Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Foto: Marcel Gjaltema. Datering: 4 September 2020.

Foto: Marcel Gjaltema

Grijpskerk, Nederland (Groningen) - Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt)
Gemeente: Westerkwartier
Streek:Westerkwartier
Adres: Groningerstraatweg 27, 9843 AA, Grijpskerk

Beschrijving nr.: 1006354.

Gebouwd door: Willem van Leeuwen (1954)

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1954	Willem van Leeuwen		nieuwbouw
1990	Sybe Haarsma		overplaatsing
ca. 2010?	A. Nijsse & Zonen		wijzigen dispositie
2020	Noord-Nederlandse Orgelmakers Coöperatie		overplaatsing

De orgelgeschiedenis van de Hervormde Kerk in Gameren begon in 1893 met een klein orgel van Kruse. Dit orgel is in april 1945 door oorlogshandelingen vernield. Willem van Leeuwen bouwde in 1954 een nieuw orgel voor het nieuwe kerkgebouw. Het pedaal was opgesteld achter het orgel, op een pneumatische lade. Sommige registers (Subbas, Holpijp, Gamba en Roerfluit) zijn ouder dan het orgel, maar het is niet bekend waar ze vandaan komen. Dit orgel werd in 1988 vervangen door een nieuw orgel.
Het orgel werd verkocht aan de Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt), Snip 14 in Dokkum, waar het in 1990 werd geïnstalleerd in hun kerkgebouw. Sybe Haarsma restaureerde het orgel in 1989-1990 en bouwde een nieuwe orgelkas, met houtsnijwerk van de hand van P. Tjeerdsma. Het pedaal is geplaatst op een nieuwe mechanische lade, links en rechts van het orgel in de nieuwe orgelkas. De VEKA-slepen van Van Leeuwen werden vervangen door traditionele slepen. Ook de dispositie werd enigszins aangepast: de Octaaf 4' van het Bovenwerk en de Roerfluit 4' van het Hoofdwerk werden verwisseld, de samenstelling van de Mixtuur werd aangepast en de Sesquialter werd opgesplitst in een Tertiaan en een Quint. Op 20 december 1990 is het vernieuwde orgel in Dokkum in gebruik genomen. De firma Nijsse heeft de Quintadeen 16' van het tweede manuaal omgebouwd tot een Bourdon 16', ergens tussen 2010 en 2020.
De kerk in Dokkum is gesloten na een laatste dienst op 2 maart 2020. Het orgel is verkocht aan de Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt) in Grijpskerk. Het werd overgebracht naar Grijpskerk door de Noord Nederlandse Orgelmakers Coöperatie NNOC. De dispositie is licht gewijzigd. De Schalmey 8' werd vervangen door een Hobo 8', uit de voorraad van de orgelbouwer, en de Tertiaan werd omgebouwd tot een Terts door het verwijderen van het 1 1/3'-koor. Het orgel werd op 4 september 2020 ingehuldigd. Sietze de Vries bespeelde het instrument tijdens de presentatie, terwijl David de Jong het openingsconcert speelde.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan

1954	Gameren	Hervormde Kerk
1990	Dokkum	Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt)
2020	Grijpskerk	Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt)

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Hoofdwerk	4
- Bovenwerk	8
- Pedaal	2
Totaal aantal stemmen	14
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Mechanisch
Windlade(n)	Sleepladen
Toonhoogte	a' = 440 Hz
Temperatuur	Equal temperament
Winddruk	68 mm

Dispositie
Hoofdwerk (C-g'''): Praestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Mixtuur III-V sterk.
Bovenwerk (C-g'''): Bourdon 16', Holpijp 8' - transmission, Gamba 8', Roerfluit 4', Quint 3', Vlakfluit 2', Terts 1 3/5', Hobo 8'.
Pedaal (C-f'): Subbas 16', Octaaf 8'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Bovenwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Bovenwerk.
Speelhulpen: Tremulant.

Literatuur

Het orgel van de gereformeerde Kerk te Dokkum : In gebruik genomen op 20 december 1990.

Overige bronnen

Gjet Visser
David de Jong

Foto: Marcel Gjaltema

Foto: Wim Verburg

Bron: Newspaper