Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Janco Schout. Datering: 14 July 2006.

Foto: Janco Schout

Renesse, Nederland (Zeeland) - Jacobuskerk

Doorverwezen vanaf: Rotterdam - Deutsch Evangelische Kirche (1882 - 1939)

Gemeente: Schouwen-Duiveland
Streek:Schouwen-Duiveland
Adres: Lange Reke 7, 4325 AA, Renesse
Website: http://www.kerkrenessenoordwelle.nl/
http://www.pknkerkenwesthoek.nl/

Beschrijving nr.: 1004619.

Gebouwd door: Oberlinger Orgelbau (1882)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1882 Oberlinger Orgelbau  nieuwbouw
ca. 1910 Jan van der Kley  wijzigen dispositie
1939 Theo Strunk  overplaatsing
1986 Ernst Leeflang  restauratie

  • In 1882 bouwde de Duitse firma Oberlinger een orgel met zestien stemmen voor de Deutsch Evangelische Kirche in Rotterdam. Begin twintigste eeuw werkte Jan van der Kley aan het orgel. Daarbij is de dispositie gewijzigd. Onder andere is de Oboe 8' van manuaal II vervangen door een Vox Celeste. Het instrument werd in 1938 verkocht aan de Hervormde Kerk te Renesse. Het werd in Rotterdam voor het laatst bespeeld op 1 januari 1939.
  • Bij de overplaatsing is de dispositie gewijzigd en uitgebreid tot 18 stemmen. De wijzigingen werden uitgevoerd onder leiding van mr. A. Bouman onder supervisie van de Nederlandse Klokken- en Orgelraad. Het orgel werd achter in de kerk geplaatst. Op 4 maart 1939 werd het orgel in gebruik genomen metn een concert door Ferdinand Timmermans, in samenwerking met een fluitist (dhr. D. Kuenen) en een alt (Nelly Hughues).
  • Na de restauratie van het kerkgebouw in 1954 kreeg het een plaats boven de preekstoel. In 1978 verkeerde het instrument in een slechte staat. Er is veel actie gevoerd om geld bijeen te brengen voor een restauratie. Deze restauratie kon in juni 1985 starten. De firma Leeflang voerde het werk uit. De dispositie werd gedeeltelijk hersteld, voorzover mogelijk met nog aanwezige gedeelten van de oorspronkelijke stemmen. Adviseur bij de restauratie was Dirk Janszoon Zwart. Op 1 mei 1986 is het orgel weer in gebruik genomen met een bespeling door Dirk Janszoon Zwart en Lex Zeedijk, organist van de kerk. Opmerkelijk aan het orgel zijn de transmissies van de Flöte 4' (van het Nevenwerk op het Hoofdwerk) en van de Viola da Gamba 8' (van het Hoofdwerk op het Nevenwerk).

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1882RotterdamDeutsch Evangelische Kirche
1939RenesseHervormde Kerk

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk10 (8)
- Borstwerk6
- Pedaal4
Totaal aantal stemmen20 (18)
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Quintatön 16', Principal 8', Hohlflöte 8', Viola di Gamba 8' - transmissie, Octave 4', Flöte 4' - transmissie, Quinte 3', Octave 2', Mixtur 2-3 fach, Trompete 8' - 1905.
Borstwerk (C-f'''): Bordun 8', Viola di Gamba 8', Flöte 4', Nasat 3' - 1986, Schwiegel 2', Oboe 8' - 1986.
Pedaal (C-d'): Subbas 16', Principal 8', Choral Bass 4' - 1938, Posaune 16' - 1986.
Koppelingen: Manuaalkoppel, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Nevenwerk.
Speelhulpen: Tremulant.

VulstemSamenstelling
Mixtur 2-3 fach C: 1 1/3' - 1'. c°: 2' - 1 1/3' - 1' f'': 2 2/3' - 2' - 1 1/3'.
Overige dispositiegegevens
Van 't Kruijs (1885) Het Orgel in de Duitsche Kerk te Rotterdam heeft 18 sprekende stemmen, twee klavieren, vrij pedaal en is in 1882 door Gebroeders Oberlinger, uit Windesheim, geleverd.
Organist de Heer P.F. Kleyn.
Hoofdmanuaal: Prestant 8', Bourdon 16', Viola da Gamba 8', Holfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur, Trompet 8'.
Bovenmanuaal: Viola di Gamba 8', Salicet 8', Fluit Amabile 8', Harmonica 4', Fluit 4', Hobo 8'.
Pedaal: Prestant 8', Subbas 16'.
Stomme registers: Manuaalkoppeling, Koppel Pedaal en Hoofdklavier, Koppel Pedaal en Bovenklavier, Pianotrede.
Verschillende disposities
  • De dispositie in 1882 luidde (volgens opgave Oberlinger):
    Hoofdwerk: Bordun 16', Principal 8', Hohlflöte 8', Gamba 8', Octave 4', Quint 3', Octave 2', Mixture II sterk, Trompet 8'.
    Borstwerk: Flaute Amabile 8', Salicional 8', Harmonica 4', Flöte 4', Oboe 8'.
    Pedaal: Subbas 16', Octavbas 8'.

  • De dispositie luidde voor de overplaatsing (genoteerd door mr. A. Bouman):
    Manuaal I: Bordun 16', Principal 8', Hohlflöte 8', Viola di Gamba 8', Octave 4', Quinte 2 2/3', Octave 2', Mixtur 4 fach (2'), Trompete 8'.
    Manuaal II: Salicional 8', Flöte Amabile 8', Viola di Gamba 8', Vox Celeste 8', Flöte 4', Harmonica 4'.
    Pedal: Subbass 16', Principalbass 8', Cello 8'.

  • Na de overplaatsing naar Renesse (1939) was de dispositie:
    Hoofdwerk: Quintadeen 16', Principal 8', Hohlflöte 8', Viola di Gamba 8', Octave 4', Quint 3', Terziaan 2', Mixture II-III sterk, Trompet 8'.
    Borstwerk: Bordun 8', Celeste 8', Viola di Gamba 8', Flöte 4', Schwiegel 2', Nachthorn 1'.
    Pedaal: Subbas 16', Principal 8', Choral Bass 4'.
    Koppelingen: Manuaalkoppel, Pedaal - Hoofdwerk.

Literatuur
  • Verzameling van disposities der verschillende orgels in Nederland, benevens eene korte beschrijving van het Orgel in de Groote Kerk te Rotterdam met afbeelding / M.H. van 't Kruijs. - Rotterdam : Corns. Immig, 1885. - Fotografische herdruk, uitgegeven bij Frits Knuf, Amsterdam in 1972 in de serie Bibliotheca Organologica, volume I.
  • Aktie behoud orgel Ned. Herv.- of Jacobuskerk te Renesse / W.A. Zeedijk. - In: De Orgelvriend, jrg. 21 nr. 6, juni 1979.
  • Het orgel in de Ned.Herv. kerk te Renesse / M.J. Schaleven. - In: De Orgelvriend, jrg. 21 nr. 8, augustus 1979. - Hier zijn twee foto's gepubliceerd, behorend bij het artikel uit het juni-nummer.
  • De restauratie van het Oberlinger-orgel in de Nederlands Hervormde Kerk te Renesse. - In: De Orgelvriend, jrg. 28 nr. 4, april 1986.
  • Het orgel van de Hervormde Jacobuskerk te Renesse / Prosper Sevestre. - In: Het Orgel, jrg. 88 nr. 7/8, juli/augustus 1992.
  • Het historische orgel in Nederland 1878 - 1886 / Hans Fidom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2006. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 11).

Foto: Janco Schout. Datering: 14 July 2006.
Foto: Janco Schout
Foto: Janco Schout. Datering: 14 July 2006.
Foto: Janco Schout
Foto: Janco Schout. Datering: 14 July 2006.
Foto: Janco Schout
Bron: Postcard.
Bron: Postcard
Situatie in Rotterdam. Foto: J.A. van Es.
Foto: J.A. van Es