Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Bron: Adema Orgelbouw.

Bron: Adema Orgelbouw

Gouda, Nederland (Zuid-Holland) - Onze Lieve Vrouwekerk (Kleiwegkerk)
Gemeente: Gouda
Adres: Kleiweg, 2801 GB, Gouda

Beschrijving nr.: 1004564.

Gebouwd door: P.J. Adema & Zn. (1902)
Verbrand (1986)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1902 P.J. Adema & Zn.  nieuwbouw
1953 Adema-Schreurs Kerkorgelbouw  diverse werkzaamheden
1966 Adema-Schreurs Kerkorgelbouw  overplaatsing

  • De Onze Lieve Vrouwekerk in Gouda was een neogotische kerk, gelegen aan de Kleiweg. De kerk werd ontworpen door A.C. Bleijs en op 15 oktober 1879 gewijd. Op 5 juni 1902 is een nieuw orgel in gebruik genomen, in hetzelfde jaar waarin ook de toren werd gebouwd. De echte inspeling vond plaats op 24 juni door Philip Loots. Het orgel, gebouwd door P.J. Adema & Zoon was gebouwd achter een neogotisch front, gemaakt door de Limburgse beeldhouwer Thijsen. De frontpijpen waren gemaakt van gepolijst tin, en kwamen uit het atelier van Jean Devos in Brussel. Een klein deel van het pijpwerk (Open Contrabas 16', Geigenprestant, Octaafbas, Violoncel, Viola en Quintatoon), de koperen buizen en mogelijk ook de speeltafel waren afkomstig van de firma Laukhuff.
  • Hubert Schreurs maakte het orgel in 1953 schoon, en plaatste een Sexquialter op het Reciet op de plaats van de Vox Humana. De kerk werd in 1964 gesloten, waarna het orgel werd gedemonteerd. In 1965 plaatste de firma Adema-Schreurs het in de rooms-katholieke Sint Vituskerk te Bussum. Adviseurs bij de overplaatsing waren de heren J. van Stokkum, J. Stegenga en B. Bartelink. Het kerkgebouw in Gouda is afgebroken.
  • Bij de plaatsing in Bussum werd het orgel grondig gereviseerd en uitgebreid met een kroonpositief. Het pijpwerk voor dit positief kwam grotendeels uit het oude orgel van de Sint Vituskerk, gemaakt door de firma Vermeulen uit Alkmaar. De tractuur werd nu helemaal electrisch gemaakt en er kwam een nieuwe verplaatsbare speeltafel. Het orgel stond opgesteld in de toren, zonder orgelkas. Dit was overigens ook in Gouda al het geval geweest. Het Groot Orgel stond vooraan, achter het front, daarachter was het Reciet, en helemaal achterin lag een grote magazijnbalg. Het Pedaal stond aan de zijkanten tussen Groot Orgel en Reciet in. Het nieuwe Kroonpositief was opgesteld boven het Groot Orgel. Met een concert door Albert de Klerk werd het orgel op 6 februari 1966 in gebruik genomen in Bussum.
  • Op 5 oktober 1988 brak er brand uit in de Sint Vituskerk. Hierbij ging het orgel geheel verloren. De brand was aangestoken.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1902GoudaOnze Lieve Vrouwekerk (Kleiwegkerk)
1966BussumSint Vituskerk

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Groot Orgel12
- Reciet-Expressief10
- Pedaal6
Totaal aantal stemmen28
ToetstractuurPneumatisch
RegistertractuurPneumatisch
Windlade(n)Membraanlade

Dispositie
Groot Orgel (C-g'''): Violon 16' (discant), Bourdon 16', Prestant 8', Salicionaal 8', Fluit Harmoniek 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Octaaf 2', Mixtuur II-V sterk - Vioolmensuur, Cornet V sterk (discant), Trompet 8'.
Reciet-Expressief (C-g'''): Prestant 8', Viola di Gamba 8', Vox Coelestis 8', Bourdon 8', Quintatoon 8', Viola 4', Fluit Harmoniek 4', Piccolo 2', Trompet Harmoniek 8', Fagot Hobo 8', Vox Humana 8', Tremulant.
Pedaal (C-f'): Contrebas 16', Subbas 16', Open bas 8', Violoncel 8', Openfluit 4', Bazuin 16'.
Koppelingen: Groot Orgel - Reciet, Pedaal - Groot Orgel, Pedaal - Reciet, Octaafkoppel Reciet.
Speelhulpen: Vaste combinaties (p - mf - f - t).

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De dispositie van het orgel na plaatsing in Bussum was:
Groot Orgel: Bourdon 16', Praestant 8', Salicionaal 8', Fluit Harmonique 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Nasard 2 2/3', Doublet 2', Mixtuur IV sterk, Cornet V sterk (discant), Trompet 8'.
Reciet-Expressief: Viola 8', Vox Coelestis 8', Nachthoorn 8', Quintadeen 8', Violine 4', Fluit Harmoniek 4', Flageolet 2', Sesquialter I-II sterk, Scherp III sterk, Trompet Harmoniek 8', Fagot Hobo 8'.
Kroonpositief: Bourdon 8', Praestant 4', Roerfluit 4', Doublet 2', Larigot 1 1/3', Cymbale II sterk, Kromhoorn 8'.
Pedaal: Majorbas 32' (acoustisch), Open Contrabas 16', Subbas 16', Open Bas 8', Violoncello 8', Gedekt 8', Open Fluit 4', Mixtuur IV sterk, Bazuin 16', Trombone 8', Klaroen 4'.
Koppelingen: Pedaal - Groot Orgel, Pedaal - Kroonpositief, Pedaal - Reciet, Groot Orgel - Kroonpositief, Groot Orgel - Reciet, Kroonpositief - Reciet.
2 vrije combinaties voor alle werken, Automatisch pedaal vrij instelbaar voor Kroonpositief, Reciet, Tutti-knop, Tongwerken af per werk.
Literatuur
  • Honderd jaar Adema-orgels / Piet Visser. - Amsterdam : fa. Joseph Adema - Hubert Schreurs Kerkorgelbouw, 1954. - Uitgegeven t.g.v. het honderdjarig bestaan van de firma.
  • Me aedificavere Petrus, Sybrandus et Josephus Adema in oppido Gouda huc translatum ac e fundo restauratum me posuit Huibertus Schreurs a.d. MCMLXV. - Ingebruiknameprogramma 1966.
  • Adema's kerkorgelbouw van 1854 : Hubert Schreurs Amsterdam / P. Visser. - Amsterdam : Adema's Kerkorgelbouw van 1854, 1966.
  • Orgelinhuldigingen : Nederland. - In: De Praestant, jrg. 16 nr. 4, oktober 1967.
  • Hubert Schreurs vijftig jaar orgelbouwer 1974 / P. Visser. - Amsterdam : Adema's Kerkorgelbouw van 1854, 1974.
  • Afscheid van een mooi orgel / Johan HaaksmaI. - In: De Orgelvriend, jrg. 31 nr. 1, januari 1989.
  • Adema 150 jaar orgelbouw : Een 150 jaar jong bedrijf in een oud ambacht : Sinds 1855 / Ton van Eck, Arjen Looyenga, Victor Timmer. - Hillegom : Adema's Kerkorgelbouw bv, 2006.
Links http://www.adema-kerkorgelbouw.nl/orgels/hs/page105/bussum.html

Foto: G. Meyster. Datering: 1956.
Foto: G. Meyster
Bron: Postcard.
Bron: Postcard
Situatie in Bussum. Bron: Orgelvriend (Ton Kastermans).
Bron: Orgelvriend (Ton Kastermans)
Situatie in Bussum. Bron: Adema Orgelbouw.
Bron: Adema Orgelbouw
Situatie in Bussum. Bron: Ingebruiknameprogramma. Datering: 6 februari 1966.
Bron: Ingebruiknameprogramma