Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Situatie Jesuietenklooster. Bron: firma L. Verschueren. Datering: 1965.

Bron: firma L. Verschueren

Maastricht, Nederland (Limburg (Nederlands)) - Maastricht University, School of Business and Economics
Gemeente: Maastricht
Adres: Tongersestraat 53, 6211 LM, Maastricht
Website: http://www.maastrichtuniversity.nl/web/show/id=105402/langid=42

Beschrijving nr.: 1004447.

Gebouwd door: Verschueren Orgelbouw (1965) - opus 629
Het orgel bevat ouder materiaal: orgelkas en pijpwerk uit 1888 van Georg Stahlhuth & Sohn

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1888 Georg Stahlhuth & Sohn  nieuwbouw
ca. 1910 Th. Pereboom  wijzigen dispositie
1952 Verschueren Orgelbouw  restauratie
1965 Verschueren Orgelbouw629 nieuwbouw in bestaande kas

  • Het oude Jezuïetenklooster van Maastricht werd in de achttiende eeuw opgeheven. Het kerkgebouw is daarna omgebouwd tot theater. In 1852 keerden de Jezuïeten terug in de stad in het voormalige landhuis van burggraaf Vilain XIV van Leuth. Men liet vervolgens een nieuw kloostercomplex met kerk optrekken. De kerk kreeg de naam Heilig Hartkerk. In 1888 plaatste Stahlhut in deze kerk een nieuw orgel, dat op 12 maart 1888 in gebruik werd genomen met een bespeling door de zoon van de bouwer. Het instrument is in januari 1888 in de werkplaats gekeurd door de heer H. Böckeler uit Aken. Reeds in 1892 was een uitgebreide reparatie nodig. Ook de dispositie bleek niet te voldoen, zodat begin twintigste eeuw een aantal wijzigingen werd uitgevoerd door de firma Pereboom. Zij voegden de Quintflöte en de Octavin van het Hoofdwerk samen tot een Rauschquint, en plaatsten op de open plek een oude franse Trompet 8'. Op het Positief vervingen zij de Harmonieflöte door een Bourdon 8' en wijzigden zij de Aeoline in een Voix Céleste.
  • In 1952 besloot men het instrument te laten restaureren, en tevens de dispositie te laten aanpassen. Verschueren kreeg de opdracht voor het werk. De Rauschquint werd een octaaf verschoven, zodat de samenstelling nu 2' - 1 1/3' werd en de Gamba van het Hoofdwerk werd afgezaagd tot een Principal 2'. Op het Positief wijzigde men de Voix Céleste en de Salicional in een Prestant 4' en een Quint 2 2/3'. Omdat het orgel mankementen bleef vertonen, en omdat nog altijd de dispositie niet naar wens was, werd in 1965 een nieuw opdracht aan Verschueren gegeven. Hierna bouwde Verschueren een nieuw orgel met gebruikmaking van een deel van het bestaande pijpwerk. Adviseur bij de werkzaamheden was dhr. P. Dejong. Op 21 maart 1965 nam men het orgel in gebruik.
  • De Heilig Hartkerk is in 1967 gesloten, waarna het orgel in de kapel is overgeplaatst die zich in het kloostercomplex bevindt. Sinds 1973 is het complex eigendom van de Universiteit van Maastricht. Het orgel werd in 1982 voor het laatste gereviseerd en is nauwelijks meer te bespelen.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1888MaastrichtHeilig Hartkerk van de Paters Jezuïten
1967MaastrichtKapel van het Jezuïtenklooster
1973MaastrichtUniversiteit van Maastricht, Canisianum

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk9
- Positief8
- Pedaal5 (3)
Totaal aantal stemmen22 (20)
ToetstractuurElectro-pneumatisch
RegistertractuurElectro-pneumatisch
Windlade(n)Kegelladen

Dispositie
Hoofdwerk (C-g'''): Bourdon 16', Prestant 8', Flute Harmonique 8', Octaaf 4', Fluit 4', Kwint 2 2/3', Superoctaaf 2', Mixtuur III-IV sterk, Trompet 8'.
Positief (in zwelkast) (C-g'''): Prestant 8', Bourdon 8', Prestant 4', Fluit 4', Octaaf 2', Larigot 1 1/3', Cimbel II sterk, Hobo 8', Tremolo.
Pedaal (C-f'): Subbas 16', Octaafbas 8', Gedektbas 8' - unit, Fluitbas 4' - unit, Schalmei 4'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Positief, Hoofdwerk - Positief 16', Hoofdwerk - Positief 4', Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Positief, Pedaal - Positief 4'.
Speelhulpen: 1 vrije combinatie, 4 vaste combinaties (p - mf - f - tutti), Automatisch piano-pedaal, Tongwerken af.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities
  • De dispositie van Stahlhuth uit 1888 luidde:
    I. Manual: Bordun 16', Principal 8', Harmonieflöte 8', Gambe 8', Octave 4', Quinte 2 2/3', Octavin 2'.
    II. Manual: Geigenprincipal 8', Aeoline 8', Harmonieflöte 8', Salicional 8', Octavflöte 4', Oboe 8'.
    Pedal: Subbass 16', Octavbass 8'.
    Koppelingen: Manualkoppel, Octavenkoppel I. Manual - II. Manual, Pedalkoppel I. Manual.
    Speelhulpen: 6 Combinationen.

  • Na de werkzaamheden van Pereboom was de dispositie:
    Hoofdwerk: Bordun 16', Principal 8', Harmonieflöte 8', Gamba 8', Octave 4', Octavflöte 4', Rauschquint II fach (2 2/3' - 2'), Trompet 8'.
    Positief: Geigenprincipal 8', Bourdon 8', Salicional 8', Voix Céleste 8', Octavflöte 4', Oboe 8'.
    Pedaal: Subbas 16', Octavbas 8'.

  • De dispositie van 1952 tot 1965 luidde:
    Hoofdwerk: Bordun 16', Principal 8', Harmonieflöte 8', Octave 4', Octavflöte 4', Principal 2', Rauschquint II fach (2' - 1 1/3'), Trompet 8'.
    Positief: Geigenprincipal 8', Bourdon 8', Prestant 4', Octavflöte 4', Quint 2 2/3', Oboe 8'.
    Pedaal: Subbas 16', Octavbas 8'.

Literatuur
  • Orgelbau-Nachrichten. - In: Zeitschrift für Instrumentenbau, 7. Band, No. 36, 21. September 1887.
  • Orgelbau-Nachrichten. - In: Zeitschrift für Instrumentenbau, 8. Band, No. 14, 11. Februar 1888.
  • Maastricht, H. Hartkerk van de Paters Jezuiten. - In: Verschueren Orgelnieuws, mei 1965.
  • Maastricht orgelstad / G. Quaedvlieg. - Maastricht: Leiter-Nypels, 1968.
  • Een muurbloempje in de aula : Universiteit Maastricht laat orgel aan lot over / Jakko Gunst. - In: Kerk & Muziek, jrg. 52 nr. 1, januari/februari 2003.

Foto: Piet Bron. Datering: 24 May 2013.
Foto: Piet Bron