Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Michiel van 't Einde
Borne, Nederland (Overijssel) - Oude Kerk (Stefanuskerk)
Gemeente: Borne
Streek:Twente
Adres: Oude Kerkstraat 2, 7622 EK, Borne
Beschrijving nr.: 1003079.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: GR2338.
Gebouwd door: Johann Heinrich Holtgräve (1841)
Technische gegevens
Dispositie
Hoofdwerk: Prestant 8' - 1841, Roerfluit 8', Octaaf 4' - 1841, Fluit 4', Quint 3' - 1841, Octaaf 2', Mixtuur III sterk, Trompet 8'.
Onderpositief: Holpijp 8' - 1841, Quintadeen 8', Roerfluit 4', Nasard 3', Woudfluit 2', Terts 1 3/5' (from g°), Tremulant.
Pedaal: Subbas 16', Octaaf 8'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Onderpositief, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Onderpositief.
Foto: Michiel van 't Einde
Borne, Nederland (Overijssel) - Oude Kerk (Stefanuskerk)
Gemeente: Borne
Streek:Twente
Adres: Oude Kerkstraat 2, 7622 EK, Borne
Beschrijving nr.: 1003079.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: GR2338.
Gebouwd door: Johann Heinrich Holtgräve (1841)
| Jaar | Orgelbouwer | Opus | Activiteit | 1841 | Johann Heinrich Holtgräve | nieuwbouw | ca. 1900 | firma Carl Haupt | 1942 | firma Steinmann & Vierdag | restauratie | 1962 | fa. Bernard Koch | 1982 | Hendrik Jan Vierdag | restauratie | 1983 | Slooff Orgelbouw B.V. | restauratie |
- Op 10 oktober 1837 kreeg Holtgräve de opdracht tot de bouw van een nieuw orgel voor de Oude Kerk van Borne. Hij leverde het in 1841: een orgel met één manuaal, 11 registers en aangehangen pedaal. Er bestaat een kwitantie van 24 maart 1841, zodat het orgel waarschijnlijk rond die tijd in gebruik is genomen. Ergens rond 1900 heeft de firma Haupt een zelfstandig pedaal met drie stemmen gemaakt, enkele registers vervangen en de klank van het orgel aangepast aan de romantische ideeën. Het instrument bleef hierna lange tijd ongewijzigd. De firma Steinmann & Vierdag voerde in 1942 enkele reparaties uit. De kwaliteit van het werk liep hierna hard terug. De orgelcommissie van de Nederlands Hervormde Kerk beoordeelde het orgel als brandhout, maar het kerkbestuur wilde daar niets van weten. Zij gingen in zee met Koch, die in 1962 een volledige verbouwing uitvoerde tot een tweeklaviers orgel met zelfstandig pedaal. Het pijpwerk van het oude manuaal werd verdeeld over twee klavieren, waarbij de Gamba werd vervangen door een Quintadeen. In 1973 is aan het Pedaal een Gedekt 8' toegevoegd, de Trompet vernieuwd en de klaviatuur weer verplaatst naar de zijkant, wederom door Koch. Dit kon geschieden doordat het instrument anderhalf jaar was gedemonteerd geweest vanwege de kerkrestauratie. Onder leiding van organisten Albert Slijkhuis en B. Faber (organist van de Nieuwe Kerk te Borne) werd een orgelcommissie in het leven geroepen, met als doel de mislukte restauratie van 1962 ongedaan te maken en een verantwoorde herbouw uit te voeren. Als adviseur werd Willem Hendrik Zwart aangetrokken. Eerst is het orgel in de Nieuwe Kerk gerestaureerd door Vierdag. De Trompet 8' van Koch uit het orgel van de Oude Kerk werd hier gebruikt.
- De restauratie van het Holtgräve-orgel was ingewikkeld. De mechaniek en windladen waren verdwenen, van de elf registers waren er nog maar vier over en ook de klaviatuur was vervangen. In november 1981 werd het orgel naar de werkplaats van Vierdag gebracht. Het faillisement van Vierdag in de zomer van 1982 zorgde voor extra problemen. Het werk werd uiteindelijk volgens het originele restauratieplan voortgezet door de firma Slooff. In samenwerking met Monumentenzorg werd de galerij gereconstrueerd en de kas gereviseerd. Voor de mensuren en factuur van het pijpwerk werd het orgel in Ruurlo als voorbeeld genomen. De dispositie van het orgel is nieuw ontworpen, maar uitgangspunt is wel de klank en het karakter van Holtgräve te behouden. Op 23 april 1983 werd het instrument in gebruik genomen met een bespeling door Willem Hendrik Zwart.
Technische gegevens
| Aantal registers per werk | |
| - Hoofdwerk | 8 |
| - Onderpositief | 6 |
| - Pedaal | 2 |
| Totaal aantal stemmen | 16 |
| Toetstractuur | Mechanisch |
| Registertractuur | Mechanisch |
| Windlade(n) | Sleepladen |
| Temperatuur | Equal temperament |
Dispositie
Hoofdwerk: Prestant 8' - 1841, Roerfluit 8', Octaaf 4' - 1841, Fluit 4', Quint 3' - 1841, Octaaf 2', Mixtuur III sterk, Trompet 8'.
Onderpositief: Holpijp 8' - 1841, Quintadeen 8', Roerfluit 4', Nasard 3', Woudfluit 2', Terts 1 3/5' (from g°), Tremulant.
Pedaal: Subbas 16', Octaaf 8'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Onderpositief, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Onderpositief.
| Overige dispositiegegevens | |
|---|---|
| Verschillende disposities |
|
| Literatuur |
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |