Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 26 April 2012.

Foto: Michiel van 't Einde

Heemstede, Nederland (Noord-Holland) - Oude Kerk (Wilhelminakerk)
Gemeente: Heemstede
Adres: Wilhelminaplein, 2103 GS, Heemstede
Website: http://www.kerkpleinheemstede.nl/

Beschrijving nr.: 1004210.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: GR3408, GR3409.

Gebouwd door: Andries van Bolder (1754)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1754 Andries van Bolder  nieuwbouw
1801 Rudolph Knol  restauratie
1852 Zwier van Dijk  restauratie
1864 Zwier van Dijk  diverse werkzaamheden
1930 A.S.J. Dekker  overplaatsing
1989 Sebastian Friedrich Blank  restauratie
2009 Flentrop Orgelbouw  uitbreiding

  • Het orgel dat thans in de Oude Kerk te Heemstede staat is in 1754 gebouwd voor de Hervormde Kerk van Oldebroek. Als bouwer worden wel Andries Paradijs of Johan Warner gezien, maar andere bronnen kiezen voor Andries van Bolder. Het orgel werd aan de kerk geschonken door de burgemeester van Hattem, Willem Baron van Haersolte, Heer van IJrst. Het werd in mei 1754 in gebruik genomen. Het orgel is in 1801 door Rudolf Knol gerevisieerd. In de loop van de negentiende eeuw is het instrument behoorlijk gewijzigd, met name door Zwier van Dijk in 1852 en 1864. In 1929 besloot men het orgel af te danken en een nieuw instrument te laten maken. De firma Dekker uit Goes leverde dit orgel.
  • In 1930 is het oude orgel door Dekker in Kornhorn geplaatst, in de Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt). De beelden van de kas bleven echter in Oldebroek. De kas is aangepast. De oude Vox Humana werd in 1949 verkocht, en deze is thans aanwezig in het orgel van de Hervormde Kerk te Barneveld.
  • In 1983 is het orgel in Heemstede geplaatst, terwijl het front van Leonard van den Brink uit 1818 dat in Heemstede aanwezig was (als 'koorwerk' van het Verweys-orgel uit 1960) in Kornhorn werd geplaatst. De firma Blank voerde in 1988/1989 een restauratie uit, waarbij de kas, de windvoorziening en de mechaniek werden gereconstrueerd. De beelden zijn gekopieerd van de originelen, die nog altijd in Oldebroek staan. Ook is de dispositie hersteld. De discant van de Nasat en de Flageolet zijn van Blank, evenals de Mixtuur en de tongwerken. Blank bereidde ook een zelfstandig pedaal voor met drie stemmen, maar de registers konden nog niet worden geplaatst omdat daar. Het orgel werd in gebruik genomen op 23 april 1989. Adviseurs bij de werkzaamheden waren Klaas Bolt (namens de Hervormde Orgelcommissie) en Onno Wiersma (namens Monumentenzorg), terwijl Victor Timmer het historische onderzoek uitvoerde.
  • Sinds eind 2006 is het gebouw in gebruik bij de Protestantse Kerk Nederland Heemstede-Bennebroek. In 2009 is het orgel door Flentrop uitgebreid met de drie gereserveerde pedaalstemmen. Verder is de Trompet van het manuaal gedeeld in bas en discant. Op 1 november 2009 nam men het uitgebreide orgel in gebruik met een bespeling door Piet Hulsbos met medewerking van Brigit de Klerk, blokfluit.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1754OldebroekHervormde Kerk
1930KornhornGereformeerde Kerk (Vrijgemaakt)
1983HeemstedeOude Kerk

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manuaal11
- Pedaal3
Totaal aantal stemmen14
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 425 Hz
TemperatuurKirnberger (gemodificeerd)
Winddruk66 mm

Dispositie
Manuaal (C-c'''): Praestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Nasat 3' - discant 1989, Octaaf 2', Flageolet 1' - discant 1989, Tertiaan II sterk (1 3/5'), Mixtuur IV sterk (1 1/3') - 1989, Trompet 8' (B/D) - 1989, Vox Humana 8' - 1989, Tremulant.
Pedaal (C-d'): Subbas 16' - 2009, Prestant 8' - 2009, Trompet 8' - 2009.
Koppelingen: Pedaalkoppel.

VulstemSamenstelling
Mixtuur IV sterk C: 1 1/3' - 1' - 2/3' - 1/2'. c°: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. c': 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. c'': 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'.
Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De oorspronkelijke dispositie in Oldebroek luidde:
Manuaal: Prestant 8', Viola di Gamba 8', Holpijp 8', Octaaf 4' (discant), Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Octaaf 2' (bas), Flageolet 1', Trompet 8', Vox Humana 8'.
Pedaal: aangehangen.
Literatuur
  • Orgelberichten in de Nederlandsche Jaerboeken (1747-1765) en de Nieuwe Nederlandsche Jaerboeken (1766-1798) / F.W. Huisman. - In: De Mixtuur, nr. 38, maart 1982.
  • Het Groninger orgelbezit van de reformatie tot de romantiek II : Oude kerkorgels in de provincie Groningen, geplaatst na 1840 / Frans Talstra. - Stichting Oude Groninger Kerken, Publicatie 27, april 1982.
  • Paradisiana (II) / Victor Timmer. - In: De Mixtuur, nr. 43, september 1983.
  • Kroniek : 23 april 1989. - In: De Mixtuur, nr. 65, maart 1990.
  • Gebruikte orgels, geleverd door de fa. A.S.J. Dekker : Waar zijn ze gebleven......? : deel 2 (slot) / Victor Timmer, Ton van Eck. - In: Het Orgel, jrg. 89 nr. 4, april 1993.
  • Orgels in Noord-Holland : Historie, bouw en gebruik van de Noordhollandse kerkorgels / Jan Jongepier, Hans van Nieuwkoop, Willem Poot. - Schoorl : Uitgeverij Pirola, 1996.
  • Het historische orgel in Nederland 1726 - 1769 / dr. Hans van Nieuwkoop (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1997. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 2).
  • Programma ingebruikneming uitbreiding Van Bolder orgel Oude Kerk Heemstede. - [1 november 2009].
  • De orgelhistorie van de Lambertuskerk in Oldebroek / Bert Gelderman. - In: De Orgelvriend, jrg. 53 nr. 11, november 2011.

Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 26 April 2012.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 26 April 2012.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 26 April 2012.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 26 April 2012.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 26 April 2012.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 26 April 2012.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Henk Brussee. Datering: 8 September 2018.
Foto: Henk Brussee
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 26 April 2012.
Foto: Michiel van 't Einde