Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Zeist, Nederland (Utrecht) - Evangelische Broedergemeente, kerkzaal
Gemeente: Zeist
Adres: Zusterplein 12, 3703 CB, Zeist
Website: http://www.ebg.nl/zeist/

Beschrijving nr.: 1005658.

Gebouwd door: Christian Ernst Friederici (1772)
Afgebroken (ca. 1900)

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1772	Christian Ernst Friederici		nieuwbouw
1883	Johan Frederik Witte		overplaatsing

In 1772 werd een nieuw orgel voor de Broedergemeente in Zeist gebouwd door Christian Ernst Friederici. Dit instrument werd in 1883 vervangen door een orgel van Witte. Het is verkocht aan de Hervormde Kapel Klarendal in Arnhem, waar het nog tot ca. 1900 dienst deed. Daarna is het gesloopt. De vermelde dispositie is volgens de opgave van Hess (1774).

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan

1772	Zeist	Evangelische Broedergemeente, kerkzaal
1883	Arnhem	Hervormde Kapel Klarendal

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- OnderClavier	7
- BovenClavier	8
- Pedaal	3
Totaal aantal stemmen	18
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Mechanisch
Windlade(n)	Sleepladen

Dispositie
OnderClavier: Principaal 8', Gedact 8', Viola di Gamba 8', Octaav 4', Spitsfluit 4', Octaav 2', Mixtuur 3 sterk.
BovenClavier: Discant 8', Rhoerfluit 8', Quintadeena 8', Fluitdous 8', Waltfluit 4', Nazat 3', Holfluit 2', Fama 8'.
Pedaal: Subbas 16', Octaav 8', Fluitbas 8'.
Speelhulpen: Swewing.

Overige dispositiegegevens
Hess (1774)	Het Orgel in de Vergaderplaats der Broeder-Gemeente, met twee Hand-Clavieren en een aangehangen Pedaal, heeft 18 stemmen. Die geene welke de Werken van den beroemden Hoogduitschen Orgelmaker Silberman ooit mogten gehoord hebben, zullen, wanneer ze dit Werk bespeelen, ras gewaar worden, dat den maker van hetzelve een Discipel van deezen grooten Silberman geweest is, en wel den tegenswoordigen vermaarden Christian Ernst Friederici, Vorst- Saks- Gothasch-Altenburgsche Hof-Orgelbouwer, wonende te Gera in 't Voigtland; welke door dit Werk heeft getoond, dat hy geen onoplettend Leerling van zynen waarden Meester is. Behalve dat al de stemmen in dit fraaje Werk, zo wel in, als buiten 't gezigt, op vier na, van zuiver Tin, volgens de methode van gemelde Silberman vervaardigt zyn, zo geeven ze zulk eene molligen, dog egter doordringenden aanspraak, als men ooit van eenig Pypwerk verwagten kan. Nog ontmoet men in dit Werk eenen aartigen konstgreep, bestaande hier in: dat ofschoon het Pedaal maar 3 stemmen op zig zelve heeft, zo brengt het egter tien stemmen tot het gehoor; namelyk, door middel van byzonderen Ventielen en Concellen, welke tot de Windlade van 't Manuaal aangebragt zyn. Gemelde Konstenaar heeft in den Jaare 1772 vervaardigt, een nieuw en nooit voor deezen bekend Clavecimbaal, het welk zyn Ed. den naam geeft, Fort bien; deszelfs Snaaren worden geregeerd door Tangenten en Hamers, door welke deeze volgens verwisseling van geluiden voortgebragt worden: 1 Clavecimbaal, 2 Piano Forte, 3 Cymbel, 4 Pantalon, 5 Harp, 6 Gedempte-Harp, 7 Luyt, 8 Gedempte-Luit; 't is in alle zo wel ingerigt, dat 'er geen de minste haaking, stooting of rammeling in bespeurd of gehoord word.

Overige dispositiegegevens

Hess (1774)

Het Orgel in de Vergaderplaats der Broeder-Gemeente, met twee Hand-Clavieren en een aangehangen Pedaal, heeft 18 stemmen.
Die geene welke de Werken van den beroemden Hoogduitschen Orgelmaker Silberman ooit mogten gehoord hebben, zullen, wanneer ze dit Werk bespeelen, ras gewaar worden, dat den maker van hetzelve een Discipel van deezen grooten Silberman geweest is, en wel den tegenswoordigen vermaarden Christian Ernst Friederici, Vorst- Saks- Gothasch-Altenburgsche Hof-Orgelbouwer, wonende te Gera in 't Voigtland; welke door dit Werk heeft getoond, dat hy geen onoplettend Leerling van zynen waarden Meester is.
Behalve dat al de stemmen in dit fraaje Werk, zo wel in, als buiten 't gezigt, op vier na, van zuiver Tin, volgens de methode van gemelde Silberman vervaardigt zyn, zo geeven ze zulk eene molligen, dog egter doordringenden aanspraak, als men ooit van eenig Pypwerk verwagten kan. Nog ontmoet men in dit Werk eenen aartigen konstgreep, bestaande hier in: dat ofschoon het Pedaal maar 3 stemmen op zig zelve heeft, zo brengt het egter tien stemmen tot het gehoor; namelyk, door middel van byzonderen Ventielen en Concellen, welke tot de Windlade van 't Manuaal aangebragt zyn.
Gemelde Konstenaar heeft in den Jaare 1772 vervaardigt, een nieuw en nooit voor deezen bekend Clavecimbaal, het welk zyn Ed. den naam geeft, Fort bien; deszelfs Snaaren worden geregeerd door Tangenten en Hamers, door welke deeze volgens verwisseling van geluiden voortgebragt worden: 1 Clavecimbaal, 2 Piano Forte, 3 Cymbel, 4 Pantalon, 5 Harp, 6 Gedempte-Harp, 7 Luyt, 8 Gedempte-Luit; 't is in alle zo wel ingerigt, dat 'er geen de minste haaking, stooting of rammeling in bespeurd of gehoord word.

Literatuur

Dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen welken in de zeven vereenigde provincien als mede in Duytsland en elders aangetroffen worden (Gouda, 1774) / Joachim Hess. - Facsimile herdruk, verzorgd door Arend Jan Gierveld. - Buren : Frits Knuf, 1980. - (Bibliotheca Organologica ; volume XI).
De orgelmakers Witte : Een bijdrage tot de geschiedschrijving van de orgelbouw in Nederland in de tweede helft van de negentiende eeuw / dr. Teus den Toom. - Heerenveen: Uitgeverij J.J. Groen en Zoon, 1997.
Dag van het Religieus Erfgoed Zeist : Er zit muziek in de kerk : Kerkorgels in Zeist / V.A.M. van der Burg, R.P.M. Rhoen. - Zeist : Werkgroep DREZ 2010, 2010.