Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Jaap Huttenga. Datering: 5 May 2021.

Foto: Jaap Huttenga

Laren (Noord-Holland), Nederland (Noord-Holland) - Johanneskerk

Doorverwezen vanaf: Amsterdam - Sint Aloysiusgesticht (1906 - 1942)

Gemeente: Laren
Streek:'t Gooi
Adres: Naarderstraat 5, 1251 AW, Laren (NH)
Website: https://www.pglaren-eemnes.nl/

Beschrijving nr.: 1002784.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: GR2460 (Vrijzinnig Hervormde Kerk Hilversum, 1962).

Gebouwd door: Henricus Titz (1734)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1734 Henricus Titz  nieuwbouw
1906 Gebroeders Franssen  overplaatsing
1942 firma A. Standaart  overplaatsing
1980 Verschueren Orgelbouw  reconstructie
2021 Verschueren Orgelbouw  overplaatsing

  • In de Lutherse Kerk, Bergweg 6a te Hilversum stond een pneumatisch orgel van niet al te beste kwaliteit. In 1970 kocht men een historisch instrument, mede op aanraden van de organist van de kerk, J.N. Cramer. Het orgel is gebouwd rond 1700, maar de geschiedenis is pas bekend vanaf 1850. In dat jaar bevond het zich in de Kapel in 't Zand, bij Roermond. Frans Louvigny uit Roermond voerde rond die tijd herstelwerkzaamheden aan het orgel uit. Toen er een nieuwe en grotere kapel werd gebouwd plaatste de firma Franssen het orgel over. Mogelijk is dit het orgel waarmee de firma adverteerde in de Kerkelijke Courant van 4 augustus 1905. Het orgel werd lange tijd toegeschreven aan Thomas Weidtmann, met als bouwjaar rond 1700. Nader onderzoek uit 2020 heeft opgeleverd dat het zeer waarschijnlijk is dat het orgel werd gebouwd door Henricus Titz in 1733-1734 voor de kapel in Roermond 'In 't Zand'.
  • In 1906 bouwden ze een geheel nieuw orgel voor de Kapel, en het oude werd verkocht. Het kwam terecht in de kapel van het Sint Aloysiusgesticht in Amsterdam, gevestigd aan de Elandstraat. Hier bleef het tot 1942 in gebruik. In dat jaar werd het door de firma Standaart overgeplaatst naar de Vrijzinnig Hervormde Kerk, Frans Halslaan 57a in Hilversum. Toen deze kerk in 1970 werd verkocht is het orgel uiteindelijk op de huidige bestemming aangekomen. Hans van der Harst onderzocht het orgel hierna grondig, en er werd een restauratieplan opgesteld.
  • In 1973 kreeg men goedkeuring van Monumentenzorg. De firma Verschueren uit Heythuysen kreeg de opdracht voor de restauratie, waarbij een reconstructie van het oorspronkelijke orgel als uitgangspunt was genomen. Als voorbeeld stond het Weidtman-orgel in de Evangelische Kirche te Hörstgen in Duitsland model. Bij de restauratie werd gebruik gemaakt van een windlade en pijpwerk van Mitterreiter, afkomstig uit de Vredeskerk in Amsterdam. Op 21 maart 1980 kon het geheel herstelde orgel weer in gebruik worden genomen. Adviseurs bij de restauratie waren Hans van der Harst en Onno Wiersma.
  • De Evangelisch-Lutherse Kerk in Hilversum is in 2020 verkocht. Het orgel is door Verschueren in november 2020 uit de kerk gehaald en opgeslagen. Het is in het voorjaar van 2021 gerestaureerd en overgeplaatst naar de Johanneskerk in Laren (NH). Op Eerste Pinksterdag, 23 mei 2021 werd het orgel hier in gebruik genomen. Tijdens de dienst bespeelde Tjalling Roosjen het orgel. Op 4 juli 2021 was het officiële presentatieconcert, dat werd gegeven door Tjalling Roosjen in samenwerking met Lucia van Vugt, sopraan.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1734RoermondKapel in 't Zand
1906AmsterdamSint Aloysiusgesticht
1942HilversumVrijzinnig Hervormde Kerk
1970HilversumEvangelisch-Lutherse Kerk
2021Laren (Noord-Holland)Johanneskerk

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manuaal7
- Pedaalaangehangen
Totaal aantal stemmen7
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 415 Hz
TemperatuurLambert Chaumont (1695)
Winddruk70 mm

Dispositie
Manuaal (CD-c''', deling tussen b°/c'): Prestant 8' (D), Hollpfeife 8', Prestant 4', Flöte 4', Octave 2', Sesquialtera 2 fach (2 2/3') (B/D), Mixtur 3 fach (1').
Pedaal (CD-g°): Aangehangen.

VulstemSamenstelling
Mixtur 3 fach C: 1' - 2/3' - 1/2'. c°: 1' - 2/3' - 1/2'. c': 2' - 1 1/3' - 1'. c'': 4' - 2 2/3' - 2'.
Sesquialtera 2 fach C: 2 2/3' - 1 3/5'.
Literatuur
  • Orgelbouwnieuws. - In: Het Orgel, jrg. 69 nr. 2, februari 1973.
  • Het Weidtmanorgel "positie en dispositie" / Hans van der Harst. - Hilversum : Evangelisch-Lutherse gemeente, maart 1980. - Stencil.
  • Twee Rijnlandse orgels in Hilversum (1) / Hans van der Harst. - In: Het Orgel, jrg. 76 nr. 5, mei 1980.
  • Opnieuw Hilversum / A. Bijvank. - In: De Orgelvriend, jrg. 22 nr. 8, augustus 1980.
  • Excursienieuws : 28 maart 1981 's-Graveland Kortenhoef Hilversum / A. Bijvank. - In: De Orgelvriend, jrg. 23 nr. 3, maart 1981.
  • Kroniek : 21 maart 1980. - In: De Mixtuur, nr. 35, mei 1981.
  • Repertorium van advertenties in de 'Kerkelijke Courant' / W.D. van der Kleij. - In: De Mixtuur, nr. 66, september 1990.
  • Orgels in Noord-Holland : Historie, bouw en gebruik van de Noordhollandse kerkorgels / Jan Jongepier, Hans van Nieuwkoop, Willem Poot. - Schoorl : Uitgeverij Pirola, 1996.
  • Het historische orgel in Nederland 1479 - 1725 / dr. Hans van Nieuwkoop (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1997. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 1).
  • Het Titz-orgel in de Johanneskerk te Laren / Gerco Schaap. - In: De Orgelvriend, jrg. 63, nr. 9, november 2021.
  • "Het orgeltje, tot dusverre in gebruik, heeft zijn jaren met eere gedragen" : Het 'nieuwe' orgel van de Johanneskerk in Laren / Rogér van Dijk. - In: Het Orgel, jrg. 118, nr. 4, juli 2022.
Opnamen Henk van Zonneveld bespeelt 5 orgels in Hilversum / Henk van Zonneveld. - Egbertus EG 75.2.102 (CD). - 1991.
Links https://www.orgelnieuws.nl/nieuw-18e-eeuws-orgel-voor-johanneskerk-laren/
Overige bronnen
  • Tjalling Roosjen

Foto: Jaap Huttenga. Datering: 5 May 2021.
Foto: Jaap Huttenga
Foto: Jaap Huttenga. Datering: 5 May 2021.
Foto: Jaap Huttenga
Foto: Jaap Huttenga. Datering: 5 May 2021.
Foto: Jaap Huttenga
Foto: Jaap Huttenga. Datering: 5 May 2021.
Foto: Jaap Huttenga
Foto: Jaap Huttenga. Datering: 5 May 2021.
Foto: Jaap Huttenga
Foto: Jaap Huttenga. Datering: 5 May 2021.
Foto: Jaap Huttenga
Foto: Jaap Huttenga. Datering: 5 May 2021.
Foto: Jaap Huttenga
Foto: Jaap Huttenga. Datering: 5 May 2021.
Foto: Jaap Huttenga
Foto: Jaap Huttenga. Datering: 5 May 2021.
Foto: Jaap Huttenga
Foto: Jaap Huttenga. Datering: 5 May 2021.
Foto: Jaap Huttenga
Foto: Jaap Huttenga. Datering: 5 May 2021.
Foto: Jaap Huttenga
Foto: Jaap Huttenga. Datering: 5 May 2021.
Foto: Jaap Huttenga
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 16 October 2010.
Foto: Tjalling Roosjen
Situation in Hilversum. Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 16 September 2010.
Foto: Tjalling Roosjen
Situation in Hilversum. Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 16 September 2010.
Foto: Tjalling Roosjen
Situatie in de Vrijzinnige Kerk. Bron: Fotokaart GR 2460 (Stichting Orgelcentrum).
Bron: Fotokaart GR 2460 (Stichting Orgelcentrum)