Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Jan van der Male. Datering: 25 March 2010.

Foto: Jan van der Male

Halfweg, Nederland (Noord-Holland) - Gereformeerde Kerk (Grote Kerk)
Gemeente: Haarlemmermeer
Adres: Amsterdamsestraatweg 18, 1165 MA, Halfweg
Website: http://halfweg-zwanenburg.pkngemeente.nl/

Beschrijving nr.: 1004882.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: GR1055.

Gebouwd door: firma Van den Berg & Van Ingen (1921)
Afgebroken (2011)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1921 firma Van den Berg & Van Ingen  nieuwbouw
1968 Verschueren Orgelbouw734 restauratie en uitbreiding

  • In 1919 werd te Halfweg naar ontwerp van Tjeerd Kuipers een nieuwe kerk gebouw aan de Amsterdamsestraatweg. Deze in rationalistische stijl gebouwde kerk werd in 1928 voorzien van een nieuwe voorgevel, toren en kosterswoning.
  • In 1921 plaatste de firma K.P. van Ingen uit Haarlem een tweeklaviers orgel in de kerk. Het front is een ontwerp van de kerkarchitect Tjeerd Kuiper en heeft gelijkenis met zijn in 1916 ontworpen front voor het Walcker-orgel in de Nieuwe Zuiderkerk in Rotterdam (thans te Doesburg), Hierbij inspireerde hij zich op het voormalige Batz-orgel (1845) in de Grote- of Sint Laurenskerk in Rotterdam, het Steenkuyl-orgel (1898) in de Remonstrantse Kerk in Rotterdam en diverse orgelfronttypen die rond 1900 in Duitsland werden toegepast. Dit komt ook in Halfweg tot uiting in het aanbrengen van twee torens en kleine velden tussen een middentoren, alhoewel in Halfweg in tegenstelling tot in Rotterdam de boveneinden van de frontpijpen zichtbaar bleven en het geïmiteerde rugwerkfront werd vereenvoudigd tot een vlakke pijpenwand. Een vergelijkbaar orgel als te Halfweg, bevindt zich in de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt te Axel, in 1919 gebouwd door A. Standaart. Van Ingen voorzag het Halfwegse orgel van een pneumatische tractuur.
  • In 1968 werd het orgel gerestaureerd door Verschueren te Heythuizen. Hierbij traden A. de Ru en J.M. Vetter op als adviseurs. De tractuur werd gewijzigd en de dispositie werd gewijzigd. De Violon 8’ en de Open Fluit 8’ van Manuaal I werden vervangen door een Silfflet 1’ en een Sesquialter. Daarnaast werd de samenstelling van de Mixtuur gewijzigd en op Manuaal II werden een Spitsgamba 8’, Prestant 4’ en Scherp gedisponeerd in plaats van de Violon 8’en Open Fluit 8’. Op het pedaal werd de Violoncello 8’ vervangen door een Octaaf 4’.
  • Tussen 1975 en 1976 is de kerk gerenoveerd en werd een bestuurskamer bijgebouwd. Na fusie tussen de Gereformeerde Kerk en Hervormde Kerk tot Protestantse Gemeente Halfweg-Zwanenburg, is besloten de Gereformeerde Kerk af te stoten en de diensten voortaan te beleggen in de voormalig Hervormde Kerk: de Kleine Kerk.
  • In 2009 heeft de gemeente Haarlemmerliede een sloopvergunning voor de Gereformeerde Kerk afgegeven. De kerk zal na afhandeling van een gerechtelijke procedure met omwonenden worden afgebroken waarna op deze plaats 24 appartementen worden gebouwd. Het kerkgebouw is na een laatste dienst op 13 maart 2011 gesloten.
  • Het front van het orgel en de kansel zijn verkocht aan de Gereformeerde Gemeente in Nieuw-Beijerland. De rest van het instrument is afgebroken.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manuaal I10
- Manuaal II6
- Pedaal3
Totaal aantal stemmen19
ToetstractuurPneumatisch
RegistertractuurPneumatisch
Windlade(n)Kegelladen

Dispositie
Manuaal I (C-g'''): Bourdon 16', Prestant 8', Bourdon 8', Prestant 4', Openfluit 4', Octaaf 2', Sifflet 1' - 1968, Sesquialter II sterk (from g°) - 1968, Mixtuur IV sterk - 1921/1968, Trompet Harmonique 8'.
Manuaal II (in zwelkast) (C-g'''): Spitsgamba 8' - 1968, Holfluit 8', Prestant 4' - 1968, Woudfluit 2', Scherp III sterk - 1968, Hobo 8', Tremulant.
Pedaal (C-d'): Subbas 16', Fluitbas 8', Octaaf 4' - 1968.
Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II, Superoctaafkoppel Manuaal I.
Speelhulpen: Vaste combinaties (p - mf - f - tutti), Vrije combinatie, Automatisch piano-pedaal.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De dispositie luidde oorspronkelijk:
Manuaal I: Bourdon 16', Prestant 8', Violon 8', Bourdon 8', Openfluit 8', Prestant 4', Openfluit 4', Prestant 2', Mixtuur III-IV sterk, Trompet Harmonique 8'.
Manuaal II (in zwelkast): Holfluit 8', Viola di Gamba 8', Voix Céleste 8' (vanaf c), Flûte Harmonique 4', Woudfluit 2', Hobo 8', Tremulant.
Pedaal: Subbas 16', Violoncello 8', Fluitbas 8'.
Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II, Superoctaafkoppel Manuaal I.
Speelhulpen: Vaste combinaties, vrije combinatie, automatisch pianopedaal.
Literatuur
  • Geachte redactie : Orgelbouwer Van Ingen / Arie van Duijn. - In: Het Orgelblad, jrg. 8 nr. 3, maart 1965.
  • Halfweg Gereformeerde kerk. - In: Orgelnieuws fa. L. Verschueren c.v., pinksternummer [mei 1968].
  • Orgelinhuldigingen : Nederland. - In: De Praestant, jrg. 17 nr. 4, oktober 1968.
  • Orgelkast en kansel van de Grote of Gereformeerde kerk vinden herbestemming / Leo Kranenburg. - In: Kerkblad Protestantse gemeente te Halfweg-Zwanenburg, jrg. 29 nr. 1, januari 2016.
Overige bronnen
  • Jan van der Male

Foto: Jan van der Male. Datering: 25 March 2010.
Foto: Jan van der Male
Foto: Jan van der Male. Datering: 25 March 2010.
Foto: Jan van der Male
Foto: Jan van der Male. Datering: 25 March 2010.
Foto: Jan van der Male
Foto: Piet Bron. Datering: 18 April 2013.
Foto: Piet Bron
Bron: Fotokaart GR 1055 (Stichting Orgelcentrum).
Bron: Fotokaart GR 1055 (Stichting Orgelcentrum)