Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Piet Bron. Datering: 31 May 2008.

Foto: Piet Bron

Waardenburg, Nederland (Gelderland) - Gereformeerde Gemeente
Gemeente: West Betuwe
Streek:Tielerwaard
Adres: Dorpsstraat 1, 4181 BM, Waardenburg

Beschrijving nr.: 1003244.

Gebouwd door: Valckx & Van Kouteren (1931)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1931 Valckx & Van Kouteren  nieuwbouw
1963 Bernard Pels & Zn.  restauratie
1976 Slooff Orgelbouw B.V.  overplaatsing
1992 Slooff Orgelbouw B.V.  overplaatsing

  • In 1930 besloot men in de Christelijke Leefgemeenschap en Dienstverleningscentrum voor Verstandelijk Gehandicapten 's Heeren Loo-Lozenoord een orgel te laten bouwen in de kerkzaal. Dit orgel werd gebouwd door Valckx & Van Kouteren, en was een pneumatisch instrument. B.N.A.G. Adriaans, architect uit Amersfoort, ontwierp het front voor het orgel. Het werd in gebruik genomen op 2 maart 1931 tijdens de herdenking van het 40-jarig bestaan van 's Heeren Loo. Gerrit v.d. Burg uit Amersfoort bespeelde het instrument bij deze gelegenheid.
  • De firma Pels & Zoon reviseerde het instrument in 1963. De tractuur werd vervangen door electro-pneumatiek. Ook werd de dispositie aangepast. De Bourdon 16' van het hoofdwerk werd omgebouwd tot Bourdon 8', de Mixtuur werd vernieuwd en de Flute Harmonique werd vervangen door een Fluit 4'. Op het pedaal werd de transmissie Fluitbas 8' gewijzigd in Fluitbas 4'. Op het zwelwerk werd de Clarinet door een Fagot vervangen en de Sesquialter van het zwelwerk werd omgewisseld met de Quint van het hoofdwerk. Tot slot is de Vox Celeste vervallen. In 1976 werd de kerkzaal verbouwd en het orgel is toen verwijderd. Het werd gekocht door de Gereformeerde Gemeente in Nederland (Buiten Verband) in Gouda. Het werd hier geplaatst achter het - gewijzigde - front van het vorige orgel van deze kerk, eveneens een werk van Valckx & Van Kouteren, uit 1936.
  • In Gouda was men nooit echt tevreden over het instrument, en er zijn verschillende keren plannen geweest voor wijzigingen. In 1991 kocht men echter een nieuw orgel bij de firma De Jongh uit Lisse. Het Valckx & Van Kouteren-instrument werd verkocht aan de kerk van de Gereformeerde Gemeente te Waardenburg. Het hier aanwezige orgel van de fa. Slooff uit 1963/1976 werd verkocht aan de Gereformeerde Gemeente te Meeuwen. Het orgel werd in augustus 1992 opgeleverd, nadat het door de fa. Slooff was overgeplaatst. Slooff verwijderde de Scherp van het zwelwerk, en plaatste een Vox Celeste 8'. De Octaafbas 8' van het pedaal werd een transmissie van de Prestant 8' van het hoofdwerk.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1931ErmeloOpstandingskerk ('s Heeren Loo)
1976GoudaGereformeerde Gemeente in Nederland (buiten verband) (Oranjekerk)
1992WaardenburgGereformeerde Gemeente

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manuaal I8
- Manuaal II10
- Pedaal4
Totaal aantal stemmen22
ToetstractuurElectro-pneumatisch
RegistertractuurElectro-pneumatisch
Windlade(n)Kegelladen
TemperatuurEqual temperament

Dispositie
Manuaal I (C-g'''): Prestant 8', Gemshoorn 8', Bourdon 8', Octaaf 4', Fluit 4' - 1963, Sesquialter II sterk, Mixtuur III-IV sterk - 1963, Trompet 8'.
Manuaal II (in zwelkast) (C-g'''): Vioolprestant 8', Concertfluit 8', Viola di Gamba 8', Vox Celeste 8' - 1992, Quintadena 8', Prestant 4', Fluit 4', Quint 2 2/3', Piccolo 2', Fagot 8' - 1963, Tremolo.
Pedaal (C-f'): Subbas 16', Octaafbas 8' - transmissie, Fluit 8', Bazuin 16'.
Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Manuaal I - Manuaal II 16', Manuaal I - Manuaal II 4', Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II.
Speelhulpen: Automatisch pedaal, 1 vrije combinatie, 6 vaste combinaties (pp - p - mf - f - ff - tutti), Generaal Crescendo.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities
  • De oorspronkelijke dispositie luidde:
    Hoofdwerk (C-g'''): Bourdon 16', Prestant 8', Flute Harmonique 8', Gemshoorn 8', Octaaf 4', Quint 2 2/3'+2', Mixtuur III-IV sterk, Trompet 8'.
    Zwelwerk (C-g'''): Viool Prestant 8', Concertfluit 8', Quintadena 8', Salicionaal 8', Voix Céleste 8', Prestant 4', Fluit 4', Piccolo 2', Sesquialter II sterk (2 2/3'+1 3/5'), Clarinet 8', Tremulant.
    Pedaal (C-f'): Subbas 16', Octaafbas 8' (transmissie), Fluitbas 8' (transmissie), Bazuin 16'.
    Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II, Melodiekoppel Manuaal I, Suboctaafkoppel Manuaal II, Superoctaafkoppel Manuaal II.
    Speelhulpen: 1 vrije combinatie, 5 vaste combinaties (p - mf - f - ff - tutti), Generaal Crescendo (Rolzweller), Automatisch Pianopedaal.
    Tractuur: pneumatisch.

  • Na de werkzaamheden van Pels in 1963 was de dispositie:
    Hoofdwerk: Prestant 8', Gemshoorn 8', Bourdon 8', Octaaf 4', Fluit 4', Sesquialter II sterk, Mixtuur III-IV sterk, Trompet 8'.
    Zwelwerk: Vioolprestant 8', Concertfluit 8', Viola da Gamba 8', Quintadeen 8', Prestant 4', Fluit 4', Quint 2 2/3', Piccolo 2', Scherp III-IV sterk, Fagot 8', Tremulant .
    Pedaal: Subbas 16', Octaafbas 8', Fluitbas 4', Bazuin 16'.
    Koppelingen: Hoofdwerk - Zwelwerk, Hoofdwerk - Zwelwerk 16', Hoofdwerk - Zwelwerk 4', Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Zwelwerk, Melodiekoppel Hoofdwerk.
    Speelhulpen: Automatisch pedaal, 1 vrije combinatie, 4 vaste combinaties, Generaal crescendo, Tongwerken af.
    Tractuur: electro-pneumatisch.

Literatuur
  • Berichten. - In: Het Orgel, 27e Jaargang No. 10, Juli 1930.
  • Nieuwe en Herstelde Orgels : ’s Heerenloo (Zwakz. Stichting). - In: Het Orgel, 28e Jaargang No. 6, Maart 1931.
  • Nieuwe en Herstelde Orgels : ’s-Heerenloo (Stichting voor Zwakzinnigen). - In: Het Orgel, 28e Jaargang No. 7, April 1931.
  • Het orgel in de Geref. Gemeente in Waardenburg / A. Hoogendoorn. - In: De Orgelvriend, jrg. 36 nr. 6, juni 1994.
  • Kroniek : februari 1992. - In: De Mixtuur, nr. 79, april 1995.
  • Het gaat Uw trouw en waarheid aan : De geschiedenis van de Gereformeerde Gemeenten in Nederland : Deel 2 / M. Boot [red]. - IJsselmuiden : Gereformeerde Gemeenten in Nederland, 2015.

Foto: Piet Bron. Datering: 31 May 2008.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 31 May 2008.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 31 May 2008.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 31 May 2008.
Foto: Piet Bron
Foto: Jaap Huttenga. Datering: 13 September 2011.
Foto: Jaap Huttenga
Situatie in Ermelo.
Situatie in Ermelo.
Situatie in Ermelo.