Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Michiel van 't Einde
Rijswijk (Zuid-Holland), Nederland (Zuid-Holland) - Oude Kerk
Gemeente: Rijswijk
Adres: Herenstraat 62, 2282 BW, Rijswijk (ZH)
Website: https://www.pgrijswijk.nl/
Beschrijving nr.: 1002827.
Gebouwd door: Joachim Reichner (1786)
Technische gegevens
Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Prestant 16' (discant), Bourdon 16' (B/D), Prestant 8' - discant dubbelkorig, Holpijp 8', Fluit Travers 8' (discant), Basfluit 8' (bas), Octaaf 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Quint 3' (B/D), Octaaf 2', Sifflet 1', Cornet V sterk (discant), Mixtuur III-IV-VI sterk (B/D), Trompet 8', Vox Humana 8' (B/D) - 1839.
Rugwerk (C-f'''): Prestant 8' - discant dubbelkorig, Prestant 8' (discant) - 1953, Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Nasard 3' - 1953, Gemshoorn 2', Sesquialtera II-III sterk (B/D), Dulciaan 8' (B/D), Tremulant.
Pedaal (C-d'): Aangehangen.
Koppelingen: Manuaalkoppel (gedeeld).
Foto: Michiel van 't Einde
Rijswijk (Zuid-Holland), Nederland (Zuid-Holland) - Oude Kerk
Gemeente: Rijswijk
Adres: Herenstraat 62, 2282 BW, Rijswijk (ZH)
Website: https://www.pgrijswijk.nl/
Beschrijving nr.: 1002827.
Gebouwd door: Joachim Reichner (1786)
| Jaar | Orgelbouwer | Opus | Activiteit | 1786 | Joachim Reichner | nieuwbouw | 1839 | Hinderik Berends Lohman | restauratie en uitbreiding | 1913 | Gerrit van Leeuwen | diverse werkzaamheden | 1917 | Gerrit van Leeuwen | wijzigen dispositie | 1926 | firma M. Spiering | diverse werkzaamheden | 1928 | Gerrit van Leeuwen | ombouw | 1953 | firma D.A. Flentrop | restauratie | 1975 | firma D.A. Flentrop | restauratie | 1993 | Flentrop Orgelbouw | restauratie | 2012 | Flentrop Orgelbouw | uitbreiding |
- Op 21 mei 1786 werd in de Oude Kerk van Rijswijk het nieuwe orgel in gebruik genomen. Men had daarvoor ruim 150 jaar zonder orgel gezongen. De kerk had echter in 1783 een legaat van 8000 gulden gekregen van de overleden Vrouwe Cornelia Steyn-Schellinger, die op 1 juni 1783 was gestorven op het huis Buiten-Ypenburg. Als bouwer werd Joachim Reichner gekozen. Het ontwerp van de kas en de constructie voor de aanleg werden gemaakt door Jacob Berkman. Het orgel is op 27 april 1786 gekeurd door Carel Schmidt, organist van de Waalse Kerk in de Hofkapel in Den Haag en Hendrik Krayenbrink, organist van de Kloosterkerk in Den Haag. De eerste organist van het nieuwe orgel was Willem van der Meyde, een blinde man die op 31 augustus 1785 is benoemd. In 1839 repareerde H.B. Lohman het orgel. Hij voegde een Vox Humana toe, en stemde het instrument in een gelijkzwevende temperatuur. De oude spaanbalgen werden in 1913 door Gerrit van Leeuwen vervangen door een magazijnbalg. Een restauratie volgde in 1917, eveneens door Van Leeuwen. Hij verving de Nazard van het rugwerk door een Viola di Gamba en de Prestant 8' (discant) door een Voix Céleste. Negen jaar later verving de firma Spiering de Trompet door een nieuw exemplaar met zinken schalbekers. In 1928 verving Van Leeuwen de mechaniek en de oude klaviatuur.
- In deze staat bleef het orgel tot 1952. In dat jaar werd besloten het grondig te laten restaureren door de firma Flentrop. Zij herstelden de oude dispositie, maakten nieuwe windkanalen en nieuwe mechanieken, en vervingen de Salicionaal door een Quintadeen. Er werd ook een nieuwe Trompet geleverd, maar deze is in 1955 opnieuw vervangen door een ander exemplaar. In september 1953 is het orgel weer in gebruik genomen met een bespeling door Adriaan Engels. Flentrop restaureerde het opnieuw in 1975 en 1976. De in 1952 geplaatste verende slepen werden nu weer verwijderd. De Bourdon 16' en de Vox Humana kregen een deling, en de Quintadeen uit 1952 werd vervangen door een Octaaf 8'. Het toetsbeleg is vernieuwd, er is een nieuw pedaalklavier gemaakt, een nieuwe orgelbank en een nieuwe tremulant voor het rugwerk. De Bourdon 16' spreekt bij half opengetrokken knop alleen in het pedaal van C-f. De Vox Humana spreekt bij half opengetrokken knop alleen in de discant. In 1993 vernieuwde Flentrop opnieuw de Trompet.
- In 2011/2012 is het orgel door de firma Flentrop uitgebreid met een vrij pedaal. Het pijpwerk is geplaatst in een vrije ruimte boven het orgel, waardoor het vanuit de kerk niet zichtbaar is. Op 6 mei 2012 is het orgel weer in gebruik genomen met een speciale bijeenkomst, gevolgd door een concert door Henny Heikens.
Technische gegevens
| Aantal registers per werk | |
| - Hoofdwerk | 16 |
| - Rugwerk | 9 |
| - Pedaal | aangehangen |
| Totaal aantal stemmen | 25 |
| Toetstractuur | Mechanisch |
| Registertractuur | Mechanisch |
| Windlade(n) | Sleepladen |
Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Prestant 16' (discant), Bourdon 16' (B/D), Prestant 8' - discant dubbelkorig, Holpijp 8', Fluit Travers 8' (discant), Basfluit 8' (bas), Octaaf 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Quint 3' (B/D), Octaaf 2', Sifflet 1', Cornet V sterk (discant), Mixtuur III-IV-VI sterk (B/D), Trompet 8', Vox Humana 8' (B/D) - 1839.
Rugwerk (C-f'''): Prestant 8' - discant dubbelkorig, Prestant 8' (discant) - 1953, Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Nasard 3' - 1953, Gemshoorn 2', Sesquialtera II-III sterk (B/D), Dulciaan 8' (B/D), Tremulant.
Pedaal (C-d'): Aangehangen.
Koppelingen: Manuaalkoppel (gedeeld).
| Overige dispositiegegevens | |
|---|---|
| Verschillende disposities |
De oorspronkelijke dispositie luidde: Hoofdwerk: Prestant 16' (discant), Bourdon 16', Prestant 8' (discant dubbelkorig), Octaaf 8', Holpijp 8', Fluit Travers 8' (discant), Basfluit 8' (bas), Octaaf 4', Gemshoorn 4', Quint 3', Octaaf 2', Sifflet 1', Mixtuur III-IV-VI sterk, Cornet V sterk, Trompet 8'. Rugwerk: Prestant 8' (discant dubbelkorig), Prestant 8' (discant), Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Nasard 3', Gemshoorn 2', Sesquialter II-III sterk, Dulciaan 8'. Pedaal: Aangehangen. |
| Literatuur |
|
| Opnamen |
Psalmen in de 18e eeuw / Henny Heikens, orgel m.m.v. Sytse Buwalda, tenor en Wilma van der Wardt, gamba en cello. - VLS Records VLC 0696 (CD). - 1996. |
| Links |
https://www.pgrijswijk.nl/orgels-oude-kerk/ |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |