Spring naar content
Complete description of the selected organ
Wognum, Nederland (Noord-Holland) - Sint Hiëronymuskerk

Forwarded from: Workum - Gereformeerde Kerk (1889 - 1921)

Municipal: Medemblik
Address:

Description nr.: 1008034.

Built by: Gideon Thomas Bätz (1781)
Destroyed by fire (1933)

YearBuilderOpusActivity
1781 Gideon Thomas Bätz  new organ
1857 Matthieu van Dinter  transfer/relocate
1871 L. Ypma & Co.  transfer/relocate
1889 Willem Johannes Postma  transfer/relocate
1921 Taeke Pieters Klimstra  transfer/relocate

  • Gideon Thomas Bätz leverde in 1781 een orgel aan de Rooms-Katholieke Kerk te Wognum. Dit orgel had een onbekende dispositie, maar waarschijnlijk was het een balustrade-orgel met één manuaal en aangehangen pedaal. Het aantal stemmen zal 7 of 8 zijn geweest. In 1857 is dit orgel overgeplaatst naar de nieuwgebouwde kerk door Matthieu van Dinther. In 1871 is het vervangen door een geheel nieuw werd van de firma Bätz-Witte.
  • Het oude Bätz-orgel werd ingenomen door de firma Ypma, die het verkocht aan de Sint Jacobuskerk te Spaarnwoude aan de Lie. Het instrument is hier half oktober 1871 in gebruik genomen. Het gaf echter al snel problemen, en in 1888 bestelde men dan ook een geheel nieuw instrument bij de firma Ypma.
  • Opnieuw werd het Bätz-orgel verkocht, ditmaal aan de Gereformeerde Kerk in Workum. Orgelmaker Postma uit Bolsward wist het instrument voor deze kerk te verwerven en plaatste het over. Op 10 april 1889 werd het in Workum in gebruik genomen. Het Workumer kerkgebouw uit 1887 werd te klein en is in 1920 verbouwd en vergroot. Het orgel voldeed nu niet meer en werd in december 1920 te koop aangeboden.
  • De nieuwe eigenaar werd de Gereformeerde Kerk in Twijzel. Het is overgeplaatst door Taeke Klimstra uit Wierum. Op 11 april 1921 nam men het instrument weer in gebruik, waarbij het is bespeeld door dhr. Huizinga uit Groningen. Omdat de beelden van het orgel niet meer op de kas pasten zijn deze in 1923 overgeplaatst naar de Gereformeerde Kerk in Twijzelerheide. Op 13 december 1933 eindigde de geschiedenis van dit Bätz-orgel door een felle brand waarbij het kerkje in Twijzel geheel is verwoest. De beelden die in Twijzelerheide waren geplaatst zijn inmiddels ook niet meer aanwezig.
  • De dispositie die hier wordt vermeld is zoals deze in 1931 werd genoteerd door mr. A. Bouman. De Gamba 8' is rond 1905 geplaatst op de plek van een Kromhoorn. De Mixtuur was oorspronkelijk III-IV-V sterk, maar werd bij de overplaatsing naar Twijzel grotendeels afgestopt. De Nasat 3' was afgesloten.

Short list of all locations the organ has been
1781WognumRooms-Katholieke Schuilkerk
1857WognumSint Hieronymuskerk
1871Spaarnwoude aan de LieSint Jacobuskerk
1889WorkumGereformeerde Kerk
1921TwijzelGereformeerde Kerk

Technical data
Number of stops per division
- Manuaal9
- Pedaalaangehangen
Total number of stops9
Key actionMechanical
Stop actionMechanical
Windchest(s)Slider chests

Specification
Manuaal (C-d'''): Bourdon 16' (discant), Prestant 8', Holpijp 8', Gamba 8' - ca. 1905, Octaaf 4', Roerfluit 4', Nasat 3', Octaaf 2', Mixtuur I-II-III sterk (B/D).
Pedaal (C-d'): Aangehangen.

Compound stopComposition
Mixtuur I-II-III sterk C: 2'. c': 2' - 1 1/3'. e': 4' - 2 2/3' - 2'.
Other specifications
Different specifications
  • De oorspronkelijke dispositie luidde mogelijk:
    Manuaal (C-d'''): Prestant 8' (discant dubbelkorig), Holpijp 8' (gedeeld), Fluit Travers 8' (discant), Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 3', Nachthoorn 2', Mixtuur III-IV-V sterk (1', gedeeld), Tremulant.
    Pedaal: Aangehangen.
    Deze dispositie is overgenomen van een offerte voor de bouw van een nieuw instrument voor de Sint Bonifaciuskerk te Leeuwarden uit 1782.

  • In 1889 schreef Johannes Hilboesen namens de firma Ypma & Co. de volgende dispositie op:
    Manuaal (C-d'''): Bourdon 16' (discant), Prestant 8', Holpijp 8' (gedeeld), Octaaf 4', Roerfluit 4', Nasard 3', Octaaf 2, Mixtuur (gedeeld), Cromhoorn 8'.
    Pedaal (twee octaven): Aangehangen.

Literature
  • Orgels aan de Lie / Victor Timmer, Ton van Eck. - In: De Mixtuur, nr. 43, september 1983.
  • "Zoodat wij hem met vrijmoedigheid aan de Friesche Kerken aanbevelen" : over Taeke Pieters Klimstra (1858-1945) orgelmaker te Wierum en Metslawier / Victor Timmer. - Elburg : Stichting tot Behoud van het Nederlandse Orgel, 2006. - (Publicatie nr. 64).