Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Den Haag, Nederland (Zuid-Holland) - Hofkapel (Waalse Kerk)
Gemeente: Den Haag
Adres: Binnenhof, 2513 AA, Den Haag

Beschrijving nr.: 1004902.

Gebouwd door: Hans Goltfusz (1641)
Afgebroken (1808)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1641 Hans Goltfusz  nieuwbouw
1711 Johannes Duyschot  uitbreiding

  • In 1641 schonk prins Frederik Hendrik een orgel aan de Waalse Gemeente, die kerkte in de Hofkapel. Het orgel werd in 1711 vergroot met een rugwerk, gemaakt door Johannes Duyschot. De Trompet van het manuaal sprak mee op het pedaal. De genoteerde dispositie is van 1772.
  • Nadat de Waalse Gemeente op last van koning Lodewijk Napoleon het Binnenhof moest verlaten, werd een nieuwe kerk gebouwd aan het Noordeinde. In deze kerk liet men een nieuw orgel bouwen door Künckel. Künckel gebruikte nog enig bruikbaar materiaal van het oude instrument. Van de resten werd vermoedelijk een éénklaviersorgel samengesteld, dat op 21 september 1812 te koop is aangeboden in de "Advertentiën van Den Haag". Of het is verkocht, en zo ja, aan wie, is niet bekend.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manuaal8
- Rugwerk7
- Pedaalaangehangen
Totaal aantal stemmen15
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen

Dispositie
Manuaal (FF-c'''): Holpijp 12', Bourdon 12', Prestant 6', Octaaf 3', Quintfluit, Tertiaan, Mixtuur, Trompet 12'.
Rugwerk (C-c'''): Holpijp 8', Prestant 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Tertiaan, Cornet, Tremulant.
Pedaal (C-c°): Aangehangen.

Overige dispositiegegevens
Hess (1774) Het Orgel in de Fransche-Kerk (Den Haag), met twee Hand-Clavieren en een aangehangen Pedaal, heeft 15 stemmen.
Manuaal, 8 stemmen: Praestant 6', Holpyp 12', Bourdon 12', Octaav 3', Quintfluit, Tertiaan, Mixtuur en Trompet 12'.
Rugwerk, 7 stemmen: Praestant 4', Holpyp 8', Fluit 4', Octaav 2', Quint 3', Tertiaan en Cornet.
Het bovenwerk is (zo my berigt is) door zyn H.V.D. Fredrik Hendrik, Prins van Oranje enz. enz. vereerd aan deeze Kerk in den Jaare 1641, en het Rugwerk is Ao. 1711 daar by gemaakt door J. Duyschot op ordonnantie van D. Schol, Org. te Delft. Het BovenClavier is verdeeld in 6, 12 en 3 voet, om dat het Clavier een Quint dieper, namelyk met contra F begint. In het Pedaal spreekt de Trompet ook mede, of schoon deeze stem voor het Manuaal word afgezet. Ao. 1772 is dit werk by de vernieuwing der Kerk, teffens op nieuw schoongemaakt.
Verschillende disposities De dispositie van het orgel dat in 1812 te koop werd aangeboden was:
Manuaal (C-f'''): Praestant 8' (discant), Holpijp 8', Praestant 4', Fluit Gedekt 4', Roerfluit 4' (gehalveerd), Octaaf 2', Woudfluit 2', Cornet III sterk (discant).
Pedaal (C-c): aangehangen.
Literatuur
  • Dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen welken in de zeven vereenigde provincien als mede in Duytsland en elders aangetroffen worden (Gouda, 1774) / Joachim Hess. - Facsimile herdruk, verzorgd door Arend Jan Gierveld. - Buren : Frits Knuf, 1980. - (Bibliotheca Organologica ; volume XI).
  • Het Adema orgel / Ton van Eck, Hans van der Harst. - Den Haag : Sint Jacobusparochie, 1976. - Brochure uitgegeven t.g.v. de ingebruikname van het orgel.
  • De orgels van de Sint Jacobusparochie te 's Gravenhage / Ton van Eck. - In: Het Orgel, jrg. 73 nr. 2, februari 1977.
  • De orgels van de Hofkapel en de St. Jacobusstatie : een historisch overzicht naar aanleiding van de ingebruikname van het vernieuwde orgel in de Sint Jacobuskerk / Ton van Eck. - In: De Orgelvriend, jrg. 19 nr. 3, maart 1977.
  • Het 'Hollandse' orgel in de periode van 1670 tot 1730 : Een architectuurhistorische en organologische studie over de orgelbouw in Nederland, met name in de gewesten Holland, Zeeland, Utrecht en Gelderland / A.H. Vlagsma. - Alphen aan den Rijn : Canaletto, 1992.
  • De geschiedenis van de Waalse Kerk en haar orgels / Jan de Bloeme. - Alphen aan den Rijn: Canaletto / Repro-Holland, 1997.
  • De orgelmakers Jacobus François en Johannes Jacobus Moreau / Auke H. Vlagsma. - In: Het Orgel, jrg. 118, nr. 2, maart 2022.