Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 18 September 2015.

Foto: Michiel van 't Einde

Rijswijk (Zuid-Holland), Nederland (Zuid-Holland) - Sint Bonifatiuskerk, koororgel
Gemeente: Rijswijk
Adres: Van Vredenburchweg 67, 2282 SE, Rijswijk (ZH)
Website: http://www.bonifatiusparochie.info/

Beschrijving nr.: 1005336.

Gebouwd door: Gradus en Henricus Gradussen (1880)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1880 Gradus en Henricus Gradussen  nieuwbouw
1951 Gebroeders Vermeulen  ombouw
1983 Jos Laus  ombouw
1998 Jos Laus  diverse werkzaamheden

  • De firma Gradussen bouwde rond 1880 een klein orgel voor de Sint Michaëlskerk in Dennenburg. Zij gebruikten deels ouder pijpwerk. In 1951 werd de kerk gesloten, en het orgel is door Vermeulen gereviseerd en overgebracht naar de kerk van Antonius Abt in Bokhoven. Vermeulen legde een vrij pedaal aan met een pneumatische Subbas 16'. De kas en het front werden ingrijpend gewijzigd.
  • Toen men in Bokhoven na de kerkrestauratie een fraai orgel van Mitterreiter uit 1790 kon kopen, werd het Gradussen-orgel te koop aangeboden. Organist Jos Laus liet het aankopen en plaatste het met hulp van vele vrijwilligers in Rijswijk als koororgel. Het orgel kreeg een nieuwe orgelkas in passende neogotische stijl. Verder werd de dispositie uitgebreid met een Cornet IV sterk (discant), afkomstig uit de voorraad van de firma Adema-Schreurs. Ook plaatste men een nieuwe Viola di Gamba, overigens met deels ook pijpwerk uit de voorraad van Adema. Het groot en klein octaaf van de Prestant 4' was van zink, en is derhalve ook vervangen door nieuw pijpwerk. Tenslotte maakte men een nieuwe windlade voor het pedaal. Een bijzonderheid is dat de discant van de Cornet naar keuze op c' of op cis' kan beginnen. Op 27 november 1983 is het orgel in gebruik genomen in Rijswijk.
  • In 1997/1998 breidde organist Jos Laus het instrument uit tot een tweeklaviers-orgel. Hij gebruikte veel 19e eeuw pijpwerk. De speeltafel is afkomstig van het Maarschalkerweerd-orgel van de kerk van het Allerheiligst Sacrament in Amsterdam uit 1904. Het orgel werd hierna op 11 oktober 1998 weer in gebruik genomen.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1880DennenburgSint Michaëlskerk
1951BokhovenKerk van de Heilige Antonius Abt
1983Rijswijk (Zuid-Holland)Sint Bonifatiuskerk, koororgel

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk11
- Positief11
- Pedaal3
Totaal aantal stemmen25
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen

Dispositie
Hoofdwerk (C-g'''): Bourdon 16', Prestant 8', Violon 8', Roerfluit 8', Fluit Harmonique 8', Octaaf 4', Fluit 4', Octaaf 2', Mixtuur III-V sterk, Cornet IV sterk (discant), Trompet 8'.
Positief (in zwelkast) (C-g'''): Bourdon 8', Viola di Gambe 8', Vox Céleste 8', Salicet 4', Nasard 3', Piccolo 2', Terts 1 3/5', Larigot 1 1/3', Fagot-Hobo 8', Vox Humana 8', Klaroen 4', Tremulant.
Pedaal (C-f'): Subbas 16', Gedektbas 8', Fagot 16'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Positief, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Positief.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities
  • Vermeulen noteerde (1940) als dispositie:
    Manuaal (C-g'''): Dulciana 8', Bourdon 8', Prestant 4', Fluit 4', Nasard 2 2/3', Piccolo 2'.
    Pedaal (C-f'): Zachtbas 16' (pneumatisch).

  • De dispositie was in 1951:
    Manuaal (C-f'''): Bourdon 8', Viola di Gamba 8' (C-H gecombineerd met Bourdon), Prestant 4', Fluit 4', Piccolo 2'.
    Pedaal: aangehangen met registreerbare Subbas 16' (pneumatisch).

  • Na overplaatsing naar Rijswijk was de dispositie:
    Manuaal: Bourdon 8', Viola di Gamba 8' (C-H gecombineerd met Bourdon), Prestant 4', Fluit 4', Piccolo 2', Cornet IV sterk (discant).
    Pedaal: Subbas 16' (alleen groot octaaf), aangehangen.

Literatuur
  • Uit de geschiedenis van het kerkorgel van Bokhoven / G. v.d. Velden. - In: Met Gansen Trou, jrg. 16, nr. 1.
  • Het koororgel H. Bonifatiuskerk - Rijswijk / Jos Laus. - Rijswijk : Parochie H. Bonifatius, 1983. - Brochure uitgegeven t.g.v. de ingebruikneming van het orgel.
  • Repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks 1900 / Frans Jespers. - 's-Hertogenbosch : Het Noordbrabants Genootschap, 1983.
  • Kroniek : 27 november 1983. - In: De Mixtuur, nr. 45, april 1984.
  • Koororgel voor de Bonifatiuskerk te Rijswijk / Johan van Veur. - In: De Orgelvriend, jrg. 26 nr. 7, juli 1984.
Overige bronnen
  • Aart de Kort

Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 18 September 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 18 September 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 18 September 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 18 September 2015.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 3 July 2012.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 3 July 2012.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 3 July 2012.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 3 July 2012.
Foto: Michiel van 't Einde
Situatie voor 1998.
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 3 July 2012.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 3 July 2012.
Foto: Michiel van 't Einde
Situatie in Bokhoven, voor 1982. Bron: Stadsarchief 's-Hertogenbosch.
Bron: Stadsarchief 's-Hertogenbosch
Situatie in Bokhoven, voor 1982. Bron: firma Vermeulen, Weert.
Bron: firma Vermeulen, Weert
Situatie in Bokhoven, voor 1982. Bron: Stadsarchief 's-Hertogenbosch.
Bron: Stadsarchief 's-Hertogenbosch
Situatie in Bokhoven, voor 1982. Bron: Stadsarchief 's-Hertogenbosch.
Bron: Stadsarchief 's-Hertogenbosch
Situatie in Bokhoven, voor 1982. Bron: Stadsarchief 's-Hertogenbosch. Datering: ca. 1950.
Bron: Stadsarchief 's-Hertogenbosch