Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Datering: 1962.

Foto: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Den Haag, Nederland (Zuid-Holland) - Willemskerk
Gemeente: Den Haag
Adres: Nassaulaan 12, 2514 JS, Den Haag

Beschrijving nr.: 1004366.

Gebouwd door: Willem Hendrik Kam (1856)
Afgebroken (1965)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1856 Willem Hendrik Kam  nieuwbouw
1875 Johan Frederik Witte  diverse werkzaamheden
1930 Gerrit van Leeuwen  wijzigen dispositie

  • De Willemskerk werd op 14 december 1856 in gebruik genomen. Het gebouw was oorspronkelijk gebouwd als manege voor koning Willem II, en werd op 11 december 1846 in gebruik genomen. In 1853 schonk koning Willem III het gebouw aan de hervormde kerk, en in 1854 startte de verbouwing. Willem Hendrik Kam leverde een orgel, dat gelijk met de kerk in gebruik is genomen. Johan Frederik Witte voerde in 1875 een revisie uit.
  • Het orgel werd in 1930 door Gerrit van Leeuwen voorzien van een electro-pneumatische tractuur. Op het tweede manuaal werd de Mixtuur vervangen door een Salicionaal 8'. Verder werd het Bovenwerk in een zwelkast geplaatst, en op dit manuaal werden de Open Fluit 4' en de Echo Trompet 8' vervangen door respectievelijk een Vox Céleste 8' en een Basson-Hobo 8'. Het orgel werd op 18 december 1930 weer in gebruik genomen met een concert door de heer W. Hubert, organist van de kerk, in samenwerking met twee koren.
  • Door teruglopend kerkbezoek wilde de Hervormde Gemeente de kerk in 1955 schenken aan de gemeente Den Haag. Deze had echter geen bestemming voor het gebouw, dat inmiddels aan restauratie toe was. Per 1 januari 1962 werd de kerk gesloten. Er volgden plannen tot verbouwing tot kantoor, en om volledige afbraak te voorkomen suggereerde Monumentenzorg om de voorgevel te laten staan. Voor het orgel kon geen nieuwe bestemming worden gevonden, zodat het uiteindelijk in januari 1965 door de firma Pels & Zoon is opgekocht. In november begon de demontage, waarna het is gesloopt. Het pijpwerk is grotendeels omgesmolten. In 1971 werd het gebouw verkocht, en de sloop begon aan het eind van dit jaar. Op 27 januari 1975 werd het nieuwe kantoor in gebruik genomen. Enkel de toren, de voorgevel en delen van de zijgevel zijn nog aanwezig.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manuaal I12
- Manuaal II11
- Manuaal III9
- Pedaal11
Totaal aantal stemmen43
ToetstractuurElectro-pneumatisch
RegistertractuurElectro-pneumatisch
Windlade(n)Kegelladen

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Prestant 16', Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 2 2/3', Octaaf 2', Cornet V sterk, Mixtuur IV-V sterk, Fagot 16', Trompet 8'.
Positief (in zwelkast) (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Salicionaal 8' - 1937, Octaaf 4', Gemshoorn 4', Quintfluit 2 2/3', Octaaf 2', Cornet V sterk, Trompet 8', Dulciaan 8'.
Zwelwerk (C-f'''): Baarpijp 8', Bourdon 8', Viola di Gamba 8', Voix Céleste 8' - 1937, Salicionaal 4', Zingend Gedekt 4', Fluit 2', Basson-Hobo 8' - 1937, Vox Humana 8'.
Pedaal (C-e'): Prestant 16', Subbas 16', Violonbas 16', Octaaf 8', Gedekt 8', Quint 5 1/3', Octaaf 4', Bazuin 16', Trombone 8', Trompet 4', Clairon 2'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Positief, Hoofdwerk - Zwelwerk, Positief - Zwelwerk, Hoofdwerk - Positief 4', Hoofdwerk - Positief 16', Hoofdwerk - Zwelwerk 4', Hoofdwerk - Zwelwerk 16', Superoctaafkoppel Hoofdwerk, Positief - Zwelwerk 16', Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Positief, Pedaal - Zwelwerk.
Speelhulpen: Automatisch pedaal.

Literatuur
  • Inwijding van het nieuwe orgel in de Willemskerk / J.R.G. - In: Het Vaderland, vrijdag 19 december 1930.
  • Waar Hagenaars kerkten : Geschiedenis van de Haagse kerken gebouwd voor 1900 / Ch. Dumas (red.). - 's-Gravenhage: Boekencentrum, 1983.
  • De orgelmakers Witte : Een bijdrage tot de geschiedschrijving van de orgelbouw in Nederland in de tweede helft van de negentiende eeuw / dr. Teus den Toom. - Heerenveen: Uitgeverij J.J. Groen en Zoon, 1997.
Overige bronnen
  • Aart de Kort

Bron: Postcard.
Bron: Postcard