: Jean Telder. Datering: 22 September 2010.
Foto: Jean Telder
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 22 September 2010.
Foto: Tjalling Roosjen
Foto: Evert-Jan van der Leij. Datering: 2 June 2014.
Foto: Evert-Jan van der Leij
Foto: Evert-Jan van der Leij. Datering: 2 June 2014.
Foto: Evert-Jan van der Leij
Foto: Evert-Jan van der Leij. Datering: 2 June 2014.
Foto: Evert-Jan van der Leij
Foto: Evert-Jan van der Leij. Datering: 2 June 2014.
Foto: Evert-Jan van der Leij
Bron: Postcard.
Bron: Postcard
Datering: 1893.
Foto: Tjalling Roosjen. Bron: Zeitschrift für Instrumentenbau, 21. Juni 1893. Datering: 22 September 2010.
Foto: Tjalling Roosjen