Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Bron: Boek

Bron: Boek "De Orgelmaker Witte"

Vlaardingen, Nederland (Zuid-Holland) - Aula Begraafplaats Vlaardingen-Holy

Doorverwezen vanaf: Rotterdam - Hoflaankerk (1857 - 1910)

Gemeente: Vlaardingen
Adres: Olmendreef 150, 3137 CR, Vlaardingen

Beschrijving nr.: 1004865.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: GR2558 (Vlaardingen - Maranathakerk).

Gebouwd door: Christian Gottlieb Friedrich Witte (1857)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1857 Christian Gottlieb Friedrich Witte  nieuwbouw
1911 firma A. Standaart  overplaatsing
1931 J. de Koff & Zoon  diverse werkzaamheden
1961 Verschueren Orgelbouw516 uitbreiding
1990 Gebroeders Vermeulen  overplaatsing

  • De Hoflaankerk in Rotterdam-Kralingen werd op Tweede Kerstdag 1842 in gebruik genomen. In 1857 kocht men een orgel bij C.G.F. Witte, dat deze al gereed had staan in de werkplaats. Het is op 29 november 1857 officieel in gebruik genomen met Arnoldus de Waal achter de klavieren. In 1908 werd de kerk vergroot, waarna men het orgel te klein vond. De Rotterdamse organist J.H. Besselaar jr. adviseerde het orgel niet te vergroten of te vervangen. Nadat de kerkvoogdij in 1910 echter een schenking voor de bouw van een nieuw orgel had ontvangen, kreeg de firma Standaart de opdracht voor de bouw van een geheel nieuw instrument.
  • Het Witte-orgel werd verkocht aan de Gereformeerde Kerk (de Noorderkerk) te Vlaardingen, die het door Standaart liet plaatsen in het kerkgebouw aan de Kuiperstraat. Hier werd het op 6 oktober in gebruik genomen, bij welke gelegenheid het werd bespeeld door de heer M. Groeneveld, organist van de Grote Kerk in Vlaardingen. Het front werd ongewijzigd overgenomen. De firma J. de Koff plaatste in 1931 een windmotor en breidde de dispositie uit met een Voix Céleste.
  • De kerk aan de Kuiperstraat sloot in 1961 haar deuren. Het orgel is door Verschueren gerestaureerd, vergroot en overgeplaatst naar de Gereformeerde Maranathakerk. Adviseur bij de werkzaamheden was Koos Bons. Het oude front werd vervangen door nieuw, modern vormgegeven front. Ook kreeg het orgel een vrij pedaal met een grotere omvang dan het oorspronkelijke. In december 1961 is het orgel in de Maranathakerk in gebruik genomen.
  • Na sluiting van deze kerk in 1985 werd het orgel gedemonteerd en opgeslagen in de Vlaardingse Nieuwe Oosterkerk. De Gereformeerde Kerk van Vlaardingen kon het orgel nergens meer plaatsen en schonk het in 1988 aan de gemeente. Deze liet het door de firma Vermeulen uit Weert in de aula van de begraafplaats Holy plaatsen. Er werd een nieuwe dichte orgelkas gemaakt, maar niet in de stijl van Witte. In februari 1990 is het orgel in de aula in gebruik genomen.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1857RotterdamHoflaankerk (Kralingen)
1911VlaardingenGereformeerde Kerk B
1961VlaardingenMaranathakerk
1990VlaardingenBegraafplaats Holy

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manuaal10
- Pedaal3
Totaal aantal stemmen13
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen

Dispositie
Manuaal (C-f'''): Prestant 8', Gamba 8' - C-B uit Roerfluit, Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Woudfluit 2', Sesquialter II sterk (vanaf dis'), Mixtuur II-III sterk (1 1/3'), Trompet 8' (B/D).
Pedaal (C-f'): Subbas 16', Octaafbas 8' - 1961, Octaaf 4' - 1961.
Koppelingen: Pedaalkoppel.
Speelhulpen: Ventiel.

VulstemSamenstelling
Mixtuur III sterk C: 1 1/3' - 1'. G: 2' - 1 1/3' - 1'. e°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c': 4' - 2 2/3' - 2'.
Overige dispositiegegevens
Van 't Kruijs (1885) Het Orgel in de Hervormde Kerk te Kralingen heeft één klavier, vrij pedaal, 10 sprekende stemmen en is in 1857 door de firma Bätz & Co., uit Utrecht, geleverd.
Organist de Heer Van der Valk.
Manuaal: Prestant 8', Bourdon 16', Gamba 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Woudfluit 2', Mixtuur 3 st., Trompet 8'.
Pedaal: Bourdon 16' van het manuaal spreekt afzonderlijk in het pedaal.
Stomme Registers: Koppeling, Ventiel, Pianotrede.
Verschillende disposities
  • De originele dispositie luidde:
    Manuaal (C-f'''): Bourdon 16' (gedeeld), Prestant 8', Gamba 8' (C-H uit Roerfluit), Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Woudfluit 2', Mixtuur III sterk (1 1/3'), Trompet 8' (gedeeld).
    Pedaal (C-c'): Aangehangen, Bourdon 16' spreekt permanent.
    Speelhulpen: Tremulant, Pianotrede, Ventiel.

  • Na de overplaatsing naar de Noorderkerk door Martin Vermeulen luidde de dispositie:
    Manuaal: Bourdon 16' (gedeeld), Prestant 8', Gamba 8', Roerfluit 8', Voix Céleste 8' (1911), Octaaf 4', Quint 3', Woudfluit 2', Mixtuur III sterk (1 1/3'), Trompet 8' (gedeeld).
    Pedaal: Aangehangen, Bourdon 16' spreekt permanent.

  • De dispositie van het orgel luidde in 1961, na de werkzaamheden door Verschueren:
    Manuaal: Prestant 8', Roerfluit 8', Gamba 8' (vanaf c), Octaaf 4', Fluit 4', Quint 2 2/3', Woudfluit 2', Sesquialter II sterk (discant), Mixtuur III sterk, Trompet 8' (gedeeld).
    Pedaal: Bourdon 16', Octaaf 8', Koraalbas 4'.
    Speelhulpen: Tremulant, Pedaalkoppel.

Literatuur
  • Verzameling van disposities der verschillende orgels in Nederland, benevens eene korte beschrijving van het Orgel in de Groote Kerk te Rotterdam met afbeelding / M.H. van 't Kruijs. - Rotterdam : Corns. Immig, 1885. - Fotografische herdruk, uitgegeven bij Frits Knuf, Amsterdam in 1972 in de serie Bibliotheca Organologica, volume I.
  • Vlaardingen, 7 Oct. - In: Nieuwe Schiedamsche Courant, zondag 8 october 1911.
  • Vlaardingen, Gereformeerde Maranathakerk. - In: Orgelnieuws fa. L. Verschueren c.v., Kerstmis 1961.
  • Vlaardingen, Gereformeerde Maranathakerk. - In: Orgelnieuws fa. L. Verschueren c.v., Pasen 1962.
  • Uit de orgelbouwwereld. - In: Het Orgelblad, jrg. 5 nr. 1, januari 1962.
  • De Rotterdamse bouwaktiviteiten van de fa. Bätz en Witte na 1845 / [Jan Jongepier]. - In: Het Orgel, jrg. 70 nr. 2, februari 1974. - Rotterdam-nummer.
  • Het Bätz-Witte pijporgel, 1857 / J.W. Smit. - Vlaardingen : Gemeente Vlaardingen, 1990.
  • De orgelmakers Witte : Een bijdrage tot de geschiedschrijving van de orgelbouw in Nederland in de tweede helft van de negentiende eeuw / dr. Teus den Toom. - Heerenveen: Uitgeverij J.J. Groen en Zoon, 1997.
Links http://www.vlaardingseorgels.nl/kuiperstraatkerk.php
http://www.vlaardingseorgels.nl/maranathakerk.php

Bron: Fotokaart GR2558 (Stichting Orgelcentrum).
Bron: Fotokaart GR2558 (Stichting Orgelcentrum)
Foto: G. Meyster. Datering: 1957.
Foto: G. Meyster
Bron: Boek
Bron: Boek "De Orgelmaker Witte"