Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Janco Schout. Datering: 16 August 2005.

Foto: Janco Schout

Haarlem, Nederland (Noord-Holland) - Remonstrantse Kerk (Muziekkerk)
Gemeente: Haarlem
Adres: Wilhelminastraat 22, 2011 VM, Haarlem
Website: https://haarlem.remonstranten.nl/

Beschrijving nr.: 1004247.

Gebouwd door: Johan Frederik Witte (1901)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1901 Johan Frederik Witte  nieuwbouw
1912 J. de Koff & Zoon   
1934 Cornelis Verweys   
1960 firma D.A. Flentrop   
1985 Ernst Leeflang   

  • Op 29 mei 1887 nam de Remonstrantse Broederschap in Haarlem een nieuw kerkgebouw in gebruik op de hoek van de Oranjekade en de Wilhelminastraat. Er was in eerste instantie geen geld voor een orgel. In de oude kerk was al sinds 1879 een harmonium in gebruik. In oktober 1899 kreeg J.F. Witte de opdracht tot de bouw van een nieuw orgel. Op 5 mei 1901 is het orgel in gebruik genomen. Het is het laatste orgel dat Witte zelf voltooide.
  • In 1912 plaatste De Koff het orgel in een zwelkast. De Salicet werd opnieuw gestemd als Vox Celeste. Het instrument kreeg in 1921 een windmotor. Een grote ingreep werd voorgesteld door Verweijs in 1934. Het plan de tractuur pneumatisch te maken werd niet uitgevoerd, maar wel maakte hij een nieuw pedaalklavier, twee aparte pedaalkoppels, een nieuwe Subbas 16' voor het pedaal op een pneumatische lade met behoud van de bestaande transmissie en een tremulant. Tenslotte plaatste Verweijs een Voix Céleste 8' (discant) op het Nevenwerk op een pneumatische lade, en stemde hij de Salicet weer gewoon. Op 16 september 1934 waren deze werkzaamheden voltooid. Hierna werd het orgel snel slechter. In 1951 wilde men het verkopen, maar dat lukte niet, zodat het in de kerk is blijven staan.
  • Onder advies van Piet Kee renoveerde Flentrop het instrument in 1960. Deze grote revisie bestond uit het verwijderen van de pneumatische laden van Verweijs, het verwijderen van de zwelkast van De Koff en het verwijderen van de Voix Céleste. Flentrop wijzigde de dispositie op een aantal punten: de Bourdon 16' van het Hoofdwerk verviel ten gunste van een Mixtuur III-IV sterk, de Trompet werd vervangen door een Dulciaan, de Viola moest wijken voor een Quint 1 1/3' en de Salicet door een Prestant 2'. Van de Salicet bleven de pijpen van C t/m F behouden in het front. Het pedaalklavier werd gereviseerd en gewijzigd en de Subbas 16' van Verweijs werd geplaatst op de baslade van de Bourdon. De transmissieinrichting van Witte werd verwijderd. Het orgel bleef hierna in deze vorm bestaan. In 1985 vond nog een reparatie plaats door Leeflang om schade ontstaan als gevolg van lekkage te herstellen.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk7
- Nevenwerk4
- Pedaal1
Totaal aantal stemmen12
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Nazard 3', Flageolet 2', Mixtuur III-IV sterk - 1960, Dulciaan 8'.
Nevenwerk (C-f'''): Holfluit 8', Fluit 4', Prestant 2' - 1960, Quint 1 1/3' - 1960.
Pedaal (C-d'): Subbas 16' - 1934/1960.
Koppelingen: Manuaalkoppel, Pedaal - Hoofdwerk (1934), Pedaal - Nevenwerk (1934).
Speelhulpen: Tremulant (1934), Ventiel.

VulstemSamenstelling
Mixtuur III-IV sterk (Hoofdwerk) C: 1 1/3' - 1' - 2/3'. c°: 2' - 1 1/3' - 1'. c': 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c'': 4' - 2 2/3' - 2'. c''': 5 1/3' - 4' - 2 2/3'.
Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De oorspronkelijke dispositie luidde:
Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Nazard 3', Flageoled 2', Trompet 8'.
Nevenwerk: Holfluit 8', Viola 8', Salicet 8', Fluit 4'.
Pedaal: Bourdon 16' (transmissie).
Manuaalkoppel, trede voor pedaalkoppel (of aan Hoofdwerk of aan Nevenwerk).
Literatuur
  • Orgels in Noord-Holland : Historie, bouw en gebruik van de Noordhollandse kerkorgels / Jan Jongepier, Hans van Nieuwkoop, Willem Poot. - Schoorl : Uitgeverij Pirola, 1996.
  • De orgelmakers Witte : Een bijdrage tot de geschiedschrijving van de orgelbouw in Nederland in de tweede helft van de negentiende eeuw / dr. Teus den Toom. - Heerenveen: Uitgeverij J.J. Groen en Zoon, 1997.
  • Het historische orgel in Nederland 1894 - 1901 / Hans Fidom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2008. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 13).
Opnamen Goldberg Variationen - Johann Sebastian Bach / Gerrie Meijers. - McD Classics 3114 (CD). - 2001.
Links https://haarlem.remonstranten.nl/orgel/

Foto: Janco Schout. Datering: 16 August 2005.
Foto: Janco Schout
Foto: Janco Schout. Datering: 16 August 2005.
Foto: Janco Schout
Foto: Janco Schout. Datering: 16 August 2005.
Foto: Janco Schout
Foto: Janco Schout. Datering: 16 August 2005.
Foto: Janco Schout
Foto: Janco Schout. Datering: 16 August 2005.
Foto: Janco Schout